Tarix-7 2017.(Uzb). indd

III BOB. JAHON XALQLARI O RTA ASRLARNING RIVOJLANGAN DAVRIDA
64 -rasm . Autodafe
G rigoriy IX (1227—1241) davrida 
o ‘z qudratining c h o ‘qqisiga erish- 
gan.
Inkvizitsiya faoliyati Ispaniyada, 
ayniqsa, keng tus oladi. U nda mah- 
kum etilganlarni gulxanda yondirish 
«au to d afe» (p o rtu g a lc h a , e ’tiq o d
yoki din ishi) ham qo‘llaniladi.
*>¥ 1. Yevropada xristian dini qachon tan olinib tarqala
* '
boshlagan?
2. K a to lik v a p ra v o sla v c h e rk o v la rin in g p a y d o
b o ‘lish sabablarini ko‘rsating.
3. O ‘rta asrlarda cherkov qanday o ‘rin tutgan?
4. Indulgensiya savdosini qanday tushundingiz?
5. Inkvizitsiya nim a va u kimga xizm at qilgan?
19-§. SALIB YURISHLARI
Salib y u rish lari. Salib y u rish la ri — G ‘arbiy Y evro- 
p a feo d allarin in g Y aqin Sharqdagi b o sq in ch ilik va ta -
lo n c h ilik u ru s h la ri ed i. B u y u ris h - 
lar 1096—1270-yillar oralig‘ida b o ‘lib 
o ‘tg a n . S h a rq d a g i y e rla rn i e g a lla sh
orqali cherkov o ‘zining ta ’sirini yanada 
kuchaytirishni maqsad qilgan.
S h a rq d a X I a sr o x irid a v u ju d g a
kelgan vaziyat salib yurishlari u c h u n
qulay sharoit tug‘dirgan. K ichik Osiyo 
yarimoroli deyarli to ‘liq saljuqiy turklar 
q o ‘lid a edi. Bu y erd an G ‘arb m am - 
65-rasm . Papa 
la k a tla ri z iy o ra tc h ila ri F a la s tin n in g
U rban II m ng 
m uqaddas joylariga, rivoyatlarga ko ‘ra, 
K ierm on ^ a t a d a ^ 
Iso payg‘am bar dafn etilgan Quddusga
salib yunshga da vat 
л-
 
ir, 
-
A-
etish i 
boradigan y o ‘llar o ‘tardi. Quddus esa

---

III BOB. JAHON XALQLARI O RTA ASRLARNING RIVOJLANGAN DAVRIDA
81
deyarli besh asrdan buyon m usulm onlar qo‘lida edi. M a- 
halliy hukm dorlar va aholining ziyoratchilarga m unosabati 
yom on b o ‘lm asa-da, XI asr oxiridan boshlangan m usul­
m on hukm dorlarining o ‘zaro urushlari xristianlar ziyorat- 
larini tobora xavfli tadbirga aylantira borgan.
V iz a n tiy a im p e ra to ri R im p a p a si b ila n k e lish m a - 
sa -d a , x ristia n la r d u sh m a n la ri b ila n k u rash ish u c h u n
ja n g c h ila r y u b o rish in i s o ‘rab , G ‘arb g a m u ro ja a t qila- 
di. P a p a U rban II 1095-yilda F ransiyaning jan u b id ag i 
Klermon sh ah rid a cherkov yig‘iniga t o ‘plangan m inglab 
ruhoniylar, ritsarlar va oddiy xalq vakillari huzurida nutq 
so ‘zlaydi. U Q uddusdagi «payg‘am b ar qabrini» m usul- 
m onlardan ozod etishga chaqiradi. Papa yurishda ishtirok 
etganlarga ularning gunohlari kechirilishini, halok b o ‘l- 
ganlar ruhining jannatga — «arshi-a’loga» tushishini va’da 
qiladi. Urban II «muqaddas yer»ning boyliklari va hosil- 
dor ekanligini ham eslatib o ‘tadi. Falastinda