Tarix-7 2017.(Uzb). indd

III BOB. JAHON XA
l
LQLA
l
R I O RTA ASRLARNING RIVOJLANGAN DAVRIDA
va m onastirlar qo‘lida to ‘planadi. Davlat soliqlaridan ozod 
etilg an b u y e rla rd a ch erk o v d an ijaraga y er olgan 100 
minglab qaram dehqonlar m ehnat qilganlar.
U ndan tashqari, xristian cherkovi aholidan ushr (hosil­
ning 1/10) solig‘ini undirgan. Aholi, shuningdek, bolani 
c h o ‘q in tirg an d a, n ik o h d an o ‘tg an id a, m arh u m g a t a ’zi- 
ya m aro sim i o ‘tk az ilg a n d a va b o sh q a u d u m la r u c h u n
h am pul t o ‘lagan. C herkovga tu sh ad ig an daro m ad n in g
talay qism i R im papasi xazinasiga yuborilgan. U lard an
tashqari, Katolik cherkovi, indulgensiya (lotincha, «afv») — 
gunohlardan kechish yorliqlarini sotish hisobiga ham boyi- 
gan.
Yevropada cherkov davlatning m uhim tashkilotiga ayla- 
nib, uning siyosiy va iqtisodiy faoliyatiga aralashgan, sud 
vazifasini ham bajargan. Cherkov q o ‘llagan jazoning eng 
og‘iri interdikt — m am lakatda ibodat va m arosim larning 
vaqtinchalik taqiqlanishi b o ‘lgan.
Innokentiy I I I (1198—1216) papaligi davrida katolik 
cherkovi o ‘z qudrati ch o ‘qqisiga 
erishadi. Papaning 
«Oy
o ‘z y o g ‘dusini Quyoshdan olganidek, qirol hokim iyati o ‘z
jilo sin i p a p a lik d a n oladi»,
degan so ‘zlari a m ald a q o ‘l- 
laniladi. R im papasi germ an, fransuz va ingliz hukm - 
dorlarini interdikt orqali tavba-tazarru qildiradi. Aholiga 
o ‘z hukm ini o ‘tkazishda papa rohiblarga tayangan.
Yevropada m onastirlar IV asrda tashkil etilgan. Rohib- 
lar toat-ibodatdan b o ‘sh paytlarida xattotlik bilan shug‘ul- 
langanlar. Ayrim lari esa m onastir qoshidagi m aktablarda 
bolalarni o ‘qitganlar.
Dahriylarga qarshi kurash. Cherkov va uning ta ’limo- 
tig a qarshi k ish ila r y e re tik la r (y u n o n ch a , «dahriylar») 
deb nom langan. Bunday kishilar cherkovning boyliklari, 
h a sh a m a tli u d u m m a ro sim larig a q arsh i c h iq ib , so d d a 
cherkov g‘oyasi tarafdorlari b o ‘lishgan. Yeretiklarga qarshi 
k urashish u c h u n cherkov sudi — inkvizitsiya (lotincha, 
«qidiruv») tuziladi. Xristian cherkovi dushm anlarini izlab 
topish va jazolash b ilan shug‘ullangan inkvizitsiya papa

---

80