Tarix-7 2017.(Uzb). indd

23-rasm. Vizantiya
q o‘shini

---

I BOB. O RTA ASRLARNING IL K DAVRI
33
Vizantiyada feodal munosabatlarning shakllanishi. Vizan- 
tiyaga VI asrn in g o ‘rta la rid a n slavyan q ab ilalari kelib 
o ‘rn ash a boshladi. V II a srd a A rab xalifaligi h u ju m lari 
natijasida vizantiyaliklar Suriya va Misrni ham boy beradi.
V izantiya qishloq x o ‘jalig id a erk in d e h q o n la r qash- 
shoqlashib, qaram likka tushishi davom etadi. Q ishloqda 
mulkiy tabaqalanish jarayoni kuchayib, yirik yer egalari — 
feodallar ham da yersiz dehqonlar toifalari paydo b o ‘ladi.
X —XI asrlarda im peratorlar am aldorlar, ibodatxonalar 
va m o n a s tirla rg a k o ‘p lab y e r-m u lk la r i n ’o m e tad ila r. 
M a’lum vaqt o ‘tib Vizantiyada ham feodallar qal’alar qu- 
rib, harbiy b o ‘linm alar tuzadilar. Feodallar hokimiyatining 
kuchayishi va markaziy hokimiyatning zaiflashishi IX—XI 
asrlarda yer egaligi m unosabatlarining uzil-kesil o ‘rnatili- 
shiga olib keladi.
1. Vizantiya imperiyasi qanday vujudga kelgan?
2. Vizantiyaning qaysi shaharlari yirik savdo va hu- 
narm andchilik markazlari edi?
3. Im perator hokimiyati qanday amalga oshiriladi?
4. Y u stin ian I im p erato rlig i davri h aq id a hikoya 
qilib bering.
5. Darslikdagi 22, 23-rasmlarga qarab, xayolingizga 
qanday fikrlar keldi?
Slavyanlar. Y ozm a m anbalarda vizantiyalik tarixc hilar 
to m o n id an «slavyanlar» atam asi VI asrdan boshlab ish- 
latilgan. Lekin slavyan qabilalari y u n o n -rim tarixchilari 
asarlarida, germ anlar bilan b ir paytda, m iloddan avvalgi 
II—I asrlarda tilga olinadi.
V I—V II asrlarga kelib, slavyanlar g ‘arb d a E lba dar- 
yosidan, sharqda Visla daryosiga qadar, shim olda Boltiq 
dengizidan, ja n u b d a D u n ay daryosiga q ad ar c h o ‘zilgan 
hududlarda yashaganlar. Keyingi asrlarda ular uch guruh- 
ga: g‘arbiy, janubiy va sharqiy slavyanlarga b o ‘lingan.