Tarix // Sahodilla Rahimboyev

Ost, tomon, oldin, yon, ust, orqa, so`ng, atab.

1. 
   2 tasi B) 3 tasi
   

C) 4 tasi D) 5 tasi

11. Hozir ko`nglimga qil sig`mayapti, keyinroq keling.

Ushbu gapdagi gap bo`laklarini toping?
A) hol, to`ldiruvchi, ega, kesim, hol, kesim
B) hol, to`ldiruvchi, kesim, hol, kesim
C) hol, kesim, hol, kesim
D) kesim, hol, kesim.

12. Qaysi gapda uch xil bo`lak fonetik hodisaga uchragan?

A) Ertasiga yana allaqayoqda bo`g`iqqina momaqaldiroq guldurab, beozorgina yomg`ir sevalab o`tdi.
B) Ota-bobolar nomini doimo esda tutish kerakligini o`g`lining qulog`iga quydi.
C) Hovli etagidagi uyasidan eti borib suyagiga yopishgan qari it chayqalib-chayqalib chiqib keldi.
D) Mana shu tirranchalarni deb boya rosa po`stagimni qoqishgandi.

13. Qaysi qatordagi gapda olmosh shaxs oti o`rnida kelgan?

A) Men Sanjardan qo`rqmayman, shunchaki uni hurmat qilaman.
B) Bugun o`ntasini yozishga ulgurdim, ertaga ham shuncha yoza olsam, ishim o`ylaganimdan ko`ra tezroq yakunlanar ekan.
C) Shuni bildimki, sensiz hech narsani uddalay olmas ekanman.
D) Rahbarimiz juda mehribonlar, shuning uchun barchamiz ularni yaxshi ko`ramiz.

14. Qaysi qatordagi fe`llarda nisbat qo`shimchasi mavjud emas?

A) Ko`ngli vayron bo`lgan qiz yelkalari titrab-titrab yig`lardi.
B) Baxt oila ostonasidan boshlanishini unutmang!
C) Yomon qo`shni dushmandan yomon – turgan joyingdan ko`chirib yuborganini sezmay qolasan.
D) Uning vujudida ham mehr, ham vahshiylik yashiringan edi.

15. Oltin qafas ichra gar qizil gul butsa,

Bulbulg‘a tikondek oshyon bo‘lmas emish. (Alisher Navoiy)
Ergashgan qo`shma gapning turini toping?
A) aniqlovchi ergash gapli qo`shma gap
B) to`ldiruvchi ergash gapli qo`shma gap
C) hol ergash gapli qo`shma gap
D) ega ergash gapli qo`shma gap

16. Qaysi javobda pul mablag‘lari ishtirokisiz bevosita tovarga tovar ayirboshlash va shu haqdagi shartnoma ma`nosini anglatuvchi atama berilgan?

A) barter B) birja
C) investitsiya D) menejer

17. Or - bu o'ziga ep ko'rilmagan yoki yarashmagan ishdan, narsadan xijolat tortish, uyalish, uyat va nomus qilish tuyg'usidir.

Mazkur gapda fe’lning qaysi vazifa shakllari qatnashgan?
A) sof fe’l, harakat nomi va ravishdosh
B) harakat nomi va ravishdosh
C) sifatdosh va harakat nomi
D) harakat nomi, sifatdosh va ravishdosh

18. Qaysi javobdagi baytda tazod san’atidan foydalanilmagan?

A) Fasli navbahor o‘ldi ketibon zimistonlar,
Do‘stlar, g‘animatdur, sayr eting gulistonlar.
B) Orzu qildim: “ Tutarmen ”, - deb visoli domanin,
Pora bo‘ldi hajr ilgida giribon oqibat.
C) Bu kun, ey do‘stlar, farzandi jononimni sog‘indim,
Gado bo‘lsam ne ayb, ul shohi davronimni sog‘indim.
D) Mumkin o‘lsa ko‘rmog‘im, ey sarvi ra’no, surating,
Aylasa chashmim aro mardum kabi jo surating.

19. “Shum bola” asarida chit ko’payib ketib, bo’z o’tmay bozori kasodga uchrab, bola-chaqasini boqolmay jinni bo’lgan obraz kim?

A) Karim jinni B) Avaz jinni
C) Tojixon jinni D) Yo’ldosh jinni

20. “Kecha va kunduz” asarida domla – imom Ibrohim Xalilulloh to`g`risida kimdan dalil keltiradi?

A) Mashrabdan B) So`fi Olloyordan
C) Yassaviydan D) Muqimiydan

21. Ko`zlarim yo`l ustida, kelmadi yor,

Ushbu keng dunyo ko`zimga bo`ldi tor.
Qay qaroqchi oldi yorimning yo`lin,
Mundagi baxtsiz yigit yo`l uzra zor...
Ushbu to`rtlik qaysi asardan olingan?
A) “Kecha va kunduz” B) “O`tkan kunlar”
C) “Navoiy” D) “Mehrobdan chayon”

22. Asarlarni janri bilan moslashtiring?

1) “Ikki muhabbat”;
2) “Ilk muhabbat”;
3) “Chin muhabbat”;
a) hikoyalar to`plami; b) pyesa; c) she`riy to`plam
A) 1-b, 2-a, 3-c B) 1-a, 2-b, 3-c
C) 1-a, 2-c, 3- b D) 1-b, 2-c, 3-a

23. Arman xalq eposi “Sosunli Dovud” dostonini tarjima qilgan ijodkorning asari qaysi qatorda berilgan?

A) “Singan umid” B) “Izlaganim”
C) “Astrabod ” D) “So`nggi kun”

24. Boshni fido ayla ato qoshig`a

Jismni qil sadqa ano boshig`a.
Ushbu misralar Navoiyning qaysi dostonidan olingan?
A) “Farhod va Shirin” B) “Layli va Majnun”
C) “Hayrat-ul abror” D) “Saddi Iskandariy”

25. “Go`ro`g`lining tug`ilishi ” dostonida Gajdumbek kimning o`g`li?

A) Odilxonning B) Qovushtixonning
C) Jig`alixonning D) Shohdorxonning

26. “Uning, Navoiyning kelib chiqishi baxshilarga borib taqaladi. Otasini “Kichkina baxshi” deyishgan, u saroyda amaldor bo`lgan. Mir Alisher bolalikdan Sulton Husayn mirzo bilan do`stlashgan. Sulton Husayn mirzo podshoh bo`lgach, Alisher Navoiy uning xizmatiga kelgan, mirzo uni behad qadrlab, g`amxo`rliklar ko`rsatgan, Mir Alisher esa xalqqa xuddi shuday g`amxo`rlik qilgan”

Ushbu fikrlar muallifi kim?
A) Abdurahmon Jomiy B) Rashidiy
C) Xondamir D) Hakimshoh Qazviniy

27. Navoiyning “Haq taolo xoni in`omi-yu karami omi” qit`asidagi ishonch, e`tiqod, ixlos, tushuncha, fikr, bilim ma`nolarini qaysi so`z ifodalaydi?

A) ro`ziy B) ro`za
C) gumroh D) aqida

28. T.To’laning “Yetti zog’ora qissasi” asarida Navoiyni mahliyo qilgan donishmand deya kim tilga olinadi?

A) Otoyi B) Ahmad Yassaviy
C) Lutfiy D) Amir Temur
1. Bolaligimda bir kuni onam mendan so‘radi: “Halol” so‘zini ikki labing ochiq holda ayta olasanmi? “Halol” kalimasini aytishga harakat qilib, ikki labimni bir-biriga yopishtirmay aytdim. Onam ma’qullab, “Endi “harom” so‘zini ham ikki labing ochiq holda ayt-chi”, – dedi. Bu so‘zni talaffuz qilarkanman, oxirida ikki labim bir-biriga tegib qolaverdi. Shunda onam dedi – “O‘g‘lim, bu – halol va harom orasidagi farq. Halol odamning yo‘li doimo ochiq, ikki dunyosi obod bo‘ladi. Harom ishlar esa illatdir, ular hayotingni oxir-oqibat xarob qiladi”.

2. Darhaqiqat, shunday illatlar borki, ular harom: jamiyatning olg‘a qadam qo‘yishidan to‘sqinlik qiladi. Barcha yomonliklar kaliti va odam umrining kushandasi – “oq ajal”ga ruju qo‘yish qanchadan qancha oilalarni buzilib, farzandlarning yetim qolishiga sababchi bo‘ladi. Hali balog‘at ostonasidan o‘tmagan bolalarning qing‘ir ish va bezorilikka qo‘l urishi esa ota-onalar qaddini egib, sha’nini toptaydi.

3. Bugun raqamli ixtisodiyotga o‘tish jarayonining tezlashishi natijasida taraqqiyot kushandasining payi qirqilmoqda. Yoshlarning halol va haromni farqlab olishlari, shubhasiz, jamiyatga tushgan qurtlar olamining kamayishiga olib keladi. Insoniyat kelajagiga qora tamg‘a bo‘lgan bu illatlarni oynayi jahon va hayot ko‘zgusi orqali ayovsiz fosh qilish, adolat qo‘rg‘oni hukmiga topshirish davr talabidir. (Gazetadan)

29. Gazeta ma’lumotlari asosida tayyorlangan ushbu matnni o‘qing va raqamlab ko‘rsatilgan

bandlarida ro‘y bergan xatoliklar turi moslashtirib ko‘rsatilgan to‘g‘ri javobni belgilang.
a) imloviy xatolik;
b) ishoraviy xatolik (punktuatsion);
c) uslubiy xatolik (qo‘shimcha qo‘llash bilan
bog‘liq xatolik).
A) 1-b, 2-a, 3-c B) 1-a, 2-c, 3-b
C) 1-c, 2-b, 3-a D) 1-b, 2-c, 3-a

30. Gazeta ma’lumotlari asosida tayyorlangan ushbu matnni o‘qing va matnning uchinchi

bandidagi taraqqiyot kushandasi, payi qirqilmoqda jamiyatga tushgan qurtlar kabi tasviriy ifodalarni o`z ma`nosi bilan moslashtiring?
A) taraqqiyot kushandasi – ichkilikbozlik, payi qirqilmoda – tugatilmoqda, jamiyatga tushgan qurtlar – korrupsiya
B) taraqqiyot kushandasi – ichkilikbozlik, payi qirqilmoda – o`ldirilmoqda, jamiyatga tushgan qurtlar – jinoyatchilar
C) taraqqiyot kushandasi – korrupsiya, payi qirqilmoda – tugatilmoqda, jamiyatga tushgan qurtlar – jinoyatchilar D) taraqqiyot kushandasi – giyohvandlik, payi qirqilmoda – tugatilmoqda, jamiyatga tushgan qurtlar