Тарихи Рашидий (2)

Тарихи Рашидий (2)
айтилганидек таъсир этди:
Майнинг хушбўй сарин елдек ёқимлиси хуш,
Гар нажасга яқин турса, анқийди нохуш.
Ва ичида пайдо бўлган ғайирлик алангаси тилига чиқди. У Довудхўжа ва Ҳиндушоҳга:
«Ҳазрат Соҳибқирон сизларни тутиб олиб, амир Ҳусайн қўлига топширади, у сизларни
тирик қўймайди» деб уларни қўрқитди. Улар бу гапдан даҳшатга тушиб, қочишни афзал
кўришди ва душман томонга ўтиб кетишди. Куланг деган манзилга етишганда мўғул
лашкаридан ҳужумчи қисм сифатида Улуғ Туғ Темурнинг ўғли Кебек Темур, Шировул,
Анғирчоқ, Ҳожибеклар у ерга келишди. Довудхўжа билан Ҳиндушоҳ буларга
йўлбошловчи бўлиб, уларни Темурхўжа Ўғлон, Жоварчи ва Аббосга қарши бошлаб
келишди ва уларга шикаст етказишди, бу билан лашкарлар ўртасидаги бирлик риштаси
узилди.
Буни эшитган Ҳазрат Соҳибқирон англадики, давлат ишларида ҳали нуқсонлар ва
тўсқинликлар мавжуд, ортиқча жаҳду жадаллик фойда бермайди.
Назм:
Аҳволин ўнглашга уринар, аммо –
Ушбу вазиятда бу бир муаммо.
У мудом ўз аҳволини яхшилашга уринар, аммо айни вазият бунга йўл бермасди. Шундай
қилиб, у Аму дарёсидан ўтиб, Балхда манзил тутди, ўзининг тарқалиб кетган эл-улуси ва
туманини тўплади. Шунингдек, у Кебекхоннинг туманини ҳамда Элчи Буға Сулдуз
туманини ҳам тўплашни буюрди ва бир тўда кишиларни дарё соҳилини қўриқлаб, у
ерларда бўлаётган ишлардан, ҳатто энг майда ишлардан ҳам хабардор бўлиб туриши
учун тайинлади. Темурхўжа Ўғлонни урушда йўл қўйган хатоси учун жазолади. 
Бахт қуёшининг бош кўтариб, оламга эгалик қилишини кутаркан, у тонгги маишатга
берилди. 
Назм:
Хуш кечир умрнинг ҳар лаҳзасини
Мудом ёринг бўлсин ҳузур-ҳаловат.
Ўткинчи дунёда ғам-алам мўл-кўл,
Шодлик дамларини билгин ғанимат.

Ўн бешинчи фасл. Мўғул лашкари томонидан Самарқанднинг қамал қилиниши
баёни.
Мўғул лашкари Самарқандга етиб келган пайтда Самарқанднинг қалъаси йўқ эди. Шу
сабабли Мавлонозода Самарқандий, Мавлоно Хурдак Бухорий ва Абобакр Калавий
Наддоф шаҳар халқини кўчаларни тўсиқлар билан мустаҳкамлаб, шаҳарни муҳофаза
қилишга чақирдилар. Ўша жасур кишилар маълум муддат шаҳарда ҳоким бўлмаган
пайтда кўп сонли ва маккор душман билан мардонавор урушдилар. Улар душманлар
ҳужумини шу қадар қаттиқ туриб қайтардиларки, зўравонлик қўли шаҳар халқининг
30 / 32

---