Тарих ўқитиш методикасинининг предмети, мақсад ва вазифалар

Сабаб натижа алоқалари. Ҳар бир фактнинг сабаблари ундан олдинги фактларда мавжуд бўлади ва шу фактнинг ўзи ҳам, ўз навбатида, кейинги фактларнинг сабаби бўлмоғи мумкин. Ҳар бир йирик тарихий факт ижтимоий ҳаётнинг кўпинча турли соҳаларида мавжуд бўлган бир қанча сабаблар натижасида вужудга келади. Тарихий ривожланишнинг қонунларини чуқур ўрганишда таққослашнинг аҳамияти каттадир. Масалан, ўқитувчи Қадимги дунё тарихини охирларида “Қадимги Ҳиндистон” ёки “Қадимги Хитой” мавзуларини ўтаётганда, ўқувчиларга Қадимги Ҳиндистон, Қадимги Хитой давлатининг пайдо бўлишини ўзларидаги худди шу ҳақидаги билимлар билан таққослаб ўрганишни тавсия қилади.
Миср, Икки дарё оралиғи, Ҳиндистон ва шарқий Хитойнинг географик ўрни, иқлими, тупроғи ва ўсимликлари, аҳолининг машғулотларини таққослаб ўрганиш, бу мамлакатларнинг ҳаммаси иқлими иссиқ, ҳосилдор ерларда, катта дарёларнинг водийларида жойлашганлиги, уларда деҳқончилик ва чорвачилик эрта ривожланишига сабаб бўлганлиги тўғрисида хулоса чиқаришга, ғоят қулай шароит туфайли, одамлар ибтидоий меҳнат қуролларидан фойдаланишига қарамай, ортиқча маҳсулот ишлаб чиқарилгани, баъзи одамларни бошқалар ҳисобига яшаши учун имконият туғилганини аниқлаб олишларига ёрдам беради.
Қадимги Шарқ мамлакатларидаги деҳқончилик системасини таққослаб ўрганиш, улардаги умумий хусусиятларни, яъни сунъий суғориш ва ерларнинг сувини қочириш йўли билан мўл ҳосил олиш мумкинлигини, меҳнат унумдорлигининг ошиши ва ортиқча маҳсулотнинг пайдо бўлишининг натижаси ўлароқ эксплуатация, синфлар ва давлатлар вужудга келганлигини тушуниб олиш имкониятини беради. Табиат билан бирга, уни авайлаб сақлаши, атроф-муҳитни муҳофаза қилиши зарурлиги ҳақидаги хулосага олиб келинади.
Шундай қилиб, ижтимоий ривожланиш қонунларини ўрганиш узоқ муддатли жараён бўлиб, у ўқувчиларда умумий назарий билимлар ва илмий дунёқарашни шакллантириш ишларининг муҳим таркибий қисмидир.


Асосий тушунчалар:
Баён қилиш - ўқитувчи томонидан ўрганилаётган материал мазмунини изчил сўзлаб бериш методи.