Ta’limga steam yondashuv

Taqdimotda esa quyosh energiyasi asosidagi gaz pechi va boshqa pishirish moslamalarining konstruksiyasi, ularni qo’llash tartibi bilan tanishtiradilar.
Axborot xati bilan bolalar o’z aqliy, fikriy tafakkurlari, bilimlarini namoyish qilishadi. Axborot xatida bilish jarayoni, usullari haqida ma’lumot beriladi.

Hamkorlikdagi ish muvaffaqiyatiga quyidagi yordamchi ko’nikma va malakalar asos bo’ladi :

• 
  Faol tinglash
  
• 
  Hamkorlik
  
• 
  Ixtiyoriy yordam ko’rsatish
  
• 
  Savol tuza olish
  
• 
  Atrofdagilar motivatsiyasi
  
• 
  Topshiriq ustida ishlash
  
• 
  Materiallardan birgalikda foydalanish
  
• 
  Bilish ehtiyojini namoyish eta olish
  
• 
  Muammoni konstruksiyalash
  

Mustaqil ish muvaffaqiyatiga quyidagi yordamchi ko’nikma va malakalar asos bo’ladi :

• 
  Maqsadga yo’nalganlik
  
• 
  Harakatlar monitoringi
  
• 
  Muddatni rejalashtirish
  
• 
  Vaqtni boshqarish
  
• 
  Zarur holatlarda yordam so’rab murojaat qilish
  
• 
  Tirishqoqlik
  
• 
  Muammolarni yecha olish
  
• 
  Qayta bog’lanishni qo’llash
  
• 
  O’z-o’zini baholay olish
  
• 
  O’quv maqsadlarini anglash
  

Hamkorlikni nazorat qilish varaqasi

	Doim	Ba’zan	Deyarli hech qachon	Misollar
1.Men maqsadlarni belgilayman				 
Men vazifalarni aniqlayman				 
Men yangicha yondashuvlarga e’tibor qarataman				 
Men yangi g’oyalarni taklif etaman				 
Men muammolar yechimida qaror qabul qilaman.				 
Men savollar beraman				 
Men ma’lumotlar topaman va bo’lishaman				 
Men aniqlashtiruvchi savollar tuzaman				 
Men farqalar topaman				 
Men fakt va qarashlarni qiyoslayman				 
Men katta qiziqish bilan boshqalarning ishini kuzataman				 
Men boshqalarni hamkorlikka taklif etaman				 
Men o’z-o’zini baholashda ijobiy natijalar shakllanishoga ko’maklashaman				 
Men muhokamalarda bildirilgan fikrlar, qarashlarni umumlashtiraman				 
Men murakkab fikrlarni soddalalshtiraman				 
Men rivojlanishga yo’naltiruvchi Savollar beraman				 
Men ish grafigini tuzishda yordamlashaman				 
Men muhokamalarda faolman				 

	Doim	Ba’zan	Deyarli hyech qachon	Misollar
Men turli fikrlar taklif etaman				 
Men masallalarni to’g’ri belgilashda ko’maklashaman				 
Men bo’sh g’oyalarni qayta ishlashga ko’maklashaman				 
Men zariuriy o’zgarishlarni aniqlashtirishga ko’maklashaman va guruhni ushbu o’zgarishlarga undayman				 
Men yechimning boshqa yo’llarini izlayman				 
Men guruhning asosli qarorlar qabul qilishida ko’maklashaman .				 

Test topshiriqlarini yeching, bilimingizni sinab ko’ring.

1. 
   Loyihalash metodi an’anaviy ta’lim metodlaridan farq qiladi. Quyidagilardan qaysi biri STEAM loyiha bo’la oladi?
   

1. 
   O’quvchilar zilzila haqida atrofidagilardan ma’lumotlar yig’ib, olingan ma’lumotlarni electron jadvallar vositasida namoyish etishni tashkillashtiradilar. “Zilzila vaqtida insonlar xavfsizligini qanday ta’minlash mumkin?” savoli ustida izlanishadi, turli hududda zilzila oqibatlariga tayyorgarlik rejasini tuzadilar. Loyiha rivojiga yo’naltirish uchun baholash mezonlaridan foydalanadilar.
   
2. 
   O’quvchilar seysmologlar rolida chiqib, “Ular yashagan hududda zilzila bo’lish xavfi bormi?” savoli ustida izlanishadi. Ob-havoni o’lchash moslamasini qo’llab, ob-havo sharoitlarini tahlil qilishadi. Zilzila tamoyillarini tushunish va uzoq muddatga mo’ljallangan seysmik tashxis qo’yish uchun geologik tadqiqotlar bergan ma’lumotlardan foydalanadilar. Guruhlar taqdimot shaklini tanlaydilar, masalan, ob-havo ma’lumoti yoki gazetaga maqola.
   
3. 
   Har bir o’quvchining zilzilaga daxldor o’z mavzusi va tadqiqotga yo’naltiruvchi savoli bor, masalan, “Qayerlarda zilzila bo’lgan?”. Ular savolni o’rganish, zilzila haqida ma’lumot yig’ish va berilgan mavzu yuzasidan ma’ruza yozish uchun turli ma’lumot manbalaridan foydalanishadi. Keyin o’quvchilar olgan natijalari bilan o’rtoqlashib, bir-biriga ma’ruza o’qiydilar.
   

! Javobingizni tekshiring
Javob:
Birinchi va ikkinchi loyihani tanlagan bo’lsangiz, adashmadingiz. Birinchi loyiha uzoq muddatli, doimiy baholanadigan, turli ta’lim strategiyalariga asoslangan amaliy mashg’ulotlardan foydalanib 21 asr ko’nikma va malakalarini shakllantirishni ko’zda tutmoqda. Ikkinchi loyiha mustaqil va hamkorlikdagi ishni taqozo qilib, o’quvchi tomonidan o’zlashtiriladigan amaliy malaka va ko’nikmani taqozo qilmoqda. Lekin uchinchi loyiha o’qituvchi tomonidan boshqariladi va faktlarga asoslanadi, ya’ni amaliyotdan yiroq an’anaviy metod.

2. 
   STEAM loyiha jarayonida tadqiqot olib borish ushbu ta’limning quyidagi afzalliklarini namoyon qiladi:
   

1. 
   Motivatsiyani yaxshilash, yuqori darajada fikrlash va o’rganish.
   
2. 
   Motivatsiyani yaxshilash, yuqori darajada fikrlsh va mustaqillik
   
3. 
   Bilimlar puxtaligi, o’qish va hamkorlik malakalari shakllanishi.
   

! To’g’ri javob:B. Loyihalash metodi asosida ta’lim olayotganlar darslarni qoldirishmaydi, maktabga munosabati o’zgaradi, mustaqillik, fikrlash ko’nikmalarini rivojlantiradi.

3. 
   Loyihalash metodi asosidagi ta’lim o’qituvchi oldiga ko’pgina vazifalarni qo’yadi. O’qituvchi bu metodni qo’llashga ikkilanadi, chunki u bo’sh o’zlashtiruvchi o’quvchilar mazkur ishni bajara olishmaydi deb hisoblaydi.
   

Ushbu vaziyatdagi o’qituvchi uchun ma’qul maslahatni tanlang.

1. 
   Yaxshiroq nazorat qilish uchun bosh o’zlashtiruvchilarni bir guruh qiling.
   
2. 
   Ularning qiziqishi va qobiliyati, imkoniyatini inobatga olib, turli usullarni qo’llang.
   
3. 
   Kuchli o’quvchilar loyihada ishlayotgan vaqtda bo’sh o’zlashtiruvchilarga an’anaviy metodlar asosida topshiriqlar bering, masalan, kitob o’qish va mashq bajarish.
   

! To’g’ri javob: B.

4. 
   Quyidagi ta’lim metodlaridan qaysi biri ko’proq o’quvchi shaxsiga yo’naltirilgan?
   

1. 
   Birlashtirilgan guruhlarda o’quvchilar mahoratli mutaxassis rolida chiqib, qaror qabul qilishda qatnashadi.
   
2. 
   O’quvchilar katta jamoa oldida chiqish qilib, loyihada qatnashish uchun ota-onalarini taklif qilishadi, alohida o’quvchilar bilan majlis o’tqazishadi.
   
3. 
   O’quvchilar muhokamani boshqarishadi, jamoat fikrini yig’adilar, o’z ishlarini baholaydilar.
   

! To’g’ri javob: A,C.

5. 
   Loyihani qanday boshlash kerak?
   

1. 
   Loyihangiz uchun standartlarni tanlashdan boshlang. Tanlangan ta’lim standartlari loyiha metodi xususiyatlariga mos bo’lishi kerak. Loyiha maqsadlarini aniqlash va shu maqsadga javob beruvchi, o’quvchilarni qiziqtira oladigan savollar ishlab chiqish lozim.
   
2. 
   O’quvchidan kutiladigan natijalarni aniqlab oling, masalan, taqdimot tayyorlash, harakatlar senariysini yaratish, maqola yozish, viki-sayt yaratish. Loyiha ishi natijalarini rejalashtiring va o’quvchilarga namuna taqdim eting.
   
3. 
   O’quvchilar har kuni nima ish qilishi, loyihaga qanday topshiriq kiritish kerakligi, qanaqa ko’nikmlarni o’zlashtirishi va ularning qanday usuldan foydalanishi kerakligi haqida o’ylab ko’rish kerak.
   

! To’g’ri javob: A


Dars xulosasi

Ushbu darsda siz quyidagilarni bilib oldingiz:

• 
  STEAM loyihalar an’anaviy ta’lim metodlaridan ta’limiy yondashuv jihatidan farq qiladi. Xususan, ta’limni loyihalash shaxsga yo’naltirilgan xarakterga ega bo’lib, u o’quvchining turli fanlarni integratsiyalay olishida, intellektlarining shakllanishida va rivojlanishida, ijodiy tafakkuri shakllanishida muhim o’rin tutadi;
  
• 
  Ta’limga konstruktivistik yondashuv STEAM ta’limning asosidir;
  
• 
  STEAM ta’lim chuqur amaliy-o’quv tadqiqotlarga asoslanadi, davomiy baholanib borishni taqozo etadi;
  
• 
  Integratsion loyiha tajriba natijalariga asoslangan bir qancha afzalliklar ega. Masalan, motivatsiyaning, o’zlashtirisning yuqorililigi;
  
• 
  Loyiha muvaffaqiyati 3 tamoyilga asoslanishi: tajriba, o’qituvchi va o’quvchi roli, loyiha tuzilishi.
  
• 
  Shiningdek, turli loyihalar namunalari bilan, “Quyosh batareyalari loyihasi bilan, Alisher va Allan Millerning loyiha haqidagi fikrlari bilan tanishdingiz.