Ta`lim vazirligi

Navlari. Prag serebristbiy - bo‘yi 170-185 sm, Samarqand nav sinash stansiyasi va Farg‘ona nav sinash uchastkasida sinov yillari 301-454,7 s/ga yashil massa hosili olingan. Don hosili Samarqand DNSS da o'rtacha 60,5 s/ga ni tashkil qilgan.
Uzor. BO'I va Jizzax viloyati K. Raximov nomli davlat xo'jaligi hamkorligida yaratilgan. Surxandaryo va Toshkent viloyatining sug'oriladigan yerlarida tumanlashtirilgan. Boshog'i oq, qiltiqli, uzunligi 13-15 sm. Tritikale qattiq va chang qorakuya kasalliklariga juda chidamli. Eng maqbul ekish muddati sug'oriladigan yerlarda oktabrning ikkinchi, uchinchi o'n kunliklari, janubiy mintaqada Ekish me’yori 4-5mln unuvchan urug‘/ga. Ekish chuqurligi 5-8 sm. Tritikale erta bahorda tez rivojlana boshlaydi. Shuning uchun azotli oziqlantirish erta, mart oyining boshlarida o'tkaziladi. Tritikale 1 s don va shunga muvofiq somon hosil qilish uchun tuproqdan 4-5kg azot, 1,3-1,6kg fosfor, 3,6-4kg kaliy o'zlashtiradi. noyabrning birinchi o'n kunligi. Ekish usuli - tor qatorlab, qatorlab, kesishtirib.

1 2 3
16-rasm. Tritikale.
1 – yumshoq bug’doy; 2 – tritikale; 3 – javdar.

O'g'itlarning yillik me’yori rejalashtirilgan hosil va tuproqning agrokimyoviy ko'rsatkichlariga bog'liq holda belgilanadi. Fosforli o'g'itlarning 10-20kg ekish bilan, azotli o'g'itlarning asosiy qismi bahorda oziqlantirishlar sifatida beriladi. Tuproqni ishlash kuzgi bug'doyniki singari. Urug'lar tozalangan, fungitsidlar bilan dorilangan bo'lishi hamda nav tozaligi 97% dan kam bo'lmasligi talab etiladi. Tritikale qattiq va chang qorakuya kasalliklariga juda chidamli. Eng maqbul ekish muddati sug'oriladigan yerlarda oktabrning ikkinchi, uchinchi o'n kunliklari, janubiy mintaqada noyabrning birinchi o'n kunligida ekiladi.

II.2. BAHORGI DON EKINLARI.
Bahori g'alla ekinlari eng ko'p ekiladigan, ekin maydonlari va yalpi hosili bo'yicha jahon dehqonchiligida birinchi o'rinda turadi. Ertagi bahori ekinlarga bahori bug'doy, bahori arpa, bahori javdar, suli kiradi. Ular orasida yetakchi o'rinni bahori bug'doy egallaydi. Kechki bahori ekinlarga asosiy yem-xashak ekini makkajo'xori, asosiy yorma ekinlari oq jo'xori, tariq, sholi va marjumak kiradi. Bahori g'alla ekinlarining bunday bo'lishi nisbiy va bizning mamlakatimiz sharoitiga to'g'ri keladi.