Таълим вазирлиги тошкент кимё-технология институти й.Қ. ҚОдиров, Д. А. Равшанов, А. РЎзибоев

Микрофлораларнинг таъсири. Уруғларга микроорганизмлар асосан хўжаликлар далаларида ҳосилни йиғиштираётган пайтда, ёки сақлаганда тушиб қолади. Ёғли уруғлар улар учун жуда яхши озиқланадиган шароит яратиб беради. Асосан ёғли уруғларда бактериялар ва «Моғор»лар борлиги аниқланган. Бу микроорганизмлар уруғларнинг бузилишига, чиришига сабаб бўлади. Моғор чигит пўстлоғини гидролиз жараёнига учрата олади, натижада бу зарарланган пўстлоқ орқали уруғни ички қисмига, яъни мағизига бошқа микроорганизмлар киришига йўл очиб беради. Бундай зарарланган уруғларни тезда тозалаш керак, чунки бу микроорганизмлар уруғдагига нисбатан ифлос аралашмаларда кўп бўлади. Бу микроорганизмларнинг ривожланиш жараёнининг ўсишини қуйидаги белгилардан билиш мумкин:

1. 
   Уруғларнинг ранги ўзгаришидан;
   
2. 
   Доғлар пайдо бўлишидан;
   
3. 
   Моғор ҳиди келишидан;
   
4. 
   Ҳароратнинг ошишидан.
   

Мойли уруғларни сақлашда ўз-ўзидан қизиб кетиши. Уруғларни физиоло-биокимёвий жараёнлар жадаллашиб кетадиган шароитда сақлаганда ўз-ўзидан қизиб кетиш содир бўлиши мумкин. Уруғ массасини барча компонентлари: уруғни ўзи, органик аралашмалар, микроорганизмлар ва зараркунандалар нафас олиш жараёнида иссиқлик ва сув ажратади. Уруғларни иссиқлик ўтказувчанлиги ёмон бўлганлиги сабабли иссиқлик тўпланиб боради. Қаерда намлик ёки ифлос аралашмалар кўп бўлса ўша жойда ўз-ўзидан қизиш жараёни бошланади. Агар уни олди олинмаса бирданига ҳамма жойга ўтиб кетиши мумкин. Ўз-ўзидан қизиш натижасида ҳарорат 65-75⁰Сга кўтарилиб кетади, ранги ўзгаради, моғор ҳиди кўтарилади, ёғни кислота сони (К.с.) ошади. Ўз-ўзидан қизиш натижасида ёнғин чиқиши мумкин. Буни олдини олишнинг асосий усулларидан бири тоза ва қуруқ уруғларни сақлашдир. Ташқаридан, ҳаво таъсирида тоза уруғларда ҳам ўз-ўзидан қизиш жараёни рўй бериши мумкин. Шунинг учун сақланаётган мойли уруғларни ҳолати доим назорат қилиб турилади. Ўз-ўзидан қизиш жараёни сезилиб қолгудай бўлинса, дарҳол олдини олиш яъни, уруғларни шамоллатиш керак. Шамоллатиш икки хил: профилактик ва актив бўлади.