Таълим вазирлиги мактабгача таълим муассасаларида аппликация машғулотларини ўтказиш методикаси

Кўп рангли аппликациялар. Кўп рангли аппликацияларни қирқиш анча мураккаб иш бўлиб, тасвирни қисмларга ажратиш билан алоқадордир. Бу турдаги аппликацияларни бажаришда фонни танлаш жуда муҳимдир. Фон ифодаланган предметлар рангидан очроқ бўлиши керак. Ана шунда предмет худди бўртиб тургандек ѐрқин кўринади. Ҳаммаси ўйлаган асарга боғлиқ. Фонда жойлашган деталлар ранги ҳам шунга қараб танланади, деталларининг табиий жойлашиши ва ўлчамларининг уйғунлигига эътибор бериш керак. Бу ишларни бажаришнинг бир неча усуллари мавжуд: айрим деталлар олдиндан белгиланмай қирқилади, айрим деталлар эса белгиланган эскизлар бўйича қирқилади.
Кўп рангли аппликациялардан бири декоратив аппликациялардир. Декоратив аппликация нақш гуллардан ташкил топиб, алоҳида-алоҳида тасвирланган ҳодиса ҳаракатлар уйғунлигини акс эттирувчи манзаралардан иборат бўлиши мумкин.
Декоратив аппликацияларни болалар китоб, ойнома ва бошқа материллардан олишлари, айрим элементларни қўлда яратишлари мумкин. Шарқ нақши аппликациясининг бу тури учун бой материал ҳисобланади.
Декоратив аппликация бир ва кўп рангли бўлиши мумкин.
Бадиий аппликациялар. Мавзули ишларни яратиш фақат меҳнатни эмас, балки бадиий тайѐргарликни ҳам талаб қилади. Меҳнат таълими дарсларида аппликация ишларининг бажарилиш техникаси ўрганилади.
Рангдор сурат аппликация мавзусининг элементларини, болалар турли байрамларга бағишланган ишларни (табрикномалар, очиқ хат муқоваси, йўл белгилари) бажарадилар. Иш мавзу ва фикр танлашдан бошланади. Қутича очиқ тондаги қоғоз фон тарзида танланади. Аппликацияга қаратилган асарнинг яратилиши ва элементлар миқдори қоғозни танлашни белгилайди. Асарни яратиш устида ишлаган асосий эътибор танланган мавзунинг мазмунига, керакли материаллар, уларнинг ўлчамлари, рангларни танлашга қаратилади. Асар ҳажмига кўра энг катта детал мавзули детал бўлиши керак.

Сужетли аппликация. Сужетли аппликация асарига кўра оддий ва мураккаб бўлиши мумкин. Мураккаб сужетли аппликация – эртаклар, ҳикоялар ва шу кабиларга иллустратсия сифатида ясалади. Агарда сужет оддий бўлса, тасвирларни олдиндан белгиламасдан қирқиш мумкин.
Мураккаб сужетли аппликация ҳам сужет танлашдан бошланади. Агарда сужетни боланинг ўзи ўйлаб топган бўлса, бу расмни чизиш малакасига эга бўлса, унда аввал сужетнинг расми, сўнгра расмлар деталлари чизилади ва қирқиб олинади. Айрим деталлар турли рангдаги қоғозлардан қирқилади. Агарда бола расмни яхши чиза олмаса, у танлаган расмдан қора қоғоз ѐрдамида нусха кўчириши мумкин. Бу расм айрим деталларга ажратилади, рангли қалам билан ҳар бир деталнинг атрофи чизиб чиқилади. Уларни қирқиб олиб, сужет ѐки нарса деталлари қоғозга йиғилади. Сужет ѐки предметнинг табиий кўринишига путур етмаслиги учун уларнинг қайси тартибда елимланиши белгиланади ва ишга киришилади.
Кичрайтириш ва катталаштириш усули ѐрдамида расмлардан катталаштириб ѐки кичиклаштириб аппликациядан фойдаланиш мумкин.