Talabalari uchun darslik

Limfosit hujayra suyak iligidan va k o‘migidan embrional o ‘zak
hujayralarining ketma-ket boiinishi tufayli hosil boiadi. Limfosit ikki
xil T(Te) va B(Bi) limfotsitlarga bo‘linadi. Antigen ta’sirida T limfositlar-
dan limfoblast, B limfositlardan esa plazmatik hujayralar rivojlanadi.
Limfoblast hujayralarda sintez qilingan antitana molekulasi hujayra ichida
qolib, hujayra immunitetini ta’minlaydi. Plazmatik hujayralarda sintez
boigan antitana molekulalari hujayra tashqarisiga chiqariladi va ulai
qon tarkibida b o ‘lgan antigen m olekulalarga b o g ia n ib ularni
neytrallashtiradi.
Limfosit hujayralarda sintezlangan antitanalar-immunoglobulin oqsil
molekulalardir. Ajablanarlisi shuki, qonda organizmga kirgan har qanday
yot narsa-antigenga mos boigan immunoglobulin sintez qilinadi. Antitana
— immunoglobulinlar ikkitaog‘ir va yengil polipeptid zanjirlardan tashkil
topgan. Ular o ‘zaro kimyovity y o i bilan biriklcan. Polipeptidni og‘ir
zanjiri yengil zanjirga nisbatan uzun va uning molekula massasi ham
katta. Har bir polipeptid zanjir tuig‘un va o ‘zgaruvchan qismlardan
iborat. Antitananing antigenga mosligini polipeptid molekulasining o ‘zgaruv
zanjiri belgilab beradi. Immunoglobulirdar sintezlanish jarayoni murakkab
b o iib , ikki bosqichdan tashkil topgan. Birinchi bosqich murtak

---

hujayralaming tabaqalanishi va ulardan limfotsitlaming dastlabki formalarini
sintezlashga to‘g‘ri keladi. Mazkur bosqichda immunoglobulin molekulasini
og4r va yengil zanjirlarini sintezlovchi genlami rejalash boshlanadi. Bu
genlar xaJi tabaqalashmagan zigotada tarqoq holatda boiadi. Bu genlaming
boiaklari bir xromosomada boisada, bir-biridan uzoqda joylashgan. Bundan