Talabalari uchun darslik

AYa
sariq
AYa
x
t
sariq
A W
o
o ‘ladi
25%
A Ya
sariq
A ra
aa
'
25%
5 0 %
sariq 
qora
44 
- 
rasm. Sichqonlarda yungning sariq rangini ifoda qiluvchi genning
gomozigota holatda letal xususiyatga ega ekanligiga oid.
3.Modifikator genlar ta ’siri
Allel b o ‘lmagan genlami o‘zaro ta ’siriga oid misollarda bir belgini 
rivojlanishi ba’zan bitta, ba’zan esa ikki yoki uchta gen faoliyati tufayli 
amalga oshishini ko‘rdik.Shuni qayd etish kerakki organizm genotipida 
belgiga bevosita ta ’sir etuvchi genlardan tashqari ushbu genlarning 
faoliyatini kuchaytimvchi yoki susaytiruvchi genlar ham borligi aniqlangan. 
Bunday genlar modifikator genlar deb nomlanadi.
45 - rasm. Modifikator genlar ta ysirida qoramollarda qora va oq
yungning har xil miqdorda irsiylanishi.

---

Chunonchi, shoxli qoramol yungi ba’zan ola bula rangda bo‘ladi. Lekin 
qora d o g ia r b a ’zi qoram ollarda kattaroq, ba^zilarida esa kichikroq 
ko‘rinishda bo‘ladi. Bu modifikator genlarning qora rangni hosil etuvchi 
genlar faoliyatiga ko‘rsatgan ta ’siri natijasidir. Agar qora d o g iar kattaroq 
b o is a m odiflkator genlar yungning qora rangini ifodalovchi genlar 
faoliyatini kuchaytirgan, agar qora d o g iar kichikroq b o isa, modifikator 
genlar qora rangga ta ’sir etuvchi genlar faohyatini susaytirgan holda 
bo iad i.
4. Ekspressivlik va penetrantlik
Bir genning belgiga har xil darajada k o ‘rsatgan ta ’sirini olimlardan 
N.Y.Timofeev-Resovskiy ekspressivlik deb nomlashni tavsiya etdi. M aium ki 
hasharotlaming har bir ko‘zi mayda ko‘zchalar — fasetkalardan tashkil 
topgan. D rozofilada m utant gen t a ’sirida k o ‘zdagi fasetkalar soni 
mutatsiyaga uchramagan mutant drozofilaga qaraganda ba’zi drozofilalarda 
ikki hissa kam b o ‘lsa, ba’zilarida tam omila b o ‘lmaydi. Drozofila meva 
pashshasida