Monoduragay chatishtirishga oid masalalar

MONODURAGAY CHATISHTIRISHGA OID MASALALAR

1.Odamda teri pigmentining hosil bo’lishida qatnasha- digan tirozinaza fermenti ishlab chiqarilmasa, albinizm kasalligi yuzaga keladi. Ota genotipida bu genlarning ikkisi ham dominant holatda, ona genotipida faqat bittasi dominant holatda bo’lsa, bu oilaning farzandlarida albinizm kasalligining uchrash ehtimolini (%) aniqlang.

A)25 B)0 C)50 D)100

2.O'rta quloq suyakchalarining noto'g'ri rivojlanishidan otoskleroz kasaliigi kelib chiqadi. Karlikka olib keluvchi bu kasallik autosoma-dominant holda irsiylanadi. Ota-ona geterozigotali bo'lgan oilada genotipi ota- onaninikiga o'xshash bolalarning tug'ilish ehtimolini toping. A) 75% B) 25% C) 100% D) 50%

3. G’o’zada tolasining qo'ng'ir rangi gomozigota holatdagi gen bilan ifodalanadi. Ushbu genning retsessiv alleli oq rangni yuzaga keltiradi. Geterozigota holdagi individlarda tolasi novvot rangda bo’ladi. Qo'ng'ir tolali bilan oq tolali g’o’za navlari chatishtirilganda F₁ da 1800 ta o'simlik olingan. Shundan nechtasining tolasi novvot rangda bo'ladi?

A) 1450 B) 450 C) 1800 D) 900

4. Sepkilsizlik (a) va kalta barmoqlilik (b) ni belgilov- chi genlar uchun xos xususiyatlarni belgilang. 1) erkak va ayollarda bir xil genotipda bo’ladi; 2) ota- onada bu belgi bo’lsa, farzandlaming shu belgi bo’yicha tug’ilish ehtimoli 75 yoki 100%; 3) ota-onada bu belgilar bo’lsa, avlodlarda ham shu belgi 100% bo’ladi; 4) agar ota-onada bu belgilar bo’lmasa, farzandlaming shu belgi bo’yicha tug’ilish ehtimoli 0 yoki 25%; 5) agar ota-onada bu belgilar bo’lmasa, farzandlarning shu belgi bo’yicha tug’ilish etithnoli 0%; 6)o’g’il va qizlarda bir xil nisbatda uchraydi.

A)a-2,5,6; b-1,5,6 B) a-1,4,3; b-1,4,3 C) a-1,3,4; b-2,5,6 D) a-1,5,6; b-6,3,4

5.G’o’zada tolasining qo'ng'ir rangi gomozigota holatdagi gen bilan ifodalanadi. Ushbu genning retsessiv alleli oq rangni yuzaga keltiradi. Geterozigota holdagi individlarda tolasi novvot rangda bo’ladi. Qo'ng'ir tolali bilan oq tolali g’o’za navlari chatishtirilganda F₁ da 1800 ta o'simlik olingan. Shundan nechtasining tolasi novvot rangda bo'ladi? A) 1450 B) 450 C) 1800 D) 900

6.G'o'zada tolasining qo'ng'ir rangi gomozigota holatdagi gen bilan ifodalanadi. Ushbu genning retsessiv alleli oq rangni yuzaga keltiradi. Geterozigota holdagi individlarda tolasi novvot rangda bo'ladi. Qo'ng'ir tolali bilan oq tolali g'o'za navlari chatishtirilganda F₂ dagi duragaylar orasidan 580 tasining tolasi novvot rangli bo'lgan. Duragaylardan nechtasi qo'ng'ir rangli tolaga ega? A) 1740 B)290 C)580 D) 1160

7.Ipakchilikda har bir tut ipak qurti urg’ochisi o’rta hisobda 1000 m ipak hosil

qiladi.Erkaklarining mahsuldorligi urg’ochisiga qaraganda 50% ortiq.Bir guruhda mavjud barcha urug’langan tuxumdan yarmi erkak yarmi urg’ochi qurtlar rivojlansa ulardan necha metr ipak olish mumkin?(bir guruxda taxminan 1200ta qurt rivojlanadi).

A)1800000 B)1500000 C)1200000 D)2400 000

8.Tajriba uchastkasida no’xat o’simligining 5000 ta urug’i ekiladi.Ekilgan urug’dan 1210 tasi past bo’yli o’simlik bo’lgan. Ota- ona genotipini toping.

A)AaBb xAaBb B)Aa x aa C) Aa x Aa D) AA x aa

9.Atirgul o’simligida gulini rangini qizil bo’lishi, sariq bo’lishi ustidan dominantlik qiladi. Geterozigotali organizmlar o’zaro chatishtirildi. A geni barcha populyatsiyalarni 60 foizini, a geni esa 40 foizni tashkil qiladi. F₁ da 1000 ta olingan o’simliklarning nechtasi geterozigotali o’simliklar tashkil qiladi?

A) 160 B) 480 C) 360 D)840

12. Ko’zi qo’yko’z bo’lib, uning genotipi AA bo’lgan odamning teri hujayrasidagi mitoz siklining G₁ va anafazadagi ko’z rangini belgilovchi A geni allellari soni to’g’ri ko’rsatilgan jovobnibelgilang. A) 2;2 B) 2; 4 C) 1,2 D )4;4

13. Ko’zi qo’yko’z bo’lib, uning genotipi AA bo’lgan odamning teri hujayrasidagi mitoz siklining G₂ va metafazadagi ko’z rangini belgilovchi A geni allellari soni to’g’ri ko’rsatilgan jovobnibelgilang. A) 2;2 B) 2; 4 C) 1,2 D )4;4

14. Ko’zi qo’yko’z bo’lib, uning genotipi AA bo’lgan odamning rivojlanayotgan spermatozoidining meyoz interkenezi va anafaza II bosqichida ko’z rangini belgilovchi A geni allellari soni to’g’ri ko’rsatilgan jovobnibelgilang .A) 2;2 B) 2; 4 C) 1,2 D )4;4

15. Oq ko’zli erkak drozofila pashsha sining somatik hujayrasi mitoz sikli metafaza bosqichida ko’z rangini belgilovchi allellardan A va a genlari soni nechaga teng

A) A-0 va a-2 B)A-0 a-1 C)A-1 a-1

16. Oq ko’zli, kulrang tanali gomozigota erkak drozofila pashshasinig teri hajayrasi mitoz sikli anafazasi bosqichida faqat tana rangini belgilovchi allellardan A va a genlari sonini aniqlang? A) A-4 va a-0 B)A-0 a-4 C)A-2 a-0

17. Sariq donli geterozigota no'xat o'simligining urug'- chisida meyoz I jarayonida murtak xalta rivojlanadigan hujayraga, dominant gen o'tdi. Agar shu murtak xaltadagi hujayralarni urug'lantirishda retsessiv genga ega spermiylar ishtirok etsa, avlodda qanday fenotipli donlar hosil bo'ladi?

A)faqat sariq donli o ‘simliklar olinadi

B)faqat yashil donli o ‘simliklar olinadi

C)75% sariq, 25% yashil donli o ‘simliklar olinadi

D)50% sariq, 50% yashil donli o ‘simliklar olinadi

18. No`xat o`simligida quyidagi berilganlarni mos kelishligi bilan juftlang.

Ota-onada bu gelgi bo`lmasa ham avlodda bu belgi namoyon bo`ladi(a),ota-onada bu belgi bo`lsa avloddni barchasida bu belgi bo`ladi(b),ota-onada bu belgi bo`lsa avlodni 100% da yoki 75% da bu blegi bo`ladi(c),fenotipi asosida genotipi aniqlasa bo`ladi(d) avlodda bu belgi chiqishi uchun uni chiqaruvchi gen ota-onadan bittasida bo`lsa kifoya(e)

1.gulini qizil bo`lishi 2.oddiy dukkak 3.uzun poya 4.donni yashil bo`lishi 5.donni silliq bo`lishi 6.bo`g`imli dukkak 7.don shaklini burishgan bo`lishi 8.gullini oq bo`lishi 9.donni sariq bo`lishi. A.a-7,8; b-2,9; c-1,6; d-4 B.a-4,8; b-8; c-1,5; d-7,4

C.a-7,4; b-8; c-3,2; d-8,7 D.a-2,8; b-2,4; c-9,1; d-4

19. Sariq donli geterozigota no'xat o'simligining urug'- chisida meyoz I jarayonida murtak xalta rivojlanadigan hujayraga, retsessiv gen o'tdi.Agar shu murtak xaltadagi hujayralarni urug'lantirishda retsessiv genga ega sper- miylar ishtirok etsa, avlodda qanday fenotipli donlar hosil bo'ladi?

A)faqat yashil donli o ‘simliklar olinadi

B)faqat sariq donli o ‘simliklar olinadi

C)75% sariq, 25% yashil donli o ‘simliklar olinadi

D)50% sariq, 50% yashil donli o ‘simliklar olinadi

20.O’roqsimon anemiya gemoglabin zanjirida ro’y beradigan mutatsiya natijasida kelib chiqadi. Ayrim hollarda kasal organizmlar balog’at yoshiga yetguncha nobud bo’ladi. Otasi kasal, onasi sog’lom bo’lgan kasal qiz sog’lom yigitga turmushga chiqsa, 50% farzandlar kasal bo’lib tug’iladi. Kasal ota onalardan tug’ilgan farzandlarning 25%i nobud bo’ladi. Kasallik erkak va ayollarda bir xilda uchraydi. Ushbu kasallikning irsiylanishiga oid malumotni aniqlang. .

A)bitta genning bir necha belgiga tasiri

B)noallel genlarning polimer tasiri

C)noallel genlarning epistaz tasiri

D)noallel genlarning komplementar tasiri. 21.Gallaktozemiya-uglevodlar almashinuvining buzilishi bilan kechadigan kasallik. Kasallik avlodalrda kam kuzatilib, erkak va ayollarda bir xilda uchraydi. Geterozigota ota onalardan tugilgan bolalarning 25%i ushbu kasallik bilan kasallangan bo’ladi. Ota sog’lom ona kasal bo’lsa, farzandlarning barchasi sog’lom bo’lishi mumkin. Ushbu kasallikning irsiylanish qanday genga bog’liq?

A)X xromosomaga birikkan dominant genga

B)X xromosomaga birikkan retsessiv genga

C)autosomaga birikkan dominant genga

D)autosomaga birikkan retsessiv genga

22. Polidaktiliya, ya’ni ortiqcha barmoqlilik dominant holda irsiylanadi. Agar erkak genotipi polidaktiliya bo’yicha geteozigota bo’lsa, spermatogenez jarayonida bitta birlamchi jinsiy hujayradan hosil bo’lgan spermatazoidlarning nechtasi shu dominant genga ega bo’ladi?

A) 1 ta B) 4 ta C) 3 ta D) 2 ta

23.Albinizm(gomozigota) , gemofiliya, gippertrixoz belgilariga ega erkak mitoz sikli anafaza bosqichida 1)A , 2) a, 3) H , 4)h , 5)B, 6)b genlari sonini aniqlang. A)1)42)2 3)0 4)2 5)0 6)2 B)1)2 2)2 3)0 4)2 5)2 6)2

C)1)2 2)4 3)0 4)2 5)0 6)2 D)1) 2 2)2 3)0 4)2 5)0 6)2

24.Polidaktiliya va albinizm kasalliklari autosomalardagi genlar faoliyatida nomoyon bo’ladi. Ushbu genlarning irsiylanishiga doir umumiy qonuniyatlarni aniqlang.

1)agar belgi otada bo’lsa va onada bo’lmasa, farzandlarda nomoyon bo’lish ehtimoli 50% yoki 100%; 2)belgi ota-onada nomoyon bo’lmagan holda farzandlarda nomoyon bo’lishi mumkin; 3)belgining erkaklarda va ayollarda nomoyon bo’lish ehtimoli bir xil; 4)agar belgi otada ham, onada ham bo’lsa,barcha farzandlarda nomoyon bo’lish ehtimoli doim 100%; 5)belgining ota-onadan o’g’il va qiz farzandlariga o’tish ehtimoli bir xil; 6) 4)agar belgi otada ham, onada ham bo’lsa,barcha farzandlarda nomoyon bo’lish ehtimoli 75% yoki 100%; 7)agar belgi otada ham va onada ham bo’lsa,sog’lom farzandlarning tug’ilish ehtimoli 0% yoki 25% A)1,6,7 B)5,7 C)2,3,4 D)3,5

25.No`xat o`simligida quyidagi berilganlarni mos kelishligi bilan juftlang.

Ota-onada bu gelgi bo`lmasa ham avlodda bu belgi namoyon bo`ladi(a),ota-onada bu belgi bo`lsa avloddni barchasida bu belgi bo`ladi(b),ota-onada bu belgi bo`lsa avlodni 100% da yoki 75% da bu blegi bo`ladi(c),fenotipi asosida genotipi aniqlasa bo`ladi(d) avlodda bu belgi chiqishi uchun uni chiqaruvchi gen ota-onadan bittasida bo`lsa kifoya(e)

1.gullini qizil bo`lishi 2.oddiy dukkak 3.uzun poya 4.donni yashil bo`lishi 5.donni silliq bo`lishi 6.bo`g`imli dukkak 7.don shaklini burishgan bo`lishi 8.gullini oq bo`lishi 9.donni sariq bo`lishi. A.a-7,8; b-2,9; c-1,6; d-4 B.a-4,8; b-8; c-1,5; d-7,4

C.a-7,4; b-8; c-3,2; d-8,7 D.a-2,8; b-2,4; c-9,1; d-4

26.Qizil gulli gommozigotali no`xat o`simligini oq no`xatga,qizil gulli nomozshomgul o`simligini oq gulli o`simliklikka chatirishib F<sub>2</sub> da 1200 ta o`simlik olinib ularni teng yarimini no`xat o`simligi tashkil qilsa u holda F₂ da hosil bo`lgan qizil gulli o`simliklar sonini aniqlang.A.600 B.900 C.450 D.900

27. Tovuqlarda tojining gulsimon bo’lishi, oddiy tojli bo’lishiga nisbatan dominantlik qiladi. 1-tajribada gulsimon tojli tovuq(geterozigotali) o’ziga o’xshagan xo’roz bilan chatishtiririldi.1-tajribada 648 ta tovuq va xo’rozlar olindi. 2-tajribada geterozigotali tovuqlar oddiy tojli xo’rozlar bilan chatishtirildi hamda 2 tajribda olingan tovuq va xo’rozlar 1-tajribadan olingan tovuq va xo’rozlar sonidan 1,25 martaga ko’p tovuq va xo’rozlar olingan bo’lsa, ikkala tajribada olingan jami tovuq va xo’rozlarning necha foizi getero- zigotali gulsimon tojli?

A) 33,3 B) 27,7 C) 66,7 D) 50

28. Tovuqlarda tojining gulsimon bo’lishi, oddiy tojli bo’lishiga nisbatan dominantlik qiladi. 1-tajribada gulsimon tojli tovuq (geterozigotali) o’ziga o’xshagan xo’roz bilan chatishtiririldi. 1-tajribada 648 ta tovuq va xo’rozlar olindi. 2-tajribada geterozigotali tovuqlar oddiy tojli xo’rozlar bilan chatishtirildi. 2 tajribada olingan tovuq va xo’rozlar 1-tajriba- dan olingan tovuq va xo’rozlarlardan 1,5 marta ko’p bo’lsa, ikkala tajribada olingan tovuq va xo’rozlarni nechtasi gulsimon tojli?

A) 486 B) 1080 C) 729 D) 810

29. Tovuqlarda tojining gulsimon bo’lishi, oddiy tojli bo’lishiga nisbatan dominantlik qiladi. 1-tajribada gulsimon tojli tovuq (geterozigotali) o’ziga o’xshagan xo’roz bilan chatishtiririldi. 1-tajribada 648 ta tovuq va xo’rozlar olindi. 2-tajribada geterozigotali tovuqlar oddiy tojli xo’rozlar bilan chatishtirildi 2 tajribada olingan tovuq va xo’rozlar 1-tajriba-dan olingan tovuq va xo’rozlarlardan 1,5 marta ko’p bo’lsa, ikkala tajribada olingan tovuq va xo’rozlarni nechtasi geterozigotali gulsimon tojli? A) 486 B) 648 C) 729 D) 810

30. Odamlarda o’ng qo’lni ko’p ishlatish, chapaqaylik ustidan dominantlik qiladi. Onasi chapaqay, otasi o’naqay geterozigotali qiz huddi otasiga o’xshagan (geterozigotali ) yigitga turmushga chiqdi. Bu nikohdan tug’ilgan farzandlarni necha foizi ona tomonidan buvasiga o’xshash bo’ladi? A) 25 B) 50 C) 75 D) 33,3

31. Odamlarda o’ng qo’lni ko’p ishlatish, chapaqaylik ustidan dominantlik qiladi. Onasi chapaqay, otasi o’naqay geterozigotali qiz huddi otasiga o’xshagan (geterozigotali ) yigitga turmushga chiqdi. Bu nikohdan tug’ilgan farzandlarni necha foizi chapaqay bo’ladi? A) 25 B) 50 C) 75 D) 33,3