Тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни ташкил этиш бош илмий методик маркази

 
англаб етиш.
 

---

142 
Талабаларнинг тадқиқотчилик фаолиятининг моҳияти мазмуни ўқув-
тарбия жараёнини якка ҳолда амалга оширишдан, тадқиқотчилик фаолиятининг 
таълим сифатини оширувчи восита сифатида тушунишдан иборатдир. 
Тадқиқотнинг асосий мақсади шахснинг ривожланиши, талабаларнинг 
лаёқатларини ривожлантиришнинг, борлиқни ўзлашти-ришнинг кўп қиррали 
йўли сифатида тадқиқотчиликнинг амалий кўникмаларини эгаллашдан, 
фикрлаш лаёқатини ривожлантириш, ўзига хос янги билимларни (яъни, аниқ 
ўқувчи учун янги ва шахсий аҳамиятга эга бўлган мустақил эгалланган) 
ўзлаштириш асосида ташкил этилган ўқув жараёнида талабаларнинг шахсий 
иштирокини фаоллаштиришдан иборатдир. Шунинг учун тадқиқотчилик 
фаолияти асосида таълим жараёнини ташкил этишда тадқиқотни лойиҳалаш 
вазифаси биринчи ўринда туради. 
Талабаларнинг ўқув-тадқиқотчилик фаолияти - 
ўраб турган дунё 
ҳақида илмий дунёқарашини ривожланишининг турли қонуниятлари ва билиш 
услубларини ўзлаштириш билан боғлиқ бўлган, билиш эҳтиёжини қондиришга 
қаратилган ўқув ишининг турларидан биридир
. 
Ҳар қандай тадқиқот қайси 
билим 
соҳасида, 
табиий 
ёки 
ижтимоий-гуманитар 
фанларда, 
бажарилганлигидан қатъий назар бир хил ўхшаш тузилишга эгадир. Бу тизим 
уни амалга оширишда меъёр ҳисобланиб, тадқиқотчилик фаолиятининг 
ажралмас қисми ҳисобланади. 
Талабаларнинг ўқув-тадқиқотчилик фаолияти уни тайёрлаш ва ўтказишда 
қуйидаги аниқ босқичларнинг бўлишини назарда тутади. Жумладан: 
- муаммони қўйилиши; 
-мақсади ва ташкил этувчи вазифаларни шакллантириш; 
-тадқиқот предмети ва объектини аниқлаш; 
-фаразни шакллантириш; 
-тадқиқ этилаётган муаммо бўйича адабиётларни таҳлил этиш; 
-тадқиқот услубларини танлаш; 
-тажриба-синов ишлар; 

---

143 
-олинган натижалар таҳлили; 
-умумлаштирилган хулосалар. 
Тадқиқот соҳасига (табиий, техник, ижтимоий-гуманитар) қараб унинг 
тузилиши ўзгариши мумкин.