Tadqiqotlari

7.2-jadval 
STEP-tahlil o‘tkazish uchun jadval shakli 
 
Omillar 
guruhi 
Hodisa/omillarnin
g ta’rifi 
Xavf-
xatar/imko
niyat 
Hodisa 
yoki 
omilning 
namoyon 
bo‘lish 
ehtimolini 
baholash
Hodisa yoki 
omilning 
muhimligin
i baholash 
Kompaniy
aga 
umumiy 
ta’sir 
Hatti-
harakatla
r dasturi 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
Sotsial
1 
2 
3... 
Texnologik
1 
2 
3... 
Iqtisodiy
1 
2 
3... 
Siyosiy
1 
2 
3... 
4.
STEP-tahlil shaklini to‘ldirish. Shakl har bir ekspert tomonidan mustaqil 
quyidagicha to‘ldiriladi: 
– Ustun 1 – omil mansub bo‘lgan guruh tanlanadi; 
– Ustun 2 – ekspert nuqtai nazardan muhim makromuhit omillari, shuningdek 
kompaniya faoliyatiga ta’sir qilishi mumkin bo‘lgan muhim hodisalar yoziladi. 

---

179 
– Ustun 3 – har bir omilning ta’siri aniqlanadi, uning korxona uchun xavf-xatar 
yoki imkoniyat yaratishi aniqlanadi. Ayrim hollarda bitta omilning o‘zi bir vaqtda 
ham xavf-xatar ham imkoniyat yaratishi mumkin, bunda ikkala variant ko‘rib 
chiqiladi. Mazkur ustunda “+” (imkoniyat) yoki “–” (xavf-xatar) belgilari qo‘yiladi. 
– Ustun 4 – tahlilga kiritilgan har bir omil yoki hodisa uning yuzaga kelish yoki 
namoyon bo‘lish ehtimoli jihatdan baholanadi (miqdoriy shkala – 100%dan 1 gacha, 
yoki sifat shkalasi: yuqori – o‘rta – past qo‘llanishi mumkin) 
– Ustun 5 – 1 (eng past)dan 10 (eng yuqori)gacha shkala bo‘yicha omillarning 
muhimligi baholanadi. 
– Ustun 6 – har bir omilning kompaniyaga ta’siri 4- va 5-ustunlarni ko‘paytirish 
va 3-ustundagi belgini qo‘shish yo‘li bilan hisoblanadi. 
– Ustun 7 – tahlil asosida makromuhit ta’sirini hisobga olish bo‘yicha 
korxonaning xatti-harakatlari taklif etiladi. Shunday qilib, yakuniy shakl ekspertlar 
nuqtai nazardan korxonaning xatti-harakatlari dasturini o‘z ichiga oladi. 
5.
Barcha ekspertlarning ish natijalarini umumlashtiruvchi makromuhit omillari 
ta’sirini baholashning yagona yakuniy shaklini tayyorlash, va korxona mutaxassislari 
tomonidan har bir omillar guruhi va alohida hodisalar va omillar bo‘yicha 
korxonaning harakatlar dasturini ishlab chiqish. 
6.
Strategik va taktik rejalashtirish jarayonida makromuhit tahlilining yakuniy 
shakli natijalaridan foydalanish.
7.
Reja davri tugaganidan so‘ng rejalashtirilgan tadbirlarni baholashni o‘tkazish. 
Bunda ushbu tadbirlar yordamida makromuhitning salbiy ta’sirini kamaytirishga va 
ijobiy ta’sirini oshirishga qanchalik erishilgani aniqlanadi. 
STEP-tahlil uslubiyoti makromuhit tahlilining ko‘rib chiqiladigan barcha 
uslubiyotlari singari eng yuqori natija beradi, agar tahlil muntazam ravishda bir xil 
shaklda o‘tkazilsa bu holda omillar dinamikasi va ularning korxonaga ta’siri qayd 
etiladi. 
Natijada aniq korxonaning makromuhit omillari yig‘indisiga munosabati 
modelini olish mumkin. U korxona boshqaruv qarorlarini qabul qilish sifatini 
oshirishga yordam beruvchi o‘ziga xos tajriba modeli sifatida qaralishi mumkin. 

---

180