Ta 'Um maktablarining 9- sinfi uchun darslik sifatida tasdiqlagan

Xalq ta’limi
Texnika taraqqiyoti yuqori saviyali mutaxassis va ishchilarga bo‘lgan ehtiyojni kuchaytirib yubordi.
Rivojlangan mamlakatlarda 12-13 yoshgacha bo‘lgan bolalami umu- miy majburiy va bepul o‘qitish joriy qilindi. Bu omil aholi savod- xonligining oshishiga olib к el di.
Imtiyozli o‘quv yurtlari tarmog‘i kengaydi. Biroq xalqning asosiy qismi qashshoq yashaganligi, yomon uy-joy sharoitlari, bolaligidan tirikchilik uchun pul topish zarurligi bir qator mamlakatlarda ko‘plab bolalami o‘qishni oxiriga yetkazmasdan maktabni tashlab ketishga majbur qilardi.
Ayni paytda, ta’lim sohasidagi salbiy jihatlami ham ko‘rmaslik mumkin emas edi. Ba’zi mamlakatlarda yoshlami millatchilik, irqchi- lik ruhida tarbiyalashga e’tibor berilgandi.
Xususan, Amerika Qo‘shma Shtatlarida xalq maorifi tizimi irqchi- lik ruhida edi. Qora tanlilarning bolalari uchun alohida maktablar ochilgan bo‘lib, bu maktablarda oq tanlilarning bolalari uchun tashkil etilgan maktablardagiga qaraganda kam hajmda bilim berilar edi. Mamlakatda hukm surayotgan irqchilikka qarshi kurash masalasi Gar- riyet Bicher-Stouning „Tom tog‘aning kulbasi“ asarida o‘z ifodasini yaqqol topdi.
Bu davrda Sharqda xalq ta’limi sohasida G‘arbning yutuqlari tashviq qilina boshlandi. Yevropa ta’siri kuchaydi.
XX asr boshlariga kelib, jamiyat taraqqiyoti uchun zarur bo‘lgan tabiiy fanlarning jadal rivojlanishi, texnikaning ^pada ildam taraqqi­yoti diniy xurofotlardan xoli bo‘lgan ilmiy dunyoqarashning mavqeyi mustahkamlanishi uchun sharoit yaratdi. Gumanitar fanlarda, birinchi navbatda, falsafa, iqtisodiyot nazariyas^ adab^ot va sotsiologiyada realistik voqelikni aks ettiruvchi asarlar yuzaga keldi. Bir qator olim va yozuvchilar insonlaming yaxshi ^shashi uchun, demokratiya, tenglikni ta’minlovchi jamiyatni Ьагцр qilish maqsadida shunga inti- luvchi g‘oyalami ifodalovchi va ulug‘lovchi asarlami yuzaga keltirdi- lar. Lekin qanday qilib bo‘Isa ham boylik to‘plashga harakat qilishni tasvirlovchi asarlar ham pay do bo‘ldi.
• Bu davrda madaniyat adabiyot va san’atning demokratik asosda nvojlyushi uchun kfeuo.t yaratrld,. Ayniqsa bu narsa adab.yotda yaqqol о z ifodasini topdi. Shu sababh tanqidiy realizm va natura-
hzm yuzaga keldi.