Т о ш к е н т Ғ э б е к и с т о н л к с м м а р к а з и а к о м и т е т и «Е ш г в а р д и я» н а ш р и ё т и


Отин биби оқ юзпи, сем из, ўрта ётнли бир хотитт



Download 1,16 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/7
Sana25.02.2022
Hajmi1,16 Mb.
#274582
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Sadriddin Ayniy. Eski maktab (qissa)

Отин биби оқ юзпи, сем из, ўрта ётнли бир хотитт 
йли
, 
унинг семизлиги шу қадар эдики, чордана цуриб ўтир- 
ганида унинг тиззалари отам том онидан 
йўниладиган 
тегирмон чархининг гупчагидай бўлиб кўринар эди.
Б и з отин биби о л д и га к и р г а н и м и зд а , у уй н и н г 
тў- 
р и д а бир н еч а қ а в а т к ў р п а ч а у сти д а ч о р д а н а ^ у р и б ўти- 
р а р эди , ун и н г те в а р а ги д а эоа к а т т а -к и ч и к қ и з б о л ал ар
к и ги з у сти д а ч ў к к а л а б ў ти р ар эд и л ар . У л а р н и н г олди ла- 
р и га ў ги л б о л а л а р ў қ и й д и га п м а к т а б д а г и тагс и н ч ўрнида 
ёс т и қ л а р и к к и қ а в а т буки б қ ў й и л га н эди. У лар ў з китоб- 
л а р и н и ш у ёстш $лар усти га қ ўй и б ў қ и р эд и л ар .
О тин биби о н ам н и о ч и ^ юз б и лан ^ а б у л қи л д и .
— Ў ғл и н ги з (х ати б д о м л а г а эр и н ги з то м о н и д ан ваъ- 
д а қ и л и н ган к а т т а ҳ ал в о й и уч у н ) қ а б у л ^ и л и ш г а
м аж - 
бур б ў л д и к , — деди ва қ ў ш н м ч а қ и л д и : — Ҳ а р
цачон 
ў ғл и н ги з « таб б ат
» 1
га ўтса, бир товоқ ш и р гу р у ч
пиши- 
риб к е л т и р и ш н и у н у т м а й с и з, ч у н к и «таб б атга 
товоқ» 
д еган л ар .
— Х уд о ў ш а к у н г а е т к а зс а , си з у ч у н бир товоқ па- 
лов к е л т и р а м а н ,— деди он ам ун га ж а во б ан .
Отин биби д асту р х о н н и очиб нон у ш а тд и ва қи зл ар - 
га ҳ а м м ен и н г « ҳ ал в о й и м » д ан нон берди. А м м о
д ом ла 
си н гар и н онн и у ш ати б у л а р н и н г о л д и л а р и г а о тм ай , 
ўз 
х а л ф а с и б ў лган к а т т а р о қ бир қ и з б о лага нонни 
берди 
ва уни ў ^ у в ч и б о л а л а р га бўлиб бериш ни бую рди, бу қи з 
эса ҳ а р бир т а л а б а н и н г қ ў л и г а бир б у р д а д а н нон берди- 
д а, к а т т а р о қ п а р ч а н и ў зи га ^о л д и р д и .
Д асту р х о н га ф о ти ҳ а ў қ и д и , оти н биби м ен га бисмил- 
ло, а у зи б и л л о ай тти р и б саб о қ б ош латд и . Ш у б и л ан
ме- 
н и н г и к к и н ч и д ар с б ош л аш м ар о си м и м битди. О нам кет- 
ди, м ен б ўлса, қ и з л а р м а к т а б и д а қ и з б о л а л ар
ораси д а 
қолд и м .
1 Т а б б а т — қурь он с у р а л а р и д а н бири. С у р а — бў лакча.
39
www.ziyouz.com kutubxonasi


Отин биби м енга а б ж а д н и н г ў р тас и д ан сабоқ бсрди.
У берган сабоқни мен м а ч и тд аги м а к та б д а ў қ и г а н эди м .
Отин бибининг д арс бериш у сул и д о м л а н и к и га қ а р а- 
г ан д а бир оз б о ш қ а ч а р о қ эди, у к а р а н д а ш -қ а л а м д а й бир 
ч ў п ч а н и қ ў л и га олиб, ун и н г у ч и б и лан ҳ а р бир ҳ ар ф н и
к ў р с а т а р , б ун и н г н ом и н и ай т т и р а р эди. Л ек и н отин биби 
ҳ а м м ен и н г у ҳ ар ф н и тан и ш -та н и м а сл и ги м б и л ан иш и 
й ў қ эди.
Отин биби ў зи н и н г б утун 
в а қ ти н и
саб о қ
берувга 
сар ф этар, ҳ а р бир б олани н ав б а т б и л ан ўз о л д и га 
ча- 
қи ри б д ар с б ерар ва бу б и лан бнр 
к у н л и к ў қ и ш
ў тар
эди.
Отин биби ни н г бир к у н л и к д ар с в а қ т и
эр тан ги
но- 
н у ш т а д а н бош лаб, то соат ўн и к к и г а ч а эди, у б о л а л ар н и
м а ч и т д а ги д о м л а д а й э р т а д а н -к е ч г а ч а қ а м а б қ ўй и б
зе- 
р и к ти р м а с эди. У ни н г ш о ги р д л а р и эр та б и л ан н онуш та- 
ни ў з у й л а р и д а е га н л а р и д а н ке й и н м а к т а б г а к ел ар д и - 
л а р , саб о қ ол и ш ва о л и н ган сабоқ н и ў қ и ш б и л ан ш у гу л - 
л а н а р эд и л ар .
С оат ўн и к к и б ў л га н д а отин биби б о л а л а р н и
нонхў- 
р а к к а ч а қ и р а р эди. А м м о б о л а л ар нон ей и ш у ч у н у й лар и - 
га б орм ас э д и л ар , б ал к и ў зл а р и олиб к е л ти р ган н онла- 
ри ни ш у ерд а ер э д и л ар . Н о н х ў р а к б о ш л аган д а ҳ а р бир 
бола отин бибига ўз н о н и н и н г яр м и с и н и б ерар эди.
Б у қ о и д а д а н х а б а р с и з б ў лга н и м у ч у н м ен, 
б ири н чи
к у н м а к т а б га нон олиб б о р м аган д и м . Б и р қ и з то м о н и д ан
б ер и лган нонн и отин биби м ен га бериб:
— Б у гу н сени м ен зи ёф а т қ и л а й , эр та эса, сен нон- 
ни к ў п р о қ к ел ти р и б м ени к ў п р о қ нон б и лан зи ёф а т қи- 
л а р с а н , — деди.
Н о н х ў р а к д а н кей и н ш о ги р д л а р , отин б и би ни н г 
уй и
ва ҳовл и
ю зл ар и н и то за 
қи л и б
суп ури б
б ерар эди- 
лар.
Б а ъ з и к у н л а р д а отин биби қ и з л а р г а к и р ҳ а м
ю вди- 
р ар эди. Ҳ атто м ени ҳ а м к и р ю виш га у н д а б :
— К и р ю виш ни ў рган и б ол, к а т т а бўлиб ў қ и ш у ч у н
40
www.ziyouz.com kutubxonasi


Б у х о р о м а д р а с а л а р и г а б орган и н гд а, сеига к е р а к
бўла- 
ж а к ,— дер эди.
Отин биби ҳ а м а в в а л ги д о м л а си н гар и бир н еча узун , 
Ч исқа т а ё қ л а р н и ўз о р ц аси га, д еворга ти р аб қ ў й г а н эди. 
Л е к и н бу т а ё қ л а р б и л ан отин бибининг бирорта ў қу вч и - 
ни у р ган и н и к ў р м а д и м . А га р бирор қ и з м а к т а б «одоби»- 
га қ а р ш и бирор ш ў х л и к қ и л с а ёк и сабо қ н и
ў р ган и ш га 
ҳ а р а к а т қ и л м а с а , отин биби у н и н г бети га ў зи н и н г енги 
б и лан бир м а р т а у р а р эди. Отин биби к и я д и р г а н к ў й л а- 
ги н и н г енги, ўш а за м о н д а ги Б у х о р о х о ти н л а р и н и н г енги 
к а б и к е н г ва у зу н б ўлса ҳ а м , оқ сур п ёк и н о зи к читдан
т и к и л га н б ў лга н и д ан , ун и н г за р б а с и
бир 
ш а м о л н и н г 
за р б а с и д а н о р ти ^ т а ъ с и р қ и л м а с эди.
М ен дан б ош қа бутун ў қ у в ч л л а р н и н г ҳ а м м а с и ^ и э л а р
б ў л га н и д ан у л а р ш ў х л и к қ и л м а с , ём он ў й и н л а р
ўйна- 
м а с ва б ир-би рлари ни у р м а с э д и л ар . А г а р н о н х ў р а к д а н
кей и н уй су п у р и ш ёк и к и р ю виш о р а л а р и д а ф у р са т топ- 
с а л а р , қ ў ғ и р ч о қ ў й н а р д и л ар . У л а р н и н г ў й и н ч о қ л а р и ўз 
м а ҳ с у л о т л а р и б ў лган қ ў ғ и р ч о ^ л а р бўлиб, м ен и н г 
у ч у н
ҳ а м бири «ўғи лч а» ^ ў г и р ч о қ я с а б бериш ди.
У лар, си н ган
с о п о л л ар д ан «қозон-товоқ» я с а б
тўй
қ и л и ш а р , м ен и н г қ ў ғи р ч о ғи м н и ўз қ ў ғ и р ч о қ л а р и г а куёв 
қ и л а р э д и л ар . М ен и нг қ ў ғи р ч о ғ и м д а н б ў л а к «эр қўғи р- 
чоқ» б ў л м аган и у ч у н ун и н г ё л ғи з ў зи га ўн -ўн и к к и н аф ар
«қиз» қ ў ғ и р ч о қ к у ё в га ч и қ а р эди. Т ўғри си , ўш а 
вақт- 
л а р д а ш у ўй и н м ен га ж у д а ё қ а р эди.
Б а ъ з и қ и з л а р б еш -ўн талари бир эр га 
ч и қ а ё т г а н
ўз 
қ ў ғ и р ч о қ л а р и н и бир-би ровларй б и л ан
у р и ш ти р ар
эди- 
л ар . «К ун д о ш л ар» у р и ш и д а н з е р и к к а н м ен и н г қў ғи р ч о - 
ғи м , у л а р н и н г б а ъ зи л а р и н и қ ў й и ш г а (та л о қ қ и л и ш га) 
м а ж б у р қ и л а р э д и л ар . Б у ҳ о л л а р д а н м ен и н г 
к ў н гл и м
бир оз ц о р а л а н а р , х а ф а б ў л а р эди м .
К ей и н р о ^ б и зн и н г м а к т а б га я н а
бир ў ғи л бола кел- 
ди, 
б и р оқ у « к у ё в л и к
ш а р аф и га»
ети ш а 
о л м ад и . У 
бир қ а д а р д а ғ а л р о қ б ў л га н и д ан
б ўлса 
к е р а к , 
қ и зл а р
ун га қ ў ғи р ч о ^ яс аб б ер м а д и л ар (аж о й и б са р гу заш тл ар -
41
www.ziyouz.com kutubxonasi


ни бош и дан к е ч и р га н бу бола 
ҳ и к о я с и н и
б о ш қа 
бир 
в а қ т д а ёза р м ан ).
X II
М ен отин биби м а к т а б и д а д ав о м қ и л а р эд и м . *Ҳаф- 
т и я к
» 1
н и там о м қ и л д и м , у н и н г бир н еч а қ и с қ а су р а л а - 
ри н и ё д л а д и м ; қ у р ъ о н н и ҳ а м
б ош дан о х и р и га ч а ўқиб 
ч и қ д и м . Х ў ж а Ҳ оф и з д ев о н и д ан ҳ ам б и р м у н ч а ў қ и д и м . 
А м м о ҳ а л и ҳ а м отин биби то м о н и д а н ў қ и л г а н н ар са л а р - 
д ан б ў л а к ж о й л а р и н и ҳеч ў қ и ё л м а с эди м . М а с а л а н , Ҳо- 
ф и з д ев о н и д ан м а к т а б д а ў қ и б ўтган и м бир г а з а л н и қа- 
ер д а в а к и м н и н г қ ў л ё з м а с и б ўлса 
б ўлсин
ў қ и й
о л ар
эд и м , ам м о м а к т а б д а ў қ и м а га н и м бирон б ай тни
ҳ атто
ки то б и м д а б ўлса ҳ а м , ўқ и й о л м ас эд и м , я ъ н и ҳ а л и ҳ а м
саво д и м ч и қ м а г а н эди. Х а т ёзи ш б ў лса, ҳеч
қ ў л и м д а н
к е л м а с , б ирор ҳ а р ф н и ҳ а м ё зо л м а с эдим .
Л е к и н а б ж а д н и я х ш и ги н а ў р ган д и м , а б ж а д р асм и й
х а т б и л ан ё зи л ган б ў лган и у ч у н қ у р ъ о н н и
ҳ а м секи н- 
секи н , ш у н и н гд ек , 
а б ж а д
р асм и й
х а т и б н л ан , я ъ н и
н асх х а т и б и л ан ё зи л га н ҳ а р бир н а р с а н и ҳ а м ту р ти л и б
б ў лса-д а, ў қ и й о л а р эди м .
Энди ў й л а й м а н к и , б уни н г сабаби қ у й и д а г и ч а э к а н :
О там м ени отин биби 
м а к т а б и га
қ ў й г а н
б ў лса-д а, 
ун и н г ў зи м ен га а б ж а д ҳ и соб и н и ў р гати ш д ан т ў х т а г а н и
й ў қ эди. У д е я р л и ҳ а р к е ч а
ш о м д а н
х у ф то н га қ а д а р , 
я ъ н и т а х м и н а н бир соат м ен б и л ан ш у ғ у л л а н а р эди.
Б о ш л а б м енга «аб ж ад» с ў зи д ан «А », «Б », * Ж » , «Д», 
ҳ а р ф л а р и н и т ан и тд и , сў н гр а бу ҳ а р ф л а р н и бир-бирлари- 
га ури ш ти р и б ва қ а н д а й ў қ и ш й ў л и н и ў р гатд и , 
у н дан
кей и н «А» — бир, « Б » — и к к и , « Ж » — у ч , «Д » —тў р т деб 
б у лар н и н г ҳи соб ин и т у ш у н т и р д и ..; Ш у й ў л б и л ан отам
1 «Ҳ а ф т и я к» — қуръон н и н г қ и с қ а р о қ
с у р а л а р и д а н
т ўп лан - 
ган етт идан бир бўлаги.
42
www.ziyouz.com kutubxonasi


аб ж а д н и о х и р и га ч а у н и н г ҳисоби б и л ан бирга 
ўргатиб 
чиқди .
Ш у н д ай қ и л и б бир ойда мен а б ж а д ҳ а р ф л а р и н и
ўр- 
ган д и м ва ў қ и й д и р ган б ўлд и м , а в в ал бир-бир 
орттириб 
ў н г а ч а , сў н гр а ўн-ўн ортти риб ю зга ч а , у н д ан кей и н юз- 
ю з ортти ри б м и н гга ч а ч и қ а д и г а н а б ж а д ҳи собин и
ҳ ам
ўрган д и м .
Б у л а р н и ў рган и б б ў л га н и м д ан кей и н отам м е н г а :
— 
Энди сенга қ и з и қ бир н ар са н и ў р га т а м а н , бу тўқ- 
қ и з р а қ а м ва ц и ф р (ноль) д и р к и , уни ҳи н д ҳ а к и м л а р и
топиб ч и қ а р га н л а р . Б у : т ў ц қ и з р а қ а м в а ц и ф р , я ъ н и ўн
www.ziyouz.com kutubxonasi


ш а к л билан бутун 
дуиёни
ҳ и соб лаш , бу 
р а қ а м л а р г а
исам лаш м у м к и н , — деди.
Мен «бу қ а н д а й сеҳ р ли бир иш э к а н » , деб ун га ҳ ав ас 
қи лди м .
«Ўн ш а к л б илан бутун д у н ён и н г н а р с а л а р и н и ҳисоб- 
л аш , ҳ а қ и қ а т а н ҳ а м , ў р га н а р л и бир и лм . М енинг-ку, 
ўн б ар м о ғи м бор, м ен, ах и р , б у ла р б и лан ҳ а т т о ҳ аф та- 
нин г к у н л а р и н и я н гл и ш а -я н г л и ш а зў р г а сан аб ч и қ а- 
ман...»
М ен о т ам д а н бу ж о д у г а р л а р ч а б ў лга н ўн ш а к л н и тез- 
роқ ў р гати ш и н и қ а т ъ и й р а в и ш д а т а л а б қ и л д и м .
О там ў р гати ш н и б ош лади, а в в а л м ен га т ў қ қ и з
ра- 
қ а м н и бкр-бир ёзи б кў р сатд и . Ҳ а р к у н бир р а қ а м н и та- 
н и тар , ун и н г 
н е ч ал и ги н и
ў р г а т а р эди. С ўнгра 
ц иф р 
(ноль)ни ўргатд и . У н д ан кей и н бир н оль 
б и л ан
«бир» 
н и н г «ўн» б ўли ш и н и ўр гатд и в а ш у й ўл б и л ан
т ў қ қ н з
р а қ а м н и н оль б и лан қ ў ш и б ан гл атд и .
Б у д ар с м ен га у қ а д а р қ и й и н б ў л м ад и , н егак и , мен 
а б ж а д ҳи соб и д а с а н о қ л а р н и н г қ а н д а й қи л и б
бир-бир, 
ўн-ўн, ю з-ю з о р тган л ар и н и кўри б ў тган эдим .
Б у л а р н и ў рган и б б ў л га н и м д ан кей и н о там м е н г а :
— 
Сен б и зн и н г қ и ш л о қ д а г и к и ш и л а р н и н г б и л м а ган
н а р с а л а р и н и б илди нг, а б ж а д ҳи собин и б ўлса, ҳ а тто се- 
н и н г и л га р и ги д о м л а н г 
б ў лган қ и ш л о қ д о м л аси ҳ ам
б и л м ай д и , — деди.
М ен, бу к а б и н оди р и л м л а р н и ў р ган и ш б и л ан ф ахр- 
л а н а р эдим.
Б у о р ад а бир во қеа ю з б ерд ики, а б ж а д ҳисоби ҳ ақ и - 
қ а т а н ҳ а м м ен и н г ф а ҳ р л а н и ш и м г а
сабаб бўлди. В оқеа 
ш у р ав и ш д а ю з берди:
Б и зн и н г м озо рд а я н ги й и л (н ав р ў з) сай и л и бўлди. Б у
с а й и л га қ ў ш н и қ и ш л о қ н и н г аҳ о л и си ҳ а м й и ги л ди . Са- 
й и л д а к у р а ш б ош л ан д и , тў п л а н га н х а л қ и к к и г а б ўлиниб, 
та р а ф м а -т а р а ф б ўлд и л ар . М енинг 
отам
м а ъ р а к а н и н г
и ч и д аги ў з т а р а ф л а р и м и зн и н г энг 
о л д и д а 
ў ти р ган ва 
мени ҳ ам ўз ён и га ў т қ а з г а н эди.
44
www.ziyouz.com kutubxonasi


Ҳ а р и к к и том он д ан п о л в о н л ар ч и қ и б бир-бировлари 
б илан к у р а ш а р , к у ч с и зл а р и н и й и қ и т а р эд и л ар . Ш ун д ай
қи л и б , б ири н чи в а қ т л а р б и зн и н г қ и ш л о қ л и к л а р ғолиб 
ч и қ д и , б и зн и к и л а р д а н ҳеч к и м й и қ и л м а с эди.
Б у о р ад а б и зн и н г қ и ш л о қ қ а ^ а р ш и б ў лган т а р а ф д а н , 
Б у х о р а д а и лм т а ҳ с и л қ и л а д и г а н бир м у л л а в а ч ч а , ўзл а- 
ри т а р а ф д а н бировии й и ц и тга н б и зн и н г бир й и ги тга та- 
л аб гор бўлиб ч и қ ди . Б и зн и н г
й и ги ти м и з ҳ а м у 
би лан
к у р а ш м о қ ч и бўлиб, я н а д а в р а г а ч и е д и . К у р а ш бош лан- 
ди.
Б и р оз то р ти ш у в ва ё қ а л а ш у в д а н ке й и н б изн и нг йи- 
ги ти м и з й и қ и л д и .
Б у й и қ и л и ш д а н сўн г б и зн и н г то м о н д ан я н а бир й и ги т 
ш у й и қ и т га н м у л л а в а ч ч а г а тал а б го р бўлиб ў р т а г а чиқ- 
ди.
Б у й и ги т м у л л а га ў зи д а н к ў р а к у ч л и р о қ
к ў р и н ган
б ўлса к е р а к к и , у :
— Мен бу й и ги т б и л ан к у р а ш м а й м а н , — деди.
— Н ега бу би лан к у р а ш м а й с и з? — деб қ и ч қ и р и ш д и
б и зн и н г т о м о н л и к л ар .
— Ш у н и н г у ч у н к и , у ч а п а н и , м ен 
м у л л а , 
ч ап ан и
м у л л а б и л ан к у р а ш г а н д а у л а м о н и т а ҳ ц и р қ и л га н бўла- 
д и ,—деб ж а в о б берди м у л л а в а ч ч а .
О там м у л л а в а ч ч а д а н бу ж а в о б н и э ш и тга н д а н кейи н
м ени ён бош и га о л ган и ҳ о л д а ў р н и д ан и рғиб 
ту р д и
ва 
к у р а ш м а й д о н и н и н г ў р тас и га бориб 
м у л л а в а ч ч а н и
ўз 
о л д и га ч а қ и р д и .
М у л л а в а ч ч а ў р н и д ан турд и -да, о там н и н г о л д и га ке- 
л и б :
— Н и м а д е й с и з ? — деди.
— Сиз м у л л а м и , п о лв о н м и ? — деб сў р ад и м у л л ав ач - 
ч ад ан .
— М ен п олвон -м ул ла! — деди у.
— А г а р м у л л а б ў лс ан ги з, — деди о т а м ,— м ен и н г сак- 
к и з я ш а р ш у ўғл и м б и л ан , у н и н г ёш и в а гав д аси га қа- 
р а м а с д а н , м у н о зар а ^ и л и н г. Х а л қ си зн и н г м у л л ал и ги н -
45
www.ziyouz.com kutubxonasi


ги зни к ўрси н , а га р п олвон б ў л с ан ги з ў зи н ги зн и н г тенг- 
д ош и н ги з б ў лган , гав д аси ҳ а м
си зн и н г 
га в д а н ги зд а н
к а т т а б ў л м аган ан ови й и ги т 
б и л ан
к у р а ш и н г, 
х а л қ
қай си бирови н ги зн и н г зў р э к а н л и ги н ги зн и билсин.
Отам у м у л л а в а ч ч а д а н ҳеч бир ж а в о б э ш и т м а г а н д а н
к е й и н :
— К ел и н г, а в в а л бош лаб с и зн и н г м у л л а л и г и н г и зн и
си н аб к ў р а й л и к ,— деди ва м ен га қ а р а б :
— Б у м у л л а д а н а б ж а д ҳи соб и д ан бирор н ар са сў ра, 
ў ғл и м !—деб бую рди.
Мен ҳ ам ҳеч бир ў й л а м а с д а н :
— «Т» н е ч а д и р ? — деб м у л л а д а н сў р ад и м .
Б у н га м у л л а в а ч ч а ж а в о б б ер о л м ага н д ан сўнг, 
отам
м ендан с ў р а д и :
— У зи н г ай т *Т» н еч ад и р ?
— Т ўрт ю з, — д ед и м мен.
Ш у н д ай қи ли б , отам бир н еч а ҳ а р ф л а р н и
бир-бир, 
атаб, ҳ а л и ги м у л л а в а ч ч а д а н «бу н еч ад и р , бу н еч ад и р ?»
деб сў р ад и , у ж а в о б б е р о л м а га н и д а н сўнг, у н и н г ж аво- 
бини м ен д ан сў р а д и ... мен ж аво б қ а й т а р а р эди м .
Б и зн и н г т о м о н л и к л а р , м у л л а в а ч ч а н и
« уят, 
уят...» 
д ея м а с х а р а л а д и л а р . У у я л д и , б ўзар д и . У ндан сўн г отам
у н га :
— Энди си зн и н г м у л л а л и г и н г и з битди , соб 
бўлди, 
сиз ҳ ам бир ч а п а н и к аб и ш у й и ги т б и л ан к у р а ш
ту ш а 
бери нг!— деди.
М у л л а в а ч ч а н и н г ҳ а л и г и б и зн и н г том он н и н г 
й и ги ти
б илан к у р а ш у в д а н б ош қа ч о р аси қ о л м а г а н эди. 
М ул- 
л а в а ч ч а би лан б и зн и н г й и ги т к у р а ш г а ту ш д и л а р , бироқ 
к у р а ш ту ш и ш га н ҳ ам о н м у л л а в а ч ч а гу м б у р л аб йиқил- 
ди. 
и
Т о м о ш аб и н л ар ў р тас и д а гу в и л л а г а н ш о в қи н к ў та р и л - 
ди, х а л қ ҳ ай қ и р и б ў р н и д ан қ ў зғ а л д и . Х а л қ б о ти р л а р ч а 
қ а д а м та ш л а б м а ъ р а к а н и а й л а н и б ю рган голиб й иги тн и
қ ў л л а р и г а к ў та р и ш и б , ҳ а в о г а
отар ва 
и ли б 
о л и ш ар
эди.
46
www.ziyouz.com kutubxonasi


Ш у б и л ан к у р а ш ту гад и . Б и зн и н г то м о н н и н г йигит- 
л а р и о т а м г а :
— 
У м у л л а н и ҳ а қ и ц а т д а с и зн и н г ў ғл и н ги з й и қ и тд и , 
н е га к и , у м у н о за р а д а м у л за м бўлиб, у я л г а н и
о р қ а си д а 
ў з к у ч и н и тў п л аб к у р а ш г а б е р о л м а д и ,—дей и ш ди .
У л ар н и н г бу с ў зи д а н гу р у р и м тобора о р тар , х аёли м - 
д ан « ҳ а қ и қ а т а н
ҳ а м м ен 
н оди р
и л м л а р н и ў р ган ган
э к а н м а н » , деб ф а х р л а н а р эди м . А м м о
ҳ а қ и қ а т д а
эса, 
ҳ а л и ҳ а м х ат-сав о д и м ч и ц м ага н эди.
www.ziyouz.com kutubxonasi



Download 1,16 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish