Т о ш к е н т Ғ э б е к и с т о н л к с м м а р к а з и а к о м и т е т и «Е ш г в а р д и я» н а ш р и ё т и

Болаларнинг бариси мактабхонанинг эшиги 
олдида 
тўпланнб турдилар, халс} а уларга қараб:
— С алом ! — деди.
— А с сал о м у а л а й к у м ! — деб б о л а л а р бир о в о зд ан ба- 
қ и р д и л а р , с ў н гр а б утун б о л а л ар ҳ а р то м о н га қ а р а б тар- 
қ а л и ш д и л а р .
А м м о х а л ф а б и л ан т а ё ^ еган б о л а л ар м а к т а б х о н а ор- 
қ а с и д а ги тор к ў ч а г а тў п л а н д и л а р . Б у м ен и н г к ети ш йў- 
ли м эди. Х а л ф а у л а р г а :
— Э ртага ч и л л а к б о зл и к ва б ед ан ав о зл и к
қ и л а м и з, 
т ай ёр л а н и б к е л и н г л а р ,— деди.
— Д уруст, д у р у с т !— д еган ҳ о л д а б у л ар ҳ ам ўз уй ла- 
р и га том он т а р қ а л и ш д и л а р .
I V
Мен у й га бордим ва о н ам н и к ў р и ш и м б и л ан й и ғл аб
ю бордим , о н а м :
— С енга н и м а б ўлд и , н ега й и ғ л а й с а н ? — деб сў р аса 
ҳ а м , ж а в о б б еролм ас эди м . Қ а е р д а н д и р о там кели б қол- 
ди, у онам к а б и ю м ш о қ ти л б и л ан э м ас, б ал к и ш и д д ат 
б и л ан й и ғи м н и н г саб аби н и с ў р а д и :
— С енга н и м а бўлди , тез айт! Б ў л м а с а
қ у л о ги н гн и
к е с а м а н !— деди.
Мен й и ғи а р а л а ш ҳ и ^ и л л а б :
— Б о л а л а р б и р-би ровлари
б илан
у р и ш д и л а р ,— де- 
дим .
— Б о л а л а р бир-би ровлари б и л ан
у р и ш с а л а р , сенга 
м и м а ? — деб отам я н а қ а й та с ў р а д и :
— С ен-ку, у р и ш м а га н с а н , сени биров ҳ ам у рган эм ас, 
нега й и ғл а й с а н ?
— Д ом л а у л ар н и урди.
— Я хш и қи л и б д и , у р и ш қ о қ б о л ал ар н и у р ад и л а р .
— Мен м а к т а б га б о р м ай м ан .
16
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

— Б ек о р а й т и б с а н ,— деди отам ва бир оз ж и м
тур- 
ган и д а н сўнг, ю м ш о қ л и к б и л ан сўради .
— Н ега м а к т а б г а б о р м ай са н ?
— Д о м л а у р ад и .
— У р и ш га ҳ а қ қ и й ў қ , у р о л м ай д и . А г а р д о м л а сени 
у р са , м ен у н и н г қ у л о ғи н и кесиб о л а м а н ,— деди о там ва 
к и сс аси д ан п и ч о қ ч а с и н и ч и қ ар и б м ен га к ў р с ати б
так- 
р о р л а д и :— А г а р д о м л а н г сени у р са, ш у п и ч о қ ч а билан
ун и н г қ у л о ғи н и кеси б о л ам а н .
Мен о т ам н и н г бу с ў зи д ан ж у д а қу в о н д и м .
«М айли, д о м л а м ен и бир 
м а р т а уриб 
к ў р с и н , 
уни 
о т а м га ай тай -д а, о там д о м л ан и н г қ у л о ғи н и кесси н , мен 
бориб ун и н г к е с и л га н қ у л о ғи н и
то м о ш а 
ц и л а й » ,— деб 
к ў н г л и м д а н ў т к а зд и м .
Л е к и н бу т и л а к д а н ў зи м
қ ў р қ а б ош л ад и м . 
Ч у н к и
ш у ёш га к и р гу н и м ч а ҳеч қ а т т и қ к а л т а к
е м а га н эдим . 
Д о м л ан и н г таёғи о ёғи м га тега ётган и н и х а ё л и м д а н ў тказ- 
га н и м д а , то в о н л а р и м
а ч и р , л о в и л л аб
оғрир, н аф ас и м
қ и си л и б , ў п к а м ор1$амга ёп и ш ар эди, ш у н и н г у ч у н дом- 
л а н и н г қ у л о ғи к е с и л га н ҳ о л д а кў р и ш то м о ш аси
баҳри- 
д ан ў тм о қ ч и бўлдим .
Л е к и н к ў н гл и м б унга ҳ а м р и зо л и к берм ас эди. Ч ун- 
к и қ ў ш н и м и зн и н г қ у л о ғи к е с и л га н бир эш аги бор бўлиб, 
эгаси ун и м иниб ч и қ қ а н д а , б о л а л ар ҳ а р д о и м :
— Қ у л о ғи й ў қ э ш а к , қ у л о ^ с и з э ш а к !— деб қ и й қ и р и б
ч а п а к ч а л и б к у л и ш а р эди. Мен б ў л с ам , б о л а л ар га қўш и- 
ли б қ у в о н ган ҳ о л д а ю гу р ав ер а р эдим .
М ен ў й л а р э д и м : «А гар б о л а л а р д о м л ан и н г 
^ у л о г и
к е с и л га н и н и к ў р с а л а р , бу к у н ги д а й ў й н а й м и з деб 
бир- 
б и р о в л ар и н и уриб ю р м а сл ар , б ал к и , қ у л о қ с и з д ом л ан и
к ў р и ш у л а р у ч у н р оса м а р о қ л и том ош а б ў лар эди-да».
М енинг х а ё л и м га бир тад б и р к е л д и , а га р у 
тад б ир 
а м а л г а ош са эди , ў зи м т а ё қ ем асд ан , д о м л ан и қ у л о к с и з 
ҳ о л д а к ў р а р эди м . Ш у м у л о ҳ а з а б и л ан о т а м г а :
— А га р а в в а л бориб д о м л а н и н г қ у л о ги н и кесм асан - 
ги з, мен м а к т а б га б о р м а й м а н ,—дедим .
17
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

— У ндай б ўлса, мен ҳ ам сенга к у р р а олиб 
бермай- 
м а н ,— деди отам .
«Оҳ к урра!!! У қ а н д а й я х ш и н арса-я! 
А г а р
ун и н г 
бўйн и га қ ў н ғи р о ^ ва п ў п а к л и
қ и зи л
бўйинбоғ боғла- 
санг...
Э ҳ-ҳе... қ а н д а й я х ш и б ўлади -я!.. М инган 
в а қ т д а
у 
д и н ги л л а б , қ у л о қ л а р и н и д и к к ай ти р и б , о ёқ л а р и н и типир- 
л ати б чопса, ў зи н гн и э ш а к к а м и н ган э м ас, б ал к и булут- 
га миниб ҳ авод а к е зга н д е к сезаса н » .
К у р р а н и н г ш и р и н х а ё л и м а к т а б н и н г ҳ а р бир 
қийин- 
ч и л и к л а р и н и м енга о со н л аш ти р д и , м а к т а б г а бор м оқч и
б ўлд и м , л е к и н о там д а н
я н а бир н а р с а н и ун д и р м о қ ч и
бўли б :
— А га р д а к у р р а ч а м г а п ў п а к л и қ и зи л бўйинбоғ ва 
қ ў н ғи р о қ олиб б ерсан ги з, м а й л и , м а к т а б га
б о р а м а н ,— 
дедим .
— Б а л л и ,— д ед и отам , қу в о н ч о ҳ ан ги
б и л а н ,—сен 
м а к т а б га й и ғ л а м а й бориб ке л а в е р , м ен сен га 
х о ҳ л а г а н
н ар сан гн и олиб б ерам ан .
Мен к ў з ёш им ни енгим б и л ан
ар тд и м ва 
о н ам д ан
бир п ар ч а нон ол ди м -да, б о ғч ага ч и қ д и м , у 
ер д а 
тол 
н о вд аси д ан бир х и п ч и н си н ди ри б олди м в а у н и х а л а ч ў п
ў рн и д а и ш л ат и б б о гч ан и н г д евори га м и н иб, ун и
э ш а к
деб ф а р а з қ и л д и м . Н он д ан б а ъ за н бир ти ш л а м егани м
ҳо л д а деворни «хи х-хи х»лаб , х а л а ч ў п б и л ан уриб, ҳай- 
д аган б ў л а р эдим . Ш у б ҳ а си з, девор қ и м и р л а м а с , бояги- 
д ай ту р а в е р а р эди. Ш у н д ай бўлса ҳ а м , х аё л и м н и ў зи га 
то ртган к у р р а н и орзу қи ли б , к ў н гл и м н и х у ш в а қ т қ и л а р
эдим .
V
И к к и н ч и к у н эр та б и л ан м а к т а б г а борди м , ҳ у ж р а д а
д о м л ад ан б ош қа ки ш и й ў қ эди. Мен ун га сал о м
бериб, 
ўзи м уч ун м у а й я н б ўлган ж о й га бориб ў ти р м о қ ч и
бўл- 
дим .