T. C. Bartin üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ TÜrk diLİ ve edebiyati anabiLİm dali yeni TÜrk edebiyati biLİm dali 2000-2010 arasi küÇÜrek öYKÜde postmodern izler yüksek lisans tezi hazirlayan tezcan kurt danişMan prof

“Öykünü, ancak, onları dinledikten sonra 
yazabilirsin.”
cümlesiyle irkilir. Bu cümlenin açık hali aslında 
“Bana neden 
soruyorsun? Beni aldatan ve benim aldattığım insanlara, benimle yaşayanlara sor; 
öykünü ancak onlara bu soruyu sorup cevap aldıktan sonra yazabilirsin.”
dir. 
Görüldüğü gibi burada bir öykünün yazma biçimi ya da safhası ile gerçeklik ve kurmaca 
ayrımı anlatılmak istenmektedir. Aslında bunu söyleyerek üst kurmaca yani kolaj 
yapılmaktadır.
Yeterli
(s. 46) başlıklı anlatıda yazar, öyküsünü yazmak için nelerin gerekli 
olduğunu ifade etmektedir. Anlatı kişisi “
Bir sıcak çorbam olsun, bir de saman 
döşeğim
./ 
Ses olmasın, gürültü olmasın, kimseler kapımı çalmasın ya da çalacaksa hiç 
beklemediğim, ömrümde yüzünü görmediğim bir kişi çalsın.” 
diyerek, yazısına/ 
öyküsüne malzeme olabilecek insanları istemektedir. Sonrasında ise 
“Küpümde suyum, 
(…) fıçımda şarabım olsun. Biraz da unum. Biraz da tuzum. Bir-iki çeki de odunum.”
diyerek, öyküsünü yazmak için fiziki, sosyal, manevi koşulları sıralar. Akabinde 
sözcükler olmasa bile hecelerle ve heceler de olmasa yine yazarım, horozun ötüşünü, 

---

113 
eşeğin anırmasını, köpeğin havlamasını, atın kişnemesini, suyun şırıltısını alfabe olarak 
kullanırım, der. Yani burada doğanın grameriyle yazmaya çalışacağını ifade etmektedir. 
Doğanın grameri ona yetmektedir. Zira onları sözcükler ve heceler üstü olarak görür. 
Doğanın kendine has olan dilinin, kendisine yetip de artacağını anlatmaya çalışır. Bir 
anlamda yazar, poetikasını, sanat anlayışını bu öyküye almıştır. Mesela Ferit Edgü’nün 
“Eylül’ün Gölgesinde Bir Yazdı”
romanında da geleneksel hayatı modern hayata karşı 
savunarak ve modern hayatı yerme söz konusudur. Burada da benzer bir durum vardır. 
Doğaya ait horoz sesi, eşek sesi, köpek sesi vs. bunlarla öykümü yazarım, diyerek doğal 
bir tavır sergilemiştir. Dolayısıyla kolaj tekniği kullanılarak yazar, kendi öykü yazma 
edimini anlatmıştır. 
Bir Öykü
(s. 53) adlı hikâyede anlatı kişisi (yazar) ile bir kadının diyaloğu vardır. 
Burada kadın aslında kendi öyküsünün kahramanı durumundadır. 
“Senin öykünü 
biliyorum.”
cümlesiyle başlayan anlatıda kadın 
“Diğerlerinden farkı yoktur ki, tabi 
bilirsin. (…) Burası neresi, bizlerin fotoğrafını çekip duran sen kimsin, sen önce bunları 
söyle ki, ben de sana gerçek öykümün sonunu anlatayım. Ya da anlatmayayım.” 
şeklindeki cümlelerle biter. Görüleceği üzere Bir Öykü adındaki bu anlatının yazarı ile 
öykü kahramanı olan kadın diyaloğa girmiş durumdadır. Burada öykü kahramanının 
ağzından bir öykü anlatılırken, kadın kendi öyküsü hakkında yazara bilgi vermektedir. 
Bir anlamda yazar kolaj tekniğini kullanarak öykünün kurmaca yönünü ön plana 
çıkartmaktadır.
Şerbetli
(s. 58) başlıklı anlatı edebiyatı edebiyatla anlatmaktadır. Anlatı kişisi 
(yazar), karşısındaki kişinin, sözcükleri doğru dürüst kullanmayı bilenler tehlikeyi 
mıknatıs gibi çekerler, ifadesine karşılık, sözcüklerin kendisini tüm ateşli silahlardan 
koruduğunu, sözcükleri silah olarak kullanmadığını, sözle hakikati söyleyen insanların 
başının belaya girmeyeceğini, kendisinin şerbetli olması gerektiğini, çünkü sözcüklerin 
kendisini tüm ateşli silahlardan koruduğunu ifade eder. Diyalogla oluşturulmuş olan bu 
anlatıda yazarların sanatlarını icra ederken, sözcükleri iyi kullanırken başlarına gelenler 
kolaj tekniği kullanılarak kurmacalıktan soyutlanmış bir şekilde anlatılmaktadır. 
Rastlantı
(s. 64) başlıklı anlatıda anlatı kişisiyle gözleri görmeyen birinin girdiği 
diyalog üzerinden yapılmıştır. Gözleri görmeyen bu kişinin içinde bulunduğu ruh halini 
anlayabildiğini ve bunları görüp, duyup, sezip sözcüklere aktarabilecek yetenekte 
olduğunu anlatmaktadır. Bir diğer ifadeyle anlatı kişisi durumunda olan yazar, empati 
kurarak yazarlık yeteneği ile ilgili okura bilgi vermektedir. Bu yönüyle de incelenen bu 
anlatıda yazar, kolaj tekniğini kullanarak anlatısındaki kurmacalığı ifşa etmektedir.

---

114 
Özellikle
(s. 67) başlıklı anlatıda anlatı kişisi, yazmak için inandırıcı olmaya 
gerek olmadığını, sözcüklerin, kalemin ve kendi iç sesini dinlemenin yeterli olduğunu 
ifade eder. Yani anlatı kişisi olan yazar, yazarlığına dair okura bilgi vermektedir. Bu 
bilgileri verirken kolaj tekniğini kullanması, anlatısındaki kurmacalık özelliğini ifşa 
etmesine vesile olmaktadır.
Işık
(s. 73) başlıklı anlatı;
 
-Koridorun ucundaki ışığı görüyor musun?
-Tabii görüyorum.
-Öyleyse niçin yazmıyorsun? 
şeklinde toplamda 10 kelimeden oluşmaktadır. Anlatıda anlatı kişisi, karşısındakine 
yazmak için çok küçük bir ışık yeter, diyerek, yazarın edebi kişiliği hakkında okura 
bilgi vermektedir. Bu yapılırken kolaj tekniği kullanılarak, anlatının yapıntılığı ön plana 
çıkartılmaktadır.