T. C. Bartin üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ TÜrk diLİ ve edebiyati anabiLİm dali yeni TÜrk edebiyati biLİm dali 2000-2010 arasi küÇÜrek öYKÜde postmodern izler yüksek lisans tezi hazirlayan tezcan kurt danişMan prof

3.5.2.1. Montaj 
 
Montaj tekniği, “… 
genel kültür bağlamında bir değer ifade eden anonim, 
bireysel ve hatta ilahi nitelikli bir metni, bir söz veya yazıyı, kalıp halinde eserinin 
terkibine belirli bir amaçla katması, kullanması demektir” 
(Tekin, 2012, 264-265). 
Günümüz edebiyatında, özellikle öyküsünde de çok sık kullanılan bir teknik olan 
montaj, aslında yeni bir kavram değildir. Eski yüzyıllarda da vardır; ancak ismi 
farklıdır. Bu tanım, Divan şiirindeki sanatlardan biri olan ve şairler tarafından çokça 
kullanılan 
“Ödünç alma, ödünç alınan şey.” 
(TDK, 2011, 1169) anlamındaki iktibası 
hatırlatmaktadır.
Montaj kavramının modernistlerce de kullanıldığını; fakat amacı ve işlevi 
bakımından postmodernizmin ruhuna daha uygun bir kavram olduğunu ileri süren 
Emre, metni her birimi birbiriyle uyumlu bir bütün olmaktan çıkarıp çelişkili, kaotik, 
unsurların birbirini reddettiği ya da iletişim sağlayamadığı parçalı, yamalı bohça bir 
ürüne dönüştürme yollarının en etkililerinden birinin montaj olduğunu söyler (Emre, 
2006, 155-156).
Tekin, montaj tekniğinin farklı düzeylerde uygulanabileceğini söyler: Bir yazar, 
eserinin genel yapısında yer vermek istediği hazır kalıp metne, orijinal haliyle yer 
vermek isteyebilir. Bir diğer uygulama da, montajlanan metnin yeniden yazılarak 
(dönüştürülerek) mealen verilmesi yahut sadece sezdirme yoluna gidilmesidir (Tekin, 
2012, 265-266).
3.5.2.1.1. Sadık Yalsızuçanlar/ Kuş Uykusu 
Yerin Kulağı
(s. 14) başlıklı anlatıda montaja 
“Allah’ı sınar gibi kendi kendime 
alaycı bir eda ile ‘Çürümüş kemikleri kim diriltecek diye sordum?’”
ifadelerinde 
rastlanır. Şöyle ki, bu ifadeler, Kur’an-ı Kerim’deki Bakara Suresi’nin 
“Nasıl oluyor da 
Allah’ı inkâr ediyorsunuz. Oysa ölüyken sizi O diriltti.”
(DİB, 2012, 4) şeklindeki 28. 
ayeti ile diğer birçok surede geçen diriltme ile ilgili ayetleri çağrıştırmaktadır.
Personel Müdürlüğüne
(s. 30-31) başlıklı anlatı,
“Personel Müdürlüğü’ne 
Sayı: 1996/ 30 
Konu: Paylaşılmış sözcükler hk. 
(…) 
 
 
 
 
 
 
 
Laedri” 

---

121 
şekliyle aslında edebi metin türlerinden mektubun dilekçe çeşidinin şekil olarak aynen 
alınıp duygu düşünce ve hayali anlatı formatında kullanılmasından oluşmuştur. Burada 
uygulanan teknik, kolajla karıştırılabilir. Kolaj’a örnek olma sebebi, edebi bir türü alıp 
içine öykünmeyi yazmak iken montajlaması ise kafada var olan duygu düşünce ve 
hayali bir dilekçe ile ifade etmektir.