T. C. Ankara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ ÇAĞDAŞ TÜrk lehçeleri ve edebiyatlari anabiLİm dali irak türkmen tüRKÇESİnde kalip sözler noor ghazi elaiS

Eliye daş yamansın “Dünyada hiçbir şey sahibi olmayasın/ Bulmayasın” (Bayat 2008: 693)

Eliye daş yamansın “Eline taş düşsün” (ITFHİ: 521)

Eliye versinner başıya çalsınnar “Eline versinler başına çalsınlar (kararını hep birileri versin, küçümsen, hiçbir kararın olmasın)” (ITFHİ: 521) 

Ellerde ölesen “Ellerde ölesin” (KK: NŞ)

Emegiy hiç ola çüregiy püç ola “Emeğin hiç olsun, ekmeğin çürük olsun” (Telafer ağ.) (Çolakoğlu 2017: 117)

Ettiğim gözüvde dursın “Ettiğim/ yaptıklarım gözünde dursun (verdiğim emekler gözünde dursun)” (ITFHİ: 521)

Evi dağılsın “Evi dağılsın” (ITDA: 97)

Evi xarap “Evi harap/ Kötü olsun” (ITFHİ: 521)

Evi yıxılsın “Evi yıkılsın” (ITDA: 97)

Evine düşsün yüz yaz “Evine yüz yaz düşsün” (KNB: 116)

Eviv dağılsın/ yıxılsın “Evin yıkılsın/ dağılsın (derbeder olasın)” (ITFHİ: 521)

Eviv yansın “Evin yansın” (ITFHİ: 521)

Evive bir yaz yıldırımı düşsin “Evine bir yaz yağmuru düşsün (ummadığın anda evine bir bela düşsün)” (ITFHİ: 521)

Evsiz sehepsiz qal “Evsiz, sahipsiz kalasın” (ITFHİ: 521)

Exir yexenmeğiv olsın “Son yemeğin olsun” (KK: BG)

Feleğin evi yansın “Feleğin evi yansın” (AKH: 72)

Felegin gezzebine oğrıyasan “Feleğin gazabına uğrayasın” (ITFHİ: 521) 

Felegin xışmına oğrıyasan “Feleğin hışmına uğrayasın” (ITFHİ: 521)

Fitil fitil buruvdan çıxsın “Fitil fitil burundan çıksın (elde ettiği, şeyleri bir bir kaybet)” (ITDA: 99)

Gafil ölüm aparsın seni “Ansız ölüm götürsün seni” (Bayat 2008: 692)

Gafil xabere uyanasın “Ansızın bir acı habere uyanasın” (Bayat 2008: 694)

Geber “Öl” (KÇF: 114)

Gece gündüz yorılasav hiç ekmek tapmıyasav “Gece gündüz yorulasın, hiç ekmek bulmayasın (emeğinin karşılığını hiç bulmayasın)” (ITFHİ: 521) 

Gidesey seni şaplı yardı dönesey “Gidesin ve bıktırıcı bir kokuyla dönesin” (Çolakoğlu 2017: 117)

Gidişiv olsın dönüşiv olmasın “Gidişin olsun dönüşün olmasın (gidesin dönmeyesin)” (ITFHİ: 521)

Gidişiy ola dönüşüy olmıya “Gidişin olsun dönüşün olmasın” (Çolakoğlu 2017: 117)

Giyretsiz “Onursuz (bir tür küfür)” (ITFHİ: 522)

Gor ba gor gidesen “Mezara gidesin” (ITFHİ: 522)

Gor ba gor oğlı “Mezara gidenin oğlu (Irak Türkmenleri arasında yaygın bir küfürdür)” (ITFHİ: 522)

Gözi kör ossın “Gözü kör olsun” (AKH: 58)

Gözivin yeri qassın “Gözünün yeri kalsın (gözün çıksın sadece yeri kalsın)” (ITİ: 247)

Gözüv çıxsın “Gözün çıksın” (ITFHİ: 522)

Gözüv kor olaydı “Gözün kör olaydı” (ITFHİ: 522)

Gözüvden qan çıxsın “Gözünden kan çıksın” (KK: NŞ)

Gözüve mil çekilsin “Gözüne mil çekilsin, kör olasın” (ITFHİ: 522)

Gözüve qere su ensin “Gözüne kara su insin, kör olasın” (ITFHİ: 522)

Guzzalqurt “Zıkkımın kökü” (KÇF: 134)

Haq beder olasan “Hak mürdar olasın” (Hamdi 1970: 37)

Hara el atasav boş dönsin “Nereye el atsan boş dönesin” (ITFHİ: 522)

Hayatta rehetliğ görmiyesev “Hayatta hiç rahatlık görmeyesin” (ITFHİ: 522)

Hazret Abbas şapmasına geçesen seni “Hz. Abbas şaplağına geçesin” (Bayat 2008: 693)

Helvev paylansın “Helvan dağıltılsın, ölesin” (KÇF: 23)

Her çiqiy bir xançer başında qala “Her parçan bir hançer uçunda kalsın” (Telafer ağ.) (Çolakoğlu 2017: 117)