T. C. Ankara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ ÇAĞDAŞ TÜrk lehçeleri ve edebiyatlari anabiLİm dali irak türkmen tüRKÇESİnde kalip sözler noor ghazi elaiS

Tike tike doğranasan “Parça parça doğranasın” (ITFHİ: 524)

Tike tike olasan “Parça parça olasın” (KK: AH)

Tikelenesen “Parçalanasın” (KK: NA)

Tir³¹de gelesey teşte yuyulasay “Eyer üstünde gelesin, büyük leğende yıkanasın” (Telafer ağ.) (Çolakoğlu 2017: 119)

Toprağ başıva “Toprak başına yağsın” (ITFHİ: 524)

Töremiyesen “Büyümeyesin” (KK: AH)

Türembel altında qalaan “Araba altında kalasın” (KÇF: 24)

Ömrüy yaşıy bu ola “Ömrün bu kadar olsun” (Telafer ağzı) (Çolakoğlu 2017: 119)

Üregive Tatar³² oxı vursın “Yüreğine Tatar oku vursun” (Hamdi 1970: 37)

Üregive Tatar xanı vursın “Yüreğine Tatar hanı vursun” (ITFHİ: 524)

Üregive yağlı gülle degsin/ Yağlı gülle rast gelsin “Yüreğine yağlı kurşun değsin” (ITFHİ: 524)

Üşağlarıvın üzüne hasret qalasan inşallah “Çocuklarının yüzüne hasret kalasın inşallah” (KK: MG)

üzüv ağ olmasın “Yüzün ak olmasın” (x) (EYK: 63)

Üzüv qere olsın “Yüzün kara olsun” (ITFHİ: 524)

Üzüve şeyeten tüfürsün “Yüzüne şeytan tükürsün” (ITFHİ: 524)

Üzüve şeytan baxsın “Yüzüne şeytan baksın” (ITFHİ: 524)

Üzüy qaralsin, göziy ağarsın “Yüzün kararsın, gözün ağarsın” (Telafer ağ.) (Felekoğlu 1967: 24)

Vayıva qalasan “Kendi derdine kalasın” (ITFHİ: 524)”

Yaman derde düşesen “Yaman/ kötü derde düşesin” (ITFHİ: 524)

Yaman sancı tutasan “Yaman/ kötü sancı tutsun” (ITFHİ: 524)

Yatasan qaxmıyasan “Uykunda ölesin” (Bayat 2008: 693)

Yeddi arxav yansın “Yedi sülalen/ ecdadın yansın” (KK: BG)

Yeddi arxavın gorına “Yedi sülalenin mezarına (bir tür küfür)” (ITFHİ: 524)

Yeddi başlı ilana rast gelesev “Yedi başlı yılana rast gelesin” (ITFHİ: 524)

Yeddi daş arxavca “Yedi taş arkanca (gidesin dönmeyesin anlamında)” (KK: YA)

Yel günü yanasan, yağış günü sönesen “Rüzgâr günü yanasın, yağmur günü sönesin” (ITFHİ: 524)

Yerdiğiv yolı itiresen “Yürüdüğün yolu kaybedesin” (ITFHİ: 524)

Yere batasan “Yere batasın” (ITFHİ: 524)

Yere gömülesen “Yere gömülesice” (x) (KÇF: 22)

Yerin yaş olsın yastuğuv daş “Yerin ıslak, yastığın taş olsun” (ITFHİ: 524)

Yeriy nar-i cehennem olsun “Yerin cehennem ateşi olsun” (Telafer ağ.) (Çolakoğlu 2017: 119)

Yetimçe (olasan/qalasan) “Sahipsiz kalasın” (ITFHİ: 524)

Yexevin yirtiği tiksinner “Yakanın yırtığını diksinler” (ITFHİ: 524)

Yexeyi bitler, emeğiy itler yesin “Yakanı bitler, emeğini itler yesin” (Telafer ağ.) (Felekoğlu 1967: 24)

Yığdığıvı yemiyesen inşallah “Topladığın parayı yemeyesin” (KK: BG)

Yıxlısın evi “Evi yıkılsın” (AKH: 68)

Yox olasan “Yok olasın” (KK: AH)

Yüküv demir olsın yoluv çamır olsın “Yükün demir, yolun çamur olsun” (ITFHİ: 524)

Yüreğiy başı yansın “Bir yüreğinin başı yansın (evladın ölsün anlamında)” (Bayat 2008: 692)

Yüz değirmanda bir puluv qalmasın “Yüz değirmende bir paran kalmasın (hiç paran kalmasın)” (Kerküklü 1962: 45)

Yüz neꜥlet ossun rühüye “Yüz lanet ruhuna olsun” (KÇF: 112)

Zaqnabut “Zıkkım” (Hürmüzlü 2013: 334)

Zehir utasan “Zehir yutasın” (ITFHİ: 524)

Zehir zeqnebit yesen “Zehir zıkkım yiyesin” (ITFHİ: 524)

ꜥAbret olasan “Herkese ibret olasın” (KK: BG)

ꜥAmel deferiv kapanı inşallah “Amel defterin kapansın, ölesin” (KK: BG)

Dualar gibi beddualar içinde de Irak Türkmen kadınlarına özgü kargışlar/beddualardan söz edilebilir. Fuat Hamdi “Kadınlarımızın Beddualarından” adlı çalışmasında Irak Türkmen kadınlarının kullandıkları bedduaları şöyle sıralamıştır:

Dusağ olasan “Tutsak olasın”
Sengisar olasan “Taşlanasın”
Canına od düşsün “Canına ateş düşsün”
Üregive Tatar oxı vursın
Haq beder (mürdar) olasan
Hey saçı bucaq (Hamdi 1970: 37).
Türkmen kadınları çeşitli sebeplerden ötürü beddua etmektedirler. Örneğin analarının sözüne kulak veren kocalarına kadınların yöneltiği beddualar şunlardır:
Vücudıv qaxsın “vücudın kalksın, derin soyulsun”
Leşiv gessin “canazen gelsin”
Seni aparan tanrı geri göndermesin “seni götüren Tanrı geri getirmesin”
Gidesen gelmez olasan “gidesin dönmez olasın” (Saatçi 2020: 247).