T. C. Ankara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ ÇAĞDAŞ TÜrk lehçeleri ve edebiyatlari anabiLİm dali irak türkmen tüRKÇESİnde kalip sözler noor ghazi elaiS

Cigeriv parçalansın “Ciğerin parçalansın” (KNB: 116)

Cigeriv şişlensin “Ciğerin şişlensin” (KÇF: 23)

Cigeriv yansın “Ciğerin yansın (evlat acısı göresin)” (ITFHİ: 520)

Cigerivin gıcırtısı qulağa gelsin/Cigerivin gıcırtısı burnıvdan gelsin “ciğerin parçalansın burundan gelsin/ aksın” (ITFHİ: 520)

Ciğeriy başı yansın “Evladın ölsün” (Bayat 2008: 692)

Cimiletine neꜥlet “Biçimine lanet olsun” (ITİ: 243)

Çoban çıxardasan “Çoban¹⁸ çıkartasın” (KK: BG)

Cönemek¹⁹ “genç öl” (Bayat 2008: 690)

Çürek atlı sen yayan olasay “Ekmeğin atlı, sen yayan olasın” (Telafer ağ.) (Çolakoğlu 2017: 117)

Dam altında qalasan “Çatı altında kalasın” (ITFHİ: 520)

Damağıv yansın “Damağın yansın” (KK: NA)

Darağacına asılasan “İdam olasın” (ITFHİ: 521)

Darmanıv tapılmasın “İlacın bulunmasın” (ITFHİ: 521)

Daş yağsın başıva “Taş yağsın başına” (ITFHİ: 521)

Daşa dönesen “Taşa dönesin” (ITFHİ: 521)

Derde belenesev “Derde bulanasın” (ITFHİ: 521)

Derde düşesen “Derde düşesin” (ITFHİ: 521)

Derdiv güç olsın “Derdin zor/güç olsun” (ITFHİ: 521)

Derdiye derman tapılmıya “Derdine dermen bulunmasın” (Telafer ağ.) (Çolakoğlu 2017: 117)

Dilim lal olsın “Dilim lâl olsun (kendi kendine beddua)” (KD-91: 46)

Dilimi kessin xudam “Allah dilimi kessin (kendi kendine beddua)” (KNB: 77)

Diliv damağıv şişsin “Dilin damağın şişsin” (ITFHİ: 521)

Diliv damağıv yansın “Dilin damağın yansın” (ITFHİ: 521)

Diliv damağıva yapışsın “Dilin damağına yapışsın” (ITFHİ: 521)

Diliv kesilsin “Dilin kesilsin” (ITFHİ: 521)

Diliv şişsin “Dilin şişsin” (KK: VH)

Dilivden asılasan “Dilinden asılasın (çok kötü sözler konuşana ilenç)” (ITFHİ: 521)

Dilivi ilan çalsın “Dilini yılan soksun (fena konuşana ilenç)” (ITFHİ: 521)

Diliy yeddi malla açamıya “Dilini yedi din adamı/ şeyh açamasın (lal olasın)” (Telafer ağ.) (Çolakoğlu 2017: 117)

Diliyde yaman yara çıxsın “Dilinde kötü yara çıksın” (Bayat 2008: 694)

Dişivden etiv paraçalsın “Kendi dişinle kendi etini parçalıyasın” (ITFHİ: 521)

Dost ögünde eli boş üzi qara durasan seni “Dost önünde eli boş, yüzü kara durasın (insanların önünde utanasın/ rencide olasın)” (Felekoğlu 1967: 24)

Dul arvad torına²⁰ düşesen “Dul kadının ağına düşesin (Erkeklere söylenen beddua)” (ITİ: 248)

Dusağ olasan “Tutsak olasın” (Hamdi 1970: 37)

Dusağ olasan “Tutsak olasın” (ITFHİ: 521)

Düşsün qeyner qazana “Kaynar kazana düşsün” (KNB: 55)

Ekmegiv atlı özüv yayan olasan “Ekmeğin atlı, kendin yayan olasın” (ITFHİ: 521) 

Ekmegiv derd olsın “Yediğin ekmek dert/ Zehir olsun” (ITFHİ: 521)

Ekmegiv nar qapağına dönsin “Ekmeğin ateş kapağına dönsün” (ITFHİ: 521)

Ekmegiv zehir olsın “Ekmeğin zehir olsun” (ITFHİ: 521)

Ekmek tapmıyasan “Ekmek bulmayasın” (ITFHİ: 521)

El üzi qerelensin “Eli yüzü karalansın” (KNB: 120)

Eliv ayağ olsın köskiv dayağ olsın “Elin ayak, göğsün dayak olsun” (ITFHİ: 521)

Eliv ayağıv göt olsın “Elin ayağın göt olsun” (ITFHİ: 521)

Eliv qurı yere düşsin “Elin kuru yere düşsün (yiyecek bir şey bulamayasın, nereye el uzatsan boş dönesin)” (ITFHİ: 521)