Т а в с и я н о м а фарғона – 2020

Оққанот - Bemisia tabaci Genn.
Тенг қанотли ҳашаротлар (Homoptera) туркумининг оққанотлар (Aleyrodidae) оиласига мансуб. Бу экинларни иккита кенг тарқалган турлари: иссиқхона ва ғўза (тамаки) оққанотлари шикастлаши мумкин. Иссиқхона оққаноти асосан иссиқхоналардаги экинларни зарарлаб, очиқ шароитга баҳордан бошлаб учиб чиқади. Очиқдаги экинларда иссиқхона оққаноти ёзнинг жазирама иссиқ кунларида ривожланмайди. Оққанотнинг зарари ҳам ўсимлик ривожининг қайси фазасидан бошлаб уни зарарлай бошлаганига фазасидан бошлаб уни зарарлай бошлаганига боғлиқ бўлади.


Иссиқхона оққаноти Ғўза оққаноти

Яъни, ўсимлик қанчалик эрта зарарланса, шунча кўп ҳосилни йўқотиши мумкин.

Оққанот ҳашароти танасининг узунлиги 1 — 1,5 мм келади, оқ унсимон ғубор билан қопланган бўлиб, 3 жуфт узун оёғи ва бир жуфт қаноти бор. Унинг вояга етган зоти тинч ҳолатда турганда қанотларини танаси бўйлаб йиғиб олади. Урғочиси атроф-муҳитнинг ҳарорати 22-27 градус ҳамда70-80 градус намлигига қараб 20 — 30 кун яшаб, шу даврда ширали баргларнинг орқа томонига 15 — 20 донадан тўп-тўп қилиб 150 — 300 тагача тухум қўяди.Оққанот йил давомида 6 — 8 мартагача авлод беради. Оққанотнинг кўпайиш манбайи асосан иссиқхона-парник хўжаликлари ҳисобланади. Шунинг учун зараркунандага қарши курашни энг аввало иссиқхона хўжаликларида яхши йўлга қўйиш керак.
Кураш чоралари.
Агротехник кураш:Алмашлаб экиш, қатор ораларига ишлов бериш, кўллатиб суғормаслик.
Биологик кураш: Сабзавотлардаги ўсимлик оққанотга қарши биологик кураш учун олтинкўзни 3-4кунлик тухумини зараркунанда сонига қараб 1:10, 1:5 нисбатларда чиқариш.
Кимёвий усул: Оққанотга қарши қуйидаги препаратлардан бирини қўллаш тавсия этилади: Моспилан 20% н.к.-0,15 кг/га; Карбофос 50% эм.к. – 0,6 л/га; Пилармос 20% н.к. – 0,15кг/га; Камелот 20%н.кук.- 0,15кг/га; Калипсо 48% сус.к. – 0,05-0,07л/га; Дельтафос 38% эм.к. – 1,0 л/га; Вертимек 1,8% эм.к. – 0,4 л/га ва бошқа рухсат этилган дорилар билан ишлов берилади.