Sıvı & Elektrolit Bozuklukları

İzotonik hiponatremi
1- Hiperproteinemi
2- Hiperlipidemi (Şilomikron, trigliserid, nadire kolesterol)

Hipertonik hiponatremi
1- Hiperglisemi
2- Mannitol, sorbitol, gliserol maltoz
3- Radyokontrast ajanlar

Ekstrasellüler volüm durumu

Hipovolemik

Övolemik

Hipervolemik

1- SAIDH
2- Postoperatif hiponatremi
3- Hipotiroidi
4- Psikojenik polidipsi
5- Bira bağımlılığı
6- İdiyosenkratik ilaç reaksiyonları (tiyazid diüretikler, ACE inhibitörleri)
7- Aşırı egzersiz
8- Adrenokrtikotropin yetersizliği

Ödematöz durumlar
1- Konjestif kalp yetersizliği
2- Karaciğer hastalığı
3- Nefrotik sendrom (nadir)
4- İleri evre böbrek hastalığı

İ_Na⁺<10mEq/L
Ekstrarenal tuz kaybı
1- Dehidrsayon
2- Diyare
3- Kusma

İ_Na⁺ >20 mEq/L
Renal tuz kaybı
1- Diüretikler
2- ACE inhibitörleri
3- Nefropatiler
4- Mineralokrtikoid yeteraizliği
5- Serebral sodyum kaybı sendromu


Şekil 21-1. Serum ozmolalitesi ve ekstrasellüler sıvı volum durumu kullanılarak hiponatreminin değerlendirilmesi. ACE; Anjiyotensin konverting enzim, SIAD: Uygunsuz ADH sendromu.
Etyoloji


A. İzotonik ve Hipertonik Hiponatremi

Çoğunlukla dikkatli bir hikaye ve laboratuar testleriyle ayrım yapılabilmesine karşın, izotonik ve hipertonik hiponatremi serum ozmolalitesi ile belirlenir.

İzotonik hiponatremi, şiddetli hiperlipidemi ve hiperproteinemide görülür. Lipidler (şilomikron, trigliserid ve kolesterol) ve proteinler (>10 gr/dl, Ör; paraproteinemiler ve intravenöz immonoglobulin tedavisi) serum sodyum ölçümü ile etkileşerek psödohiponatremiye neden olurlar. Lipidler ve proteinler serum ozmolalitesini etkilemediklerinden ozmolalite izotoniktir. İyon-özgül elektrodların kullanıldığı yeni kuşak sodyum ölçümleri ile psödohiponatremi ortaya çıkmaz.
Hipertonik hipernatremi, hiperglisemi ve kafa içi basıncı artışında mannitol verilmesiyle meydana gelir. Glukoz ve mannitol hücreiçindeki suyu ozmotik etki ile hücredışı alana çeker. Suyun translokasyonu (yer değişimi) serum sodyum konsantrasyonunu düşürür. Translokayonal hiponatremi, psödohiponatremi ya da sodyum ölçüm hatası değildir. Sodyum konsantrasyonu, serum glukoz düzeyi 200-400 mg/dl arasında iken her 100 mg/dl glukoz artışında 2 mEq/L düşer. Eğer serum glukoz düzeyi 400 mg/dl üzerinde ise sodyum konsantrsayonu her 100 mg/dl glukoz artışında 4 mEq/L düşer. Sonuç olarak glukoz düzeyindeki her 100 mg/dl’lik artış için sodyum düzeltme faktörü olarak daha önce kullanılan 1,6 mEq/L yerine 2,4 mEq/l’yi kullanmak daha doğrudur.