Suyuqliklarning to'yingan bug' bosimi mundarija kirish I bob. Adabiyotlar sharhi

III Bob. Olingan natijalr va ularning tahlili
3.1. Modda zichligining molekula massasi va birlik hajmdagi molekulalar soni orqali ifodalash
Moddaning zichligi maddaning birlik xajmdagi massasi singari aniqlanadi.Xar qanday moddaning zichligi uning molekulasi massasining birlik xajmdagi molekulalar soniga ko`paytirilganiga teng degan ifoda zichlik tushunchasining ta`rifi bo`lmaydi. Bu ta`rif moddaning molekulyar tuzilishi xaqidagi bilimni chuqurlashtirish uchun beriladi.”Zichlik” ning makroskonik tushunchasi mikrokattalik –bitta molekulaning massasi va ularning birlik xajmdagi soni bilan bog`lanishining tushuntirilishi modda tuzilishini tushunish uchun va ko`pgina xodisalar, masalan, bir agregat xolatda bo`lgan moddalarning zichliklari orasidagi farqni, shuningdek, bir modda yurli agregat xolatlarda bo`lganda zichliklari orasidagi farqni, gaz bosimining gaz xajmiga bog`liqligini, balandlik o`zgarishi bilan atmosfera bosimining o`zgarishini va shunga o`hshashlarni tushuntirish uchun foydali bo`ladi. O`quvchilarning bu bilimlari ularga yuqori sinflarda moddaning kritik xolati xaqidagi tushunchani o`rganish, bir molekulaning massasi va moddaning zichligi bo`yicha Loshmidt sonini aniqlashni ko`rib chiqishga yordam beradi.
Modda zichligining molekula va birlik xajmdagi molekulalar soniga bog`liqligini tushuntirish uchun darslikda turli moddalarning zichliklari taqqoslangan.Dastlab ikki hil suyuqlikning zichliklari taqqoslanadi.bu erda shuni qayd qilish mumkinki, moddalarning zichliklari orasidagi farq asosan molekulalarning massalaridagi farqqa bog`liq bo`ladi.
Suyuqlik va gazning zichliklari taqqoslanganda suyuqlik va o`sha suyuqlikning bug`I zichliklarini taqqoslash misoli juda ishontirarlidir, chunki bu xolda oekulalar massasi bir xil bo`ladi, suyuq va gaz xolatlar uchun esa birlik xajmdagi molekulalar soni ancha farq qiladi. Quyidagi misoldan foydalanish mumkin: 4 С temperaturada suvning zichligi 1000kg/m<sup>3</sup> ga teng, suvning to`yingan bug`I zichligi esa o`sha temperaturada 0,0064 kg/m³ ga teng. Bug` molekulalari orasidagi masofa suv molekulalari orasidagi masofadan ancha katta bo`lgani uchun birinchi son ikkinchi sondan taqriban 16.10 marta katta bo`ladi.
Mana bu taqqoslashni keltirish qiziqarli bo`ladi:gazlar orasida hlorning zichligi (3,21 kg/m³)eng katta bo`ladi, suyuqliklar orasida esa benzinning zichligi (710 kg/m<sup>3</sup>) eng kam bo`ladi.Taqqoslash uchun moddalar mana shunday tanlanganda xam gazning zichligi suyuqlikning zichligidan taqriban 200 marta kichik ekanligi ko`rinib turadi.