Suv resurslarini havzaviy rejalashtirish va boshqarish

Arbitraj
Arbitraj nizolarni hal qilishning uchinchi tomonlar ishtirokiga 
asoslangan barcha boshqa mexanizmlaridan keskin farq qiladi 
va nizolarni tinch yo‘l bilan hal qilishning qonuniy va sud qarori 
asosida amalga oshiriladigan vositasi hisoblanadi. Bu mexanizm 
qo‘llanishi uchun tomonlar hakamlik sudiga rozilik berishlari ke
-
rak, ya’ni ular o‘z nizolarini hakamlik sudiga yoki arbitraj tribu
-
naliga hakamlik bitimi mavjud bo‘lgan avvaldan erishilgan keli
-
shuvga asosan yoki nizo yuzaga kelgandan keyin taqdim etishga 
rozi bo‘lishlari talab etiladi. Nizoni hakamlik sudiga topshirishda 
tomonlar protsessual qoidalarga rioya qilishni va hakamlik tash
-
kilotining ma’muriy xizmatlaridan foydalanishni tanlashlari yoki 
muhokamani maxsus tashkil qilishlari ham mumkin.
Arbitraj nizolarni hal etishning mazkur bobning oldin
-
gi qismlarida tasvirlangan mexanizmlariga ko‘ra ko‘proq 
rasmiylashtirilgan bo‘lsa-da, hakamlik sud ishi bo‘yicha ayrim 
afzalliklarga ham egadir. Jumladan, arbitraj tomonlar nizolarni 
eshitadigan hakamlarni tayinlashlari mumkin emasligi bilan bir 
qatorda ko‘proq moslashuvchanlikni ta’minlashga imkon bera
-
di. Tomonlar, shuningdek, kelishmovchiliklar bitta arbitr yoki 
hakamlik sudlari tomonidan ko‘rib chiqilishini ham tanlashlari 
mumkin. Umuman, hakamlik muhokamasi xususiy xarakter
-
ga ega. Arbitraj qarori, shuningdek, maxfiy saqlanishi mumkin, 
lekin har qanday holatda ham qabul qilingan qaror tomonlar 
uchun majburiydir. Apellyasiya tartib-qoidalari faqat oldindan 
kelishilgan holda o‘rnatilishi mumkin. 1997-yildagi BMT suv 
oqimlari konvensiyasida nizolarni arbitraj mexanizmi orqali hal 
qilishning barcha boshqa vositalari imkoniyatlaridan foydalanib 

---

189
SUV RESURSLARINI HAVZAVIY REJALASHTIRISH VA BOSHQARISH
bo‘lingandan so‘nggina kelishuvning majburiy tartib-qoidalari
-
dan biri sifatida qo‘llash belgilangan.