Suv resurslarini havzaviy rejalashtirish va boshqarish

Havzalarda suv resurslarini gidrografik prinsip asosida 
boshqarishning mohiyati
Suv xo‘jaligi tashkilotining boshqaruvi ostidagi gidrogra
-
fik prinsipning mohiyatini 
jonli yaproq misolida
yaxshiroq
tushunish mumkin. Yaproqda arteriyalarning tasviri va ularning 
yakka bir organizm
ekanligini ko‘rish mumkin.
• Agar yaproqning (suvning) manba boshqaruvi mazkur 
ma’muriy chegara doirasida tashkillashtirilgan bo‘lsa, unda ular
-
ning 
ish faoliyati bir-biriga muvofiqlashmay
qoladi.
• Suvni boshqarishni ma’lum bir ma’muriy chegara doirasi
-
da emas, balki 
yakka bir gidrografik hududda
tashkil etish 
maqsadga muvofiq sanaladi.
Suv resurslarini boshqarish ierarxiyasi barcha darajasining 
bog‘liqlik holati 
ikki prinsipga asoslanadi: 
• ierarxiyaning barcha darajasida 
suv yuqori mahsuldorligi-
ga erishish
;
• solishtirma suv yo‘qotilishini 
minimal
darajaga qadar 
kamaytirish.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomo
-
nidan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasining 2009-yil 
25-dekabrdagi 240-sonli qonunini amalga oshirish chora-tad
-
birlari rejasiga muvofiq sug‘orish tizimi tarkibini 
gidrografik ta
-
moyilga moslashtirish
belgilandi.
Gidrografizatsiyada ekogidrologik barqarorlikka
rioya qilish-
ga asoslangan quyidagi talablar bajarilishi lozim:
᠅
daryo va uning havzasi (suv yig‘iluvchi maydon) o‘rtasida
-
gi 
suv va tuz almashinuvi minimumga
qarab intilishi lozim; 

---

104
Salohiddinov A.T., Ashirova O.A.
᠅
aeratsiya zonasi va sizot suvlari o‘rtasidagi 
suv va tuz al-
mashinuvi nol
ga qarab intilishi lozim;
᠅
daryodan olinuvchi suvlarning hajmi tabiat talablariga 
(daryo deltasiga, suv-qirg‘oq flora-faunasiga va boshq.) 
zarar 
keltirmaydigan
darajada belgilangan limitdan oshmasligi kerak.
Jamoatchilik ishtirokining manfaatli jihatlariga quyidagi
-
lar kiradi:
• Barcha taraflar manfaati hisobga olinishi.
• Qabul qilingan qarorlarning oshkoraligi.
• Konsensus 
(muzokaralar) 
sababli 
ziddiyatlar 
ehtimolining kamayishi.
• Ekspluatatsiya faoliyati ustidan umum nazorati. 
• Doimiy o‘zaro aloqa natijasida faoliyatning yaxshilanishi.
• Manfaatdor tomonlar bilimi va ko‘nikmalarining ortishi.
• Davlat va jamiyat o‘rtasidagi ishonch mustahkamlanib, 
ularning barqaror hamkorligiga zamin yaratilishi.