Сут ва сутли маҳсулотларнинг ташқи иқтисодий фаолият товар номенклатураси асосида таснифланиши режа

- творог – у ёғ олинмаган ёки ёғсизлантирилган сутдан олинади. Бунинг учун сут бактериялар билан ачитилади. Олинган массани пресслаб, ундан сут зардоби сиқиб олинади. Творогнинг таркибида 14-17% оқсил, 3-18% ёғлар, 1-1,5% минерал моддалар мавжуд. Таркибидаги ёғига кўра творог ёғли, кам ёғли ва ёғсизлантирилан бўлади. Творог тез бузилувчан сутли маҳсулотдир. У 0С ҳароратда кўпи билан 7 кунгача сақланиши мумкин.

- қатиқ - қаймоғи олинмаган, ёғсизлантирилган, пастеризация қилинган, стерилизация қилинган сутларни сут ачитувчи стрептококклар қўшиш йўли билан тайёрланади. Уни 8С дан ошмаган ҳароратда кўпи билан 24 соат сақлаш тавсия этилади.

- кефир – қаймоғи олинмаган ёки олинган сутни кефир бактериялари ва дрожжи аралашмаси билан ивитиб тайёрланади. Кефирнинг яроқлилик муддати 8С ҳароратда 24 соатдан ошмайди.

- қимиз – бия ва баъзан сигир сутини сут ачитувчи бактерияларга сут дрожжиси қўшиб ачитиш йўли билан олинадиган ичимлик бўлиб, шифобахш хусусиятларга эга. Қимизни 8С дан ошмаган ҳароратда 24 соат сақлаш тавсия этилади.

СУТЛИ КОНСЕРВАЛАР

Сутли консервалар – ушбу турдаги сутли маҳсулотларга қуюлтирилган сутли консервалар ҳамда қуруқ сутли маҳсулотлар киради.

Қуюлтирилган сутли консервалар сут таркибидаги сувни буғлатиш ва шакар қўшиш йўли билан стерилизация қилиш натижасида ҳосил қилинади. Қуюлтирилган сутли консерваларнинг ёғсизлантирилган, қаймоқ шакарли, какаоли, кофели каби ассортиментлари мавжуд. Қуюлтирилган сутли консервалар герметик металл банкаларга 400 г ҳажмда қадоқланади. Банка тубида ишлаб чиқариш индекси, завод рақами ва консерванинг ассортимент рақами, ишлаб чиқарилган куни, ойи ва йили тамғаланади. Қуюлтирилган сутли консерваларнинг яроқлилик муддати 0-10С ҳароратда 12 ойни ташкил этади. Какаоли, кофели қуюлтирилган сутли консервалар 6 ойгача сақланади.

Қуруқ сутли маҳсулотлар сут таркибидаги суюқликни тўлиқ буғлатиш натижасида ҳосил қилинади. Бундай маҳсулотлар вакуум-аппаратларда қуюлтирилиб, қуритилади. Қуруқ сутлар 400-500 г ҳажмда металл ёки қоғоз халтачаларга қадоқланади. Қуруқ сутлар 1-10С ҳароратда 8 ой, 20С ҳароратда эса 3 ой сақланади. Сақланадиган хона ҳавосининг нисбий намлиги 75% дан ошмаслиги лозим.