Suragan edingiz

10. Фарзандларга ота-онага яхшилик қи-
лишларида ёрдам бермаслик. 
Баъзи ота-оналар фарзандларининг яхши лик 
қилишларига ёрдам бермайдилар. Агар улар 
ота-оналарига яхшилик қилсалар, яхши сўз ва 
дуо билан рағбатлантирмайдилар. Аксин ча, баъ-
зида фарзанд отасига яқинлашиб, унга илти фот 
кўрсатмоқчи бўлганда ота бу яхшиликни қў-
пол муомала билан қаршилаши ҳам кузати либ 
ту ра ди. Бу иш болани отадан совутиб қўйиши 
мум кин. Албатта, ота-онага қилишимиз лозим 
бўлган ҳақлар бениҳоя кўп. Уларни адо этиш 
ҳар биримизнинг бурчимиз ҳисобланади. Би роқ 
фарзандлар ота-оналари тарафидан кў мак, тар ғиб 
ва дуони кўрмас экан, сустлашиб, ота-онага ях-
ши лик қилишни тарк қилишлари ёки энг камида 
бу ишга эътиборсиз бўлиб қо лиш лари мумкин.
11. Ёмон хулқли келин.
Гоҳо фарзанд тақдирига на Аллоҳдан қўрқа-
диган, на бандасидан уяладиган, на ўзгалар-
нинг ҳақ-ҳуқуқларига риоя этадиган бадхулқ ва 
ноқобил хотин битади. Бундай хотин эр томоғи-
га тиқилган суякдек азоб беради. Уни на ютиб 
юбора олади, на туфлаб ташлай билади. Бундай 
ноинсоф хотин эрини ота-онасига нисбатан 
яхшилик қилишга ундаш у ёқда турсин, ҳар доим 
уларга қарши гиж-гижлайди, минг бир ҳийлаю 
найранг билан эрининг бор эътиборини фақат 

---

Ота-онага оқ бўлишдан сақланайлик

 
55
ўзига қаратиб, ота-онасига бепарво қилиб қўя ди. 
Эрига ёлғиз ўзи эга чиқиш учун уни ота-она-
сига қарши қилиб қўяди, уларга қилаётган эҳ сон 
ва яхшиликларини тўхтатиб қўяди, ҳатто ота-
онасини ўзидан узоқлаштириш учун қариялар 
уйига олиб бориб қўйишга мажбурлайди. Бун-
дай хотиндан Аллоҳнинг Ўзи паноҳ берсин!
12. Ота-онанинг дардини тушунмаслик.
Фарзанд ўзи ота-она бўлмагунча ота-она 
дардини, ғам-ташвишию кўнгил истакларини 
қалбида тўла ҳис қила олмайди, дейишади. Бу 
рост. Баъзи бир ҳали ота-она бўлиб кўрмаган 
ўғил-қизлар ота-оналарига умуман бепарво бўли-
шади. Бу ҳолат уйга жуда кеч қайтиб, ота-онасини 
зориқтириб, хавотирга солиш ёки узоқ вақт уй-
га келмаслик, ота-онасини ўйламасдан йиллаб 
бошқа юртларда юриш ёхуд уларга қўрс-қўпол 
муомала қилиш каби ишларда кузатила ди. Ота-
онанинг “уйга вақтлироқ келгин, бо лам!”, “кеч 
юр магин!” каби ёлворишларини бундай бола лар 
инобатга олмасликларидан ташқари, уни ўз эр-
ки-ихтиёрларини чеклаш сифатида баҳолайди-
лар. Бунга қўшимча равишда “Мен сизларга ёш 
бола эмасман, хўпми!”, “Мени тинч қўйинглар!” 
ка би сўзлар билан жеркиб ҳам берадилар.
* * *
Юқорида фарзанд зиммасидаги ота-она-
нинг ҳақлари улуғлиги, уларга яхшилик қи-
лишга чақирилгани, ёмонлик қилишдан қаттиқ 
қайтарилганини кўриб чиқдик. Шунингдек, ота-
онасига оқ бўлганлар ҳақида ибратли ҳикоя ва 

---

56