Suragan edingiz

Саййид Раҳматуллоҳ ТЕРМИЗИЙ
қиссаларни келтириб оқ бўлиш сабабла рига 
баҳоли қудрат тўхталдик.
Шундай экан, ақлли фарзанд ота-онасига 
доим чиройли муомала қилиши, дилларини 
оғри тишдан ўта эҳтиёт бўлиши лозим. Аллоҳ 
даргоҳида улуғ савобларга эга бўлиш, дунё ва 
охиратда У Зотнинг қаттиқ азобидан сақла ниш 
учун фарзанд ота-онасига яхшилик қилиш ни 
тарк этиш яхши оқибатларга олиб бормайди. 
Хўш, у ҳолда ота-онага қандай яхшилик қи-
линади? Ота-онага муомала қилиш одоблари 
нималардан иборат? Уларга яхшилик қилишга 
ундовчи қандай омиллар мавжуд, деган са вол-
ларга шундай жавоб берилади.
ОТА-ОНАГА ЯХШИЛИК
ҚИЛИШ ТАЪРИФИ
Ота-онага яхшилик қилиш араб тилида “бир-
рул волидайн” дейилади. Бу сўз “оқ бўлиш”нинг 
зидди ҳисобланади. Умуман олганда, “бирр” сў-
зи “яхшилик”, “эзгулик” маъносига эга. “Аброр” 
деганда “яхши кишилар” назарда тутилади. Ибн 
Умар (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилиниши ча, 
ота-оналарига яхшилик қилганлари боис Аллоҳ 
таоло уларни “аброр”, деб атаган.
Хабарда айтилади: Эй фарзанд! Сенинг 
отанг усти да ҳақинг бўлганидек, отангнинг ҳам 
устингда ҳақлари бор. Шуни унутма!

---

Ота-онага оқ бўлишдан сақланайлик

 
57
ОТА-ОНАГА МУОМАЛА ҚИЛИШ ОДОБИ
Биз ота-онамизнинг ҳақларини адо этиш, 
гарданимиздаги фарзандлик вазифасини ба-
жариш учун, Парвардигоримиз розилигини 
топиб, қалбимиз очилиши, ҳаётимиз мазмун-
моҳият ила тўлиши, ишларимиз ўнгидан келиб, 
умримизга файз-барака кириши учун, мазмунли 
ҳаёт кечиришимиз учун баъзи одобларга амал 
қилишимиз шарт. Жумладан:
1. Ота-онага итоат этиш, уларнинг айтганидан 
бўйин товламаслик. Ҳар бир фарзанд ота-онаси 
айтганларини бошқаларникидан устун қўйиши 
лозим. Агар Аллоҳ ва Расули амрига зид бўлмаса, 
уларнинг барча истаклари бажо келтирилади.
2. Ота-онага сўзи, амали ва бошқа жиҳатлар 
ила яхшилик қилиш.
3. Ота-она олдида ўзини хокисор тутиш, улар-
га нисбатан камтар ва мулойим бўлиш.
4. Ота-онани жеркимаслик, уларга чиройли 
муомала қилиш, жаҳлини чиқариш ва овозини 
кўтаришдан тийилиш.
5. Улар гапирган вақтларда бутун вужуди би-
лан тинглаш, сўзларини бўлмаслик, айтганла ри-
ни ёлғонга чиқариш ва сўзларини қайтариш дан 
ҳазир бўлиш.
6. Ота-она буюрган ишлардан хурсанд бў-
лиш, уларнинг амрини бажо келтиришдан оғ-
ринмаслик.
7. Ота-онага лутф-карам кўрсатиш, очиқ чеҳ-
ра билан юзланиш, ота-онаси қошида қово ғи ни 
уймаслик, қошини чимирмаслик.

---

58