Sug’oriladigan yerlarning samaradorligini oshirishda tuproq eroziyasi va unga qarshi kurash chora-tadbirlari. Sug’oriladigan yerlarning samaradorligini oshirishda tuproq eroziyasi va unga qarshi kurash chora-tadbirlari

Eritma purkashdan oldin qumli do’ngliklarga psammofitlar (qumliklarda o’sadigan o’simliklar) urug’ini sepish zarur. Hosil qilingan parda-plyonka qumning uchib yurishiga to’sqinlik qiladi va kondensatsiya suvi to’planishiga yordam beradi, psammofitlar urug’i uchib ketmaydi va unuvchanligi 3-4 marta ortadi.

• Eritma purkashdan oldin qumli do’ngliklarga psammofitlar (qumliklarda o’sadigan o’simliklar) urug’ini sepish zarur. Hosil qilingan parda-plyonka qumning uchib yurishiga to’sqinlik qiladi va kondensatsiya suvi to’planishiga yordam beradi, psammofitlar urug’i uchib ketmaydi va unuvchanligi 3-4 marta ortadi.

O’zbekiston paxtachilik ilmiy- tadqiqot institutida ishlab chiqilgan shamol eroziyasiga qarshi kurash tizimi.

• Ixota daraxtzorlar barpo etish shamol eroziyasiga qarshi kurashning eng samarali ratsional vositalaridan biridir.
• Ixota daraxtzorlari polosasining joylashtirilishi va eni shamolning esish kuchi va tuproqning mexanik tarkibiga ko’ra tabaqalashtirilishi zarur. Shamol kuchli esadigan rayonlarda va qumoq hamda qumloq tuproqlarda daraxt polosalari oralig’i ko’pi bilan 100-170m yengil va o’rtacha qumloq tuproqlarda-200 m.gacha, og’ir qumloq va gilli tuproqlarda 250-300 m.ga teng bo’ladi.
• Shamolning esish kuchi o’rtacha rayonlarda va qumli hamda qumloq tuproqlarda daraxt polosalari oralig’i 200 m.gacha yengil va o’rtacha qumloq tuproqli yerlarda 250-300m, og’ir qumloq va gilli tuproqli yerlarda 350-400 m.bo’ladi.

Shamol kuchsiz esadigan rayonlarda, tuproqning mexanik tarkibidan qat’iy nazar, daraxt polosalari oralig’ini 400-450 m olish mumkin.

• Shamol kuchsiz esadigan rayonlarda, tuproqning mexanik tarkibidan qat’iy nazar, daraxt polosalari oralig’ini 400-450 m olish mumkin.
• Asosiy polosalarda qatorlar soni qo’yidagicha bo’ladi: shamol kuchli esadigan rayonlarda -3-4, o’rtacha -2-3, Kuchsiz -2
• Bunda to’rt qatorli polosalar shamol kuchli uradigan dalalarda joylashtiriladi. Uch va to’rt qatorli polosalarda chetki qatorga tut ekiladi. Ikki qatorli poloslar faqat daraxt turlaridan barpo qilinishi kerak.
• Daraxt polosalariga uzoq yashaydigan, qurg’oqchilikka, tuproqning sho’rlanishiga chidamli va himoya qilish xususiyatlari yuqori daraxt va buta turlaridan ekilishi zarur, sug’oriladigan yerlarda tut, terak va qora terak, pensilvan shumtoli, yashil va mayda bargli shumtol qayrag’och, janub majnuntoli, oq tut, jiyda ekilishi tavsiya etiladi.