Sug’oriladigan yerlarning samaradorligini oshirishda tuproq eroziyasi va unga qarshi kurash chora-tadbirlari. Sug’oriladigan yerlarning samaradorligini oshirishda tuproq eroziyasi va unga qarshi kurash chora-tadbirlari

Ixota daraxtzorlari ta’sirining maksimal uzoqligi 12-14 daraxt bo’yiga teng bo’ladi. Shunga asoslanib ular orasidagm masofa 15-200 m dan ortmasligi kerak. Yaxshisi tez o’sadigan daraxtlardan ikki-uch yarusli polosa hosil qilish lozim. Ixota daraxtzorlarining birinchi qatoriga tol (terak yoki qayrag’och) oxirgi qatoriga tut yoki mevali daraxtlar ekiladi. Daraxtlar o’sguncha ular orasida shamol eroziyasiga qarshi agrotexnik yoki kimyoviy kurash chora-tadbirlarini amalga oshirish zarur.

• Ixota daraxtzorlari ta’sirining maksimal uzoqligi 12-14 daraxt bo’yiga teng bo’ladi. Shunga asoslanib ular orasidagm masofa 15-200 m dan ortmasligi kerak. Yaxshisi tez o’sadigan daraxtlardan ikki-uch yarusli polosa hosil qilish lozim. Ixota daraxtzorlarining birinchi qatoriga tol (terak yoki qayrag’och) oxirgi qatoriga tut yoki mevali daraxtlar ekiladi. Daraxtlar o’sguncha ular orasida shamol eroziyasiga qarshi agrotexnik yoki kimyoviy kurash chora-tadbirlarini amalga oshirish zarur.
• Qarshi cho’llarida va Mirzacho’lda shuningdek Markaziy Farg’onada yangi xo’jaliklar tashkil qilishda ixota daraxtzorlari barpo etish juda zarurdir.

Ixota ekinlari.

• Buning uchun kuzgi bug’doy, javdar makkajo’xori va tez o’sadigan boshqa ekinlar ekiladi. Kuzgi bug’doy yoki javdar kuzda (avgust ohiri-sentyabrda) g’o’za qator oralariga ekiladi.
• Ekish bilan bir vaqtda qator oralari 6-8 sm chuqurlikda yumshatiladi. Kuzda bug’doy bir marta sug’oriladi, erta bahorda 100 kg/ga hisobidan 1-2 marta azot bilan oziqlantiriladi. To’siq uchun makkajo’xori chigit bilan bir vaqtda maxsus jihozlangan seyalkada ekiladi. Ular 2 yoki 4 qator, orasi 20 m bo’ladi. Bunday to’siq ekinlarni asosan Qarshi cho’lidagi yangi yerlarga ekish tavsiya etiladi. Bu yerlarda iyun boshidan issiq shamol esa boshlaydi.

Bug’doy yoki javdardan oldin ekilgan sebarga polosalari 0-50 sm balandlikdagi shamol oqimidan g’o’zani himoya qiladi. Polosalar kengligi 14-15 m, orasi qumli yerlarda 28- 30 m qumloq va yengil soz tuproqli yerlarda 45-60 m bo’ladi. Sebarga ekilgan polosalar asosan shamol yo’nalishiga ko’ndalang joylashtiriladi.

• Bug’doy yoki javdardan oldin ekilgan sebarga polosalari 0-50 sm balandlikdagi shamol oqimidan g’o’zani himoya qiladi. Polosalar kengligi 14-15 m, orasi qumli yerlarda 28- 30 m qumloq va yengil soz tuproqli yerlarda 45-60 m bo’ladi. Sebarga ekilgan polosalar asosan shamol yo’nalishiga ko’ndalang joylashtiriladi.
• Qumli va qumloq tuproqli yerlar unumdorligini oshirishda shuningdek, ularning buzilishi va shamol uchirishining oldini olishda kollektor-zovurlarni tozalashda chiqarib tashlangan balchiqlar 500-600 ga/t dan solish muhim ahamiyatga ega. Bunda yangi balchiq tarkibida suvda eriydigan zararli tuzlar bo’lishi mumkunligini etiborga olish zarur. Bunday holda ular 2-3 kundan keyin dalalarga solinadi.