Суд амалиётини умумлаштириш материаллари тўплами (кўчирмалар)

4. Агар суғурта қилдирувчи манфаатсиз мол-мулкни 
суғурта қилдираётган бўлса, бундай суғурта шартномаси 
ҳақиқий бўлмаган шартнома ҳисобланади.
даъвогар «жаннат» МЧж хўжалик судига мурожаат қилиб, 
«Мадад» суғурта агентлигидан 12 000 000 сўм суғурта товони 
(суғурта пули) ни ундиришни сўраган.
иш ҳужжатларидан кўринишича, «жаннат» МЧж ва «Ма
-
дад» суғурта агентлиги ўртасида 2009 йил 12 декабрда суғурта 
шартномаси тузилган. унга кўра, МЧжнинг дарё бўйидаги сув 
чиқарадиган насоси суғурта қилинган. шартномада суғурталовчи 
насос суғурта ҳодисаси туфайли қаттиқ шикастланганда ёки но
-
буд бўлганда 12 000 000 сўм суғурта товонини тўлаб бериши, бу
-
нинг учун суғурта қилдирувчи 600 000 сўм суғурта мукофоти 
тўлаб бериши белгиланган. шартноманинг 5.3-бандига асосан 
суғурта мукофоти шартнома имзоланганидан кейин 5 иш куни 
ичида тўлаб берилган. бироқ шартнома қиш фаслида тузилган
-
лиги сабабли насоснинг ишлаш ҳолатини текшириш имконияти 
мавжуд бўлмаган. Чунки қишда дарёнинг суви кескин камайиб 
кетган. Эрта баҳорда дарё сувининг кескин кўтарилиши натижа
-
сида насос ўрнатилган жойларни сув ювиши оқибатида насосга 
қаттиқ шикаст етган. шу сабабли, «жаннат» МЧж хўжалик суди
-
га мурожаат қилиб, «Мадад» суғурта агентлигидан 12 000 000 сўм 
суғурта товони ундиришни сўраган.
суд низони тўғри ҳал этиш учун суд мажлисига туман 
ҳокимиятидан вакил жалб қилиб, суғурта ҳодисаси юзасидан 
унинг тушунтиришларини эшитган. туман ҳокимияти вакили
-
нинг тушунтиришларига кўра, насос суғурталанишидан олдинроқ 
ишламасдан қолган. бу ҳақда шу ҳудуддаги фермер хўжаликлари 
ва тегишли қишлоқ хўжалиги ташкилотлари вакиллари томони
-
дан далолатнома расмийлаштирилган. туман ҳокимияти вакили 
томонидан мазкур далолатнома судга тақдим қилинган.
Фк 917-моддасининг иккинчи қисмига кўра, суғурталанган 
мол-мулкнинг асралишидан суғурта қилдирувчида ва наф олув
-
чида манфаат бўлмаган пайтда тузилган мол-мулкни суғурта 
қилиш шартномаси ҳақиқий эмас.
Фк 955-моддасининг иккинчи қисмида суғурта шартнома
-
си ушбу кодексда ёки бошқа қонунларда назарда тутилган асос
-
лар бўйича ўз-ўзидан ҳақиқий бўлмаганда, суғурталовчи мулкий 

---

118
суғурта шартномаси бўйича суғурта товонини тўлашни рад этиш
-
га ҳақлилиги белгиланган.
шу боис, суд даъвогарнинг суғурта товонини ундириш тўғри-
сидаги талабини рад этиш тўғрисида ҳал қилув қарори қабул 
қилган.