RADIOAKTIV NURLAR BILAN DAVOLASh
Radiy – atom og‘irligi 226 bo‘lgan metall, uning yarim parchalanish davri 1500 yildan ortiq davom etadi.
Radiyning yarim parchalanishi va boshqa radioaktiv elementlarning alohida xassasi shundan iboratki, uning atomlari o‘z – o‘zidan uzluksiz ravishda parchalanib, boshqa elementlar atomlariga aylanadi va bunda alfa (), beta () va gamma () nurlarini chiqaradi.
Radioaktiv nurlarning katta dozasi to‘qimalarni parchalaydi. Nerv regulyatsiyasi, qon yaratuvchi organlar, ovqat hazm qilish organlari faoliyati buziladi, qon tomirlarida o‘zgarishlari yuz beradi va immunitet pasayadi. Bu o‘zgarishlar modda almashinuvi protsesslarining buzilishi, hujayralar bo‘linishi protsessining tormozlanishi, membranalar o‘tkazuvchanligining kuchayishi va parchalanish mahsulotlari bilan zaharlanishga bog‘liq.
Radioaktiv izotoplar fan va texnikaning turli sohalarida keng qo‘llaniladi. Nishonli atomlar metodidan biologiya va meditsinada ham foydalaniladi. Organizmga oz miqdorda radioaktiv moddalar kiritib, modda almashinuvi protsesslari, dori moddalar ta’siri va boshqalar o‘rganiladi.
Radioaktiv izotoplar yomon sifatli o‘smalar, qon kasalliklari va boshqa kasalliklarni davolashda qo‘llaniladi.
Asoratlari
Ionlashtiruvchi nurlar o‘tkir yoki surunkali nur kasalligini paydo qilish mumkin. Kasallikning o‘tkir formasi bir marta intensiv nur berish yoki oz dozalarda takroriy nur berish natijasida yuzaga keladi. Kasallikning surunkali formasi kamroq intensivlikda, takroriy yoki uzoq muddat davomida nur berish natijasida kelib chiqadi.
Nur kasalligi, nur tekkandan keyin bir necha soat o‘tgach lohaslik, darmonsizlik, bosh og‘rishi, bosh aylanishi, pulsning kamayishi, serjahillik, uyquchanlik paydo bo‘lishi bilan harakterlanadi; qonda leykotsitlar va trombotsitlar soni asta – seyekin kamayadi. Keyinchalik eritrotsitlar soni va gemoglobin protsenti kamayadi. Gemorragik sindrom (petexiyalar, qon oqishlar) paydo bo‘ladi. Radioaktiv moddalar organizmga tushganda vaqti – vaqti bilan bemor umumiy ahvolining og‘irlashishi ro‘y berishi mumkin, bu yarim parchalanish davri uzoq davom etadigan radioaktiv moddalarning organizmdan sekin chiqib ketishi natijasida vujudga keladi.
Yengil darajali zararlanishda avval teri qizaradi, qichishish, achishish va bir oz shish yuz beradi, 2-3 haftadan keyin esa pigmentatsiya hosil bo‘lib, po‘st tushadi. Og‘ir darajali zararlanishda teri va hatto suyak nekrozi paydo bo‘lishi mumkin.
Qondagi o‘zgarishlar o‘z vaqtida aniqlanib, tegishli davolash-profilatika tadbirlari qo‘llanilsa, qon yaratish funksiyasini to‘la tiklash mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |