Statistikaga kirish

Statistik ilovalarning turlari

Statistika nimaga kerak? Bu savolga javob berish uchun uning mohiyatini to‘liq tushinib yetish talab etiladi. Vaqt o‘tishi bilan statistikani mohiyati va zaruriyati o‘zgarib boradi. Agarda, statistika paydo bo‘lish paytlarida statistika davlat ehtiyojlarini qondirgan bo‘lsa, sobiq ittifoq davrida asosan davlatning yillik va besh yillik planlarini bajarilishi nazorat qilish bilan shug‘ullangan. Hozirgi kunda, ya’ni bozor iqtisodiyoti sharoitida, mehnat taqsimoti rivojlangan va qiyinlashib ketgan, eng asosiysi yuqori raqobat shaklida ish olib borish sharoitida nafaqat davlatga, har bir kompaniyaga, firma yoki korxonaga, hatto har bir tadbirkorga dunyoni bir chekkasida qanday o‘zgarishlar bo‘layotganligi yoki hodisa va voqealarni o‘zgarishi prognozi haqida ma’lumot zarur. Bu yerda statistikadan yaxshi yordamchi topilmasa kerak, ya’ni faqatgina u ro‘y berayotgan yoki beradigan hodisalarni hajmi, o‘zgarish darajasi va istiqbolini xarakterlovchi raqamlarni yetkazib bera olishi mumkin. Bu statistikaning amaliy mohiyatidir.

Yuqoridagi qisqa tahlil asosida statistikaga berilgan ta’riflar turli-tuman, bir biriga o‘xshamaydi. Ularni bizning fikrimizcha quyidagi guruhlarga ajratish mumkin:

- statistika deganda mamlakatning iqtisodiy va sotsial rivojlanishi haqida ma’lumotlarni to‘plovchi, umumlashtiruvchi va chop qiluvchi organ, ya’ni statistika organlari tushuniladi;

- statistika deganda biror-bir hodisa haqidagi raqamlar yig‘indisi tushuniladi. - statistika deganda ijtimoiy fan tushuniladi (bu ayniqsa sobiq ittifoq olimlari o‘rtasida eng ko‘p tarqalgan ta’rif);

- statistika deganda statistik metodlar yig‘indisi tushuniladi; - statistika deganda raqamli ma’lumotlarni to‘plash va interpretatsiya (izohlash, talqin qilish) metodlarini o‘rgatuvchi fan tushuniladi va h.k.; Statistikaning asosiy unsurlari

Statistik usul (metod)lar esperimental birliklarning bosh to’plamini o’rganish, tahlil qilish va bilim olish uchun foydalidir.