Statistika 1-mavzu. Statistika faniga kirish

STATISTIKA 1-mavzu. Statistika faniga kirish

Tayyorladi:

N. a. Shakirova

Toshkent-2021 yil

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA
O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI

1. Statistikaning paydo bo’lishi va rivojlanishi 2. Statistika nimani o’rganadi 3. Statistika fanining predmeti, metodi va vazifalari 4. Mamlakatda statistika rivojining tarixiy bosqichlari

REJA:

Statistikaning paydo bo’lishi va rivojlanishi

I – bosqich. Oddiy hisob-kitoblar yoki ro’yxatga olish.

• qo’lda;
• buyumlar orqali (Dariya podshosi misolida);
• boshlang’ich schetlar (Xitoy, svau-pau);
• Misr (e.о.3000-3500 yy.):

a) yozuv paydo bo’lishi;

b) arifmetika, astronomiya, geometriya, kalendar, kadastr paydo bo’lishi;

v) aholini royxatga olishgan.

Statistikaning paydo bo’lishi va rivojlanishi

II – bosqich. Ro’yxatga olish va tahlil qilish bosqichi.

М: Davlatda qancha aholi bor, shundan qanchasi erkaklar.

Statistikaning paydo bo’lishi va rivojlanishi

III – bosqich.

1. XVII asr. Statistika fan sifatida U.Petti va J.Graunt asarlarida paydo bo’ladi (1620-1680 yy.).

2.1660-1700 yy: G.Koring va G.Axendvallar tasviriy statistika maktabini yaratishadi. G.Koring Staatsrunde – Davlatshunoslik bo’yicha dars o’tadi.

U.Petti
J.Graunt
G.Axendval

Statistikaning paydo bo’lishi va rivojlanishi

III – bosqich.

3. 1749 yil G.Axenval birinchi bo’lib «Statistika» so’zini ishlatgan. Ma’nosi – lotincha «Status» - holat, ahvol-; italyancha «Stato» - davlat, amaliy siyosat.

4. Statistika fani va amaliyotini rivojlanishi.

 

Statistikaning paydo bo’lishi va rivojlanishi

• Laplas
• A.Ketle (65 kitob yozgan)
• 1756 yilda ilk bor statistika organi tuzilgan (Shvetsiya)
• Matematik oqim (XIX – XX asr boshlari)
• Rus statistiklari (V. Tatishev, K.Krilov, O.Jukoviskiy, Chuprov….)
• O’zbek statistiklari (kaf. 1932 y. …)