Faning nazariy mashg‘ulotlari mazmuni

Faning nazariy mashg‘ulotlari mazmuni.
Arxitektura va shaharsozlik rivojining tarixiy bosqichlari. Ibtidoiy jamoa arxitekturasi.Arxitektura va shaharning qisqa tarixiy sharhi. Quldorlik jamiyatida qurilish madaniyatining shakllanishi. Ilk shaharlarni rejalashtirish tarkibi.Messopotamiya shaharsozligi.
1.Qadimgi shaharsozlik.
Qadimgi shaharsozlik
SHaxarlarning ko‘pchiligi ibtidoiy - kabilachilik davrida davlatchilikka o‘tar vaktda xunarni dexkonchilikdan ajralib chikaboshlagan davrda vujudga keldi. Tabiiyki , bu jarayon kuprok dexkonchilik rivojlangan joylarga tugri keladi. Ular esa yirik daryolarning Dajla, Frob, Nil Ind (Xind), Xuanxe voxalarini xamda Suriya, eron togoldi erlaridir. Bu joylar erning shimoliy kengligining 23 ⁰ dan 40 ⁰ gacha bo‘lgan mintikada joylashgan. Bular dexkonchilik uchun nisbatan kulay bo‘lgan erlardir. Dastlabki shaxarlarning paydo bulishi miloddan avvalgi 4-3 ming yilliklar chegarasiga (eneolit va bronza davrlariga) tugri keladi.
SHaxarlarning kupchiligi avvalida karorgoxlar, manzilgoxlar bo‘lgan. Kadimda katta karorgoxlar yoki shaxar - karorgoxlar xam vujudga keldi. Bunday karorgox va dastlabki shaxarlardagi turar uylariga misol tarikasida Kattal Xayyukni (Turkiyadan) keltirish mumkin. U urug jamoasining katta kismi uchun muljallangan edi. Dastlabki mukaddas maydonlarda avval dolmen va mengirlar keyin esa ibodatxonalar qurilgan. Namuna sifatida Stonxejni (Angliyada) kursatsa buladi.
Dastlabki shaxarlar ma’muriy va diniy markaz edi. Ba’zilari ibodatxona oldilarida vujudga kelgan edi. Kal’a yoki Urda (xokim karorgoxi) sifatida xam qurilgan . Dastlabki shaxardarda xunarmandchilik karor topgan. Ular xokim, ayonlari, koxinlarning talabini kondirgan. Keyinchalik savdo rivojlandi, savdo shaxarlari paydo buldi.
SHaxarlar axolisi amaldorlar, koxinlar, navkarlar, savdogarlar, xunarmandlar va kullardan tashkil topgan edi.
Qadimgi SHarq mamlakatlari shaharsozligi.
Reja:

1.