Statistika haqqında ulıwma túsinik

Statistikalıq kórsetkish - anıq sharayatta payda bolǵan waqıya hám hádiyseniń muǵdarın, kólemin, bahasın xarakterleydi. Kórsetkishler sisteması bolsa bir-biri menen óz - ara baylanıslı bolǵan pútin sistema bolıp, hádiyse hám waqıyaları bir pútinliginshe xarakterleydi.
Hár qanday pán óz obektin usıllar járdeminde úyrenedi. Barlıq pánler ushın ulıwmalıq usıl dialetik usıl esaplanadı. Bul usıl jámiyetlik hádiyselerdiń rawajlanıw protsessinde óz-ara baylanıslı halda úyreniwdi talap etedi. Jámiyetlik hádiyseler hám protsesslerde payda bolatuǵın barlıq ózgerislerdiń tiykarǵı sebebi olardıń óz - ara tásirinde boladı. Mıs: Adam materiallıq islep shıǵarıw arqalı tábiyat penen baylanısqan. Bul baylanıstıń forması adamlardıń jasawı ushın zárúr bolǵan miynet. Miynet protsessinde adamlardıń Ekonomikalıq, islep shıǵarıw múnásebetleri kelip shıǵadı, usı múnásebetler negizinde olardıń basqa baylanısları-siyasiy, huqıqıy, Etnik baylanıslarıda júzege keledi. Demek hádiyselerdi baqlawda olardı jekkelemey, bir-biri menen baylanıslı alıp úyreniw zárúr. Baylanıslardı biliw júdá úlken áhmiyetke iye: adamlar bul baylanıslardı bilip alıp obektiv dúnyanıń nızamların oylap tabadı. Olar tómendegilerden ibarat:
1. Ulıwma statistikalıq baqlaw
2. Baqlaw materialların svodkalaw hám gruppalaw
3. Túrli ulıwmalastırıwshı kórsetkishlerdi mıs: Absolyut hám salıstırma muǵdar, ortasha muǵdar, indeks dinamika kórsetkishleri hám taǵı basqalardı esaplaw.
4. Statistikalıq maǵlıwmatlardı keste hám grafiklerde kórsetiw.
Ilimiy tárepten tiykarlanǵan statistikalıq izertlew bul tórt usıldıń tıǵız baylanısta alıp barılıwın talap etedi.
Statistikalıq baqlaw haqqında túsinik hám onıń aldına qoyılatuǵın talaplar
Hár qanday statistikalıq izertlew úsh basqıshtı óz ishine aladı:

• 
  Statistikalıq baqlaw;
  
•