Statistika” fanidan Oʻquv-uslubiy majmua

Dinamikani statistik o‘rganish usullari
Ijtimoiy-iqtisodiy hodisalar dinamikasini o‘rganish ahamiyati va uni statistik tadqiq qilish zarurligi.
Dinamika qatorlari mohiyati va turlari. Dinamika qatorlarini tuzish qoidalari. Dinamika qatorlarini tahlil qilish ko‘rsatkichlari. Dinamika qatorlari o‘rtacha ko‘rsatkichlarini hisoblashning o‘ziga xos xususiyatlari.
Dinamikaning tashkil etuvchilari: asosiy tendentsiya, mavsumiy va kon’yunkturaviy tebranishlar. Dinamika qatorlarida asosiy tendentsiya mavjudligi to‘g‘risidagi farazni Foster-Styuart usuli yordamida baholash. Dinamika qatorlarida asosiy tendentsiyani aniqlash usullari: davrlarni uzaytirish; oddiy va tortilgan sirg‘anchiq o‘rtacha darajalarni hisoblash; o‘rtacha o‘sish sur’atlarini hisoblash; analitik tekislash.
Trend parametrlarini “eng kichik kvadratlar usuli” yordamida aniqlash. Trend adekvatligi(ishonchliligi)ni Fisher mezoni yordamida baholash. Dinamika qatorlari darajalarini ekstropolyatsiyalash va interpolyatsiyalash masalalari. Trend tenglamasi asosida bashoratlash masalasi va uning ishonchliligini Styudent mezoni yordamida baholash.
Dinamika qatorlari mavsumiy tebranishlarni statistik o‘rganish usullari. Mavsumiylik indeksi. Mavsumiy tebranishlar tenglamasini Fure qatorlari yordamida aniqlash. Mavsumiy tebranishli dinamika qatorlari trend tenglamasini tuzish masalasi.
Dinamika qatorlari o‘rtasidagi bog‘lanishni o‘rganishda korrelyatsion va regression tahlilni qo‘llanishi. Avtokorrelyatsiya va uni o‘lchash zarurligi. Dinamika qatorlarida avtokorrelyatsiya mavjudligini Darbin – Uotson mezoni yordamida baholash. Dinamika qatorlari o‘rtasidagi bog‘lanishlarni regressiya tenglamasi.


Iqtisodiy indekslar
Iqtisodiy indekslarning mohiyati va ahamiyati. Iqtisodiy indekslarning tasniflari. Individual indekslar – nisbiy miqdorlar ekanligi. Dyuto va Karli indekslari – umumiy indekslarni hisoblash (tuzish) yo‘lidagi dastlabki qadam, ularning kamchiliklari. Vazn tanlash muammosi – indeks uslubining printsipial masalasi sifatida.
Umumiy indekslarni sintetik va analitik kontseptsiya (nazariya)lari, ularning o‘ziga xos xususiyatlari. Agregat indekslar va ularni tuzish tartibi. Laspeyres va Paashe agregat indekslari hamda ularning xossalari. O‘rtacha arifmetik va o‘rtacha garmonik indekslar hamda ularni qo‘llash shart-sharoitlari.
Indekslarni test nazariyasi. Fisher ideal indeksi va uning xos jihatlari.
Bazisli va zanjirli agregat indekslar. O‘zgarmas va o‘zgaruvchan vaznli agregat indekslar. Xududlararo taqqoslash indekslari va ularni tuzish masalalari.
O‘rtacha daraja dinamikasiga omillar ta’sirini indeks tahlili. O‘zgaruvchan va o‘zgarmas tarkibli indekslar. Tarkibiy siljishlar ta’sirini baholash. Tarkibiy siljishlar indeksi. “Statistik parodokslar”ni tushuntirishda tarkibiy siljishlar indeksini qo‘llanishi. Ko‘p omilli tarkibiy siljishlar va ularning ta’sirini indeks tahlili. Assortiment siljishlari va ularning ta’sirini indeks usuli yordamida tahlil qilish.
Natijaviy ko‘rsatkich mutlaq qo‘shimcha o‘sishiga ta’sir etuvchi omillar rolini indeks tahlili.
Statistika amaliyotida iqtisodiy indekslarni qo‘llash yo‘nalishlari. Iste’mol baholari indeksi. YaIM deflyatori.