Statistika” fanidan Oʻquv-uslubiy majmua

O‘rtacha miqdorlar
O‘rtacha miqdorlar mohiyati va ularni iqtisodiy tahlildagi ahamiyati. O‘rtacha miqdor turlari va shakllari.
O‘rtacha arifmetik miqdor mohiyati va uni qo‘llash shart-sharoitlari. Oddiy va tortilgan o‘rtacha arifmetik miqdorlar. Taqsitmot qatorlarida o‘rtacha arifmetikni hisoblash tartibi. O‘rtacha arifmetik xossalari. O‘rtacha arifmetikni “shartli moment” va “yig‘indi” usullari yordamida hisoblash.
Intensivlik nisbiy ko‘rsatkichlari va o‘rtacha arifmetik miqdorlar o‘rtasidagi tub farqlar.
O‘rtacha garmonik miqdorning mohiyati va uni qo‘llash shart-sharoitlari. Oddiy va tortilgan o‘rtacha garmonik miqdorlar. O‘rtacha garmonik-miqdorning xossalari. O‘rtacha garmonik miqdorni statistikada qo‘llanishi to‘g‘risida ilmiy baxslar (F.Livshits, D.Oparin, M.Ilevskiy, P.Petrov, V.Adamov, V.Ovsienko, G.Isaev, S.Melnikova va h.k.).
O‘rtacha geometrik miqdorning mohiyati va uni qo‘llash shart-sharoitlari. Oddiy va tortilgan o‘rtacha geometrik miqdorlar. O‘rtacha geometrik xossalari. Taqsimot qatorlarida o‘rtacha geometrikni “yig‘indi usuli” yordamida hisoblash.
Kvadratik, kubik va antigarmonik o‘rtacha miqdorlar hamda ularni qo‘llash masalalari. O‘rtacha miqdorlarning majorantlik qoidasi.
Tuzilmaviy o‘rtacha miqdorlar. Mediana mohiyati va uni taqsimot qatorlarida hisoblash tartibi. Mediana xossasi va uni qo‘llash masalasi. Kvantililar: kvartil; kvintil; detsil; pertsentil. Moda mohiyati va uni taqsimot qatorlarida hisoblash tartibi.


Variatsiya ko‘rsatkichlari
Variatsiyaning mohiyati va uni statistik o‘rganish zarurligi. Varatsiya me’yorlari. Varatsion kenglik. O‘rtacha mutlaq tafovut. Dispersiya va o‘rtacha kvadratik tafovut. Taqsimot qatorlarida guruhlash oralig‘i kattaligini aniqlash uchun o‘rtacha kvadratik tafovutni qo‘llanishi. Kvartil tavofut. Ostsillyatsiya koeffitsienti. Variatsiya koeffitsienti. Notekislik me’yori va uni to‘qimachilik sanoatida qo‘llanishi.
Dispersiya va o‘rtacha kvadratik tafovut xossalari. Dispersiya va o‘rtacha kvadratik tafovutni “shartli moment” va “yig‘indi” usullari yordamida hisoblash. Dispersiyani “arifmetik progressiya” formulasi yordamida hisoblash. Muqobil belgi dispersiyasi. Salmoq dispersiyasi va uni korxonaning ixtisoslashishini o‘rganishda qo‘llanishi. Guruhlar ichidagi va guruhlararo dispersiyalar. Dispersiyalarni qo‘shish qoidasi va uni sabab-oqibat bog‘lanishlarni o‘rganishda qo‘llash zarurligi.
Taqsimot momentlari va ularni turlari: boshlang‘ich, shartli va markaziy momentlar. Boshlang‘ich momentlar o‘rtasidagi bog‘lanish. Markaziy momentlarni hisoblash. Boshlang‘ich momentlarni “yig‘indi” usuli yordamida hisoblash. Normallangan momentlar.
Asimmetriya va ekstsess ko‘rsatkichlari. Pirson va Lindberg asimmetriya koeffitsientlari. Uchinchi va to‘rtinchi tartibli normallangan momentlar – asimmetriya va ekstsess me’yori sifatida.
Normal taqsimot va uni statistik o‘rganish ahamiyati. Normal taqsimot xossalari. “Uch sigma” qoidasi. Taqsimot qatorlarida anomal variantlarni yo‘qotish uchun “uch sigma” qoidasini qo‘llanishi. Taqsimot normal egri chizig‘ini yasash. Logarifmik normal taqsimot va uni jon boshiga to‘g‘ri kelgan daromad miqdori bo‘yicha aholi taqsimotini o‘rganishda qo‘llanishi. Empirik taqsimotlarni normal taqsimotga mos kelishi to‘g‘risidagi farazni “xi-kvadrat”, Romanovskiy va Kolmagorov mezonlari yordamida statistik baholash yo‘llari.