Standartlari

 
6.2. BHXS (IAS
Foyda soliqlari
Ushbu standartning maqsadi foyda soliqlarini hisobga olish tartibini 
belgilashdan iboratdir. Foyda soliqlarini hisobga olishdagi asosiy masala 
quyidagilarning joriy va kelgusi soliqlarga 
qay tarzda hisobga olinishi 
kerakligi hisoblanadi:
(a) 
moliyaviy xolati 
hisobotda tan olinadigan 
aktivlar (majburiyatlar)ning balans qiymati kelgusida qoplanishi (
); va 
(b) 
moliyaviy hisobotlarida tan olingan joriy davr uchun 
operatsiyalar va boshqa hodisalar. 
Ushbu standart, shuningdek, soliq zarari yoki soliq imtiyozlaridan 
foydalanmaslik natijasida kelib chiqadigan, muddati kechiktirilgan soliq aktivlarini tan 
olish, foyda soliqlarini moliyaviy hisobotda aks ettirish hamda foyda soliqlariga 
tegishli 
oshkor etishni qamrab oladi.
Mazkur standart foyda soliqlarini hisobga olishda 
kerak.
Ushbu standart maqsadlarida, foyda soliqlari, soliqqa tortiladigan foydadan 
olinadigan hamma ichki va horijiy faoliyatlar 
soliqlarni, qamrab oladi. Foyda 
soliqlariga, shuningdek, hisobot beruvchi 
foydasiga 
, qaram 
jamiyatlari yoki 
korxonalar tomonidan 
summalardan olinadigan va 
manbaida ushlab qolinadigan soliqlar 
kiradi.
Mazkur standart davlat grantlari (MHXS 
Davlat grantlarining buxgaleriya 
hisobi va davlat yordamini oshkor qilish ga qarang) yoki investitsiyalar 
soliq imtiyozlarini hisobga olish usullarini qamrab olmaydi. Ammo, shunday grantlar 
yoki investitsiyalar 
soliq imtiyozlari natijasida paydo 
vaqtinchalik 

---

174 
farqlarning hisobga olinishi ushbu standartda
chiqiladi. 
Aktivning soliq bazasi bu aktivning balans qiymati qoplanganida 
tomonidan olinadigan har qanday soliq solinadigan iqtisodiy nafdan soliq 
maqsadlarida chegirib tashlanadigan summadir. Agar bu iqtisodiy naf soliqqa 
tortiladigan 
, aktivning soliq bazasi uning balans qiymatiga teng 
.
Misol. Asbob-uskunaning tannarxi 100 teng. Soliq maqsadlarida, 30 teng 
eskirish qiymati joriy va oldingi davrlarda chegirib tashlangan. Qolgan qiymati kelgusi 
davrlarda asbob-uskunaning eskirishi summasi sifatida yoki uning chiqib ketishida 
chegiriladigan summa sifatida chegirilishi mumkin. Asbob-uskunadan foydalanishdan 
olinadigan daromad soliqqa tortiladi. Asbob-uskuna chiqib ketishidan olinadigan har 
qanday foyda soliqqa tortiladi, bunday chiqib ketishdan olinadigan har qanday zarar 
esa soliq maqsadlarida chegirib tashlanadi. Asbob-uskunaning soliq bazasi 70 teng.
Olinadigan foizlarning balans qiymati 100 teng. Ularga tegishli foizli 
daromadlar kassa usuli 
soliqqa tortiladi. Olinadigan foizlarning soliq bazasi 
nolga teng. 
Savdo 
olinadigan schyotlarning balans qiymati 100 teng. Ularga 
tegishli 
daromad soliq solinadigan foydaga (soliq zarariga) kiritilib 
. 
Savdo 
olinadigan schyotlarning soliq bazasi 100 teng.
yurituvchi 
olinadigan dividendlarning balans 
qiymati 100 teng. Dividendlar soliqqa tortilmaydi. Aslida, aktivning 
balans 
qiymati iqtisodiy nafdan chegirilishi mumkin. Shunday qilib, olinadigan 
dividendlarning soliq bazasi 100 teng. Berilgan kreditning balans qiymati 100 teng. 
Kreditning 
soliqqa 
qilmaydi. Kreditning soliq bazasi 100 teng.Bunday 
tahlil qilganda, kelgusida soliq solinadigan vaqtinchalik farq mavjud emas. Muqobil 
tahlilda, hisoblangan olinadigan dividendlarning soliq bazasi nolga teng va natijada 
100 teng 
kelgusida soliq solinadigan vaqtinchalik farq nolga teng 
soliq stavkasiga 
. Ikkita tahlilda ham, muddati kechiktirilgan soliq 
majburiyati paydo 
. 
Majburiyatning soliq bazasi uning balans qiymatidan ushbu majburiyat 
kelgusi davrlarda soliq maqsadlarida chegiriladigan har qanday summa 
chegirilgandagi hosil 
qiymat. Masalan, oldindan olingan daromad 
natijasida yuzaga keladigan majburiyatning soliq bazasi bu uning balans qiymatidan 
kelgusi davrlarda soliqqa tortilmaydigan har qanday daromad summasini ayirib 
tashlaganda hosil 
qiymatdir.
2-Misol. Joriy majburiyatlar balans qiymati 100 teng 
hisoblangan 
xarajatlarni 
ichiga oladi. Ularga tegishli 
xarajatlar soliq maqsadlarida 
kassa usuli 
chegiriladi. Hisoblangan xarajatlarning soliq bazasi nolga teng. 
Joriy majburiyatlar balans qiymati 100 teng 
oldindan olingan foizli 
daromadlarni 
ichiga oladi. Ularga tegishli 
foizli daromadlar kassa usulida 
soliqqa tortilgan. Oldindan olingan foizlarning soliq bazasi nolga teng. Joriy 
majburiyatlar balans qiymati 100 teng 
hisoblangan xarajatlarni 
ichiga 
oladi. Ularga tegishli 
xarajatlar soliq maqsadlarida chegirilib tashlangan. 
Hisoblangan xarajatlarning soliq bazasi 100 teng. Joriy majburiyatlar balans qiymati 
100 teng 
hisoblangan jarimalarni 
ichiga oladi. Jarimalar soliq 
maqsadlarida chegirilmaydi. Hisoblangan jarimalarning soliq bazasi 100 

---

175 
teng.
kreditning balansi qiymati 100 teng. Kreditning 
soliqqa 
qilmaydi. Kreditning soliq bazasi 100 teng. Bunday tahlil qilganda, kelgusida 
chegiriladigan vaqtinchalik farq mavjud emas. Muqobil tahlilda, hisoblangan 
jarimalarning soliq bazasi nolga teng va natijada 100 teng 
kelgusida chegiriladigan vaqtinchalik farq nolga teng 
soliq stavkasiga 
. Ikkita tahlilda ham, muddati kechiktirilgan soliq aktivi paydo 
. 
Joriy va oldingi davrlar uchun joriy soliqning to
qismi majburiyat 
sifatida tan olinishi kerak. Agar joriy va oldingi davrlar uchun 
soliq 
summasi ushbu davrlarda 
kerak 
soliq summasidan 
, 
oshiqcha summa aktiv sifatida tan olinishi kerak. 
Oldingi davr joriy 
qoplash uchun soliq zararini oldingi davrlarga 
imkoniyati natijasida olinadigan naf aktiv sifatida tan olinishi kerak. 
Muddati kechiktirilgan soliq majburiyati kelgusida soliq solinadigan jamiiki 
vaqtinchalik farqlar 
tan olinishi kerak, bundan muddati kechiktirilgan soliq 
majburiyati quyidagilar natijasida yuzaga kelishi holatlari mustasno:
(a) 
gudvilning dastlabki tan olinishi; yoki 
(b) 
aktiv yoki majburiyatning quyidagi hollarda dastlabki tan olinishi: 
- 
biznes birlashuvi 
lmagan operatsiyalarda; va 
- 
operatsiya sodir 
paytda buxgalteriya hisobi 
foydaga ham 
soliq solinadigan foydaga (soliq zarariga) ham 
qilmaydigan operatsiyalarda. 
Biroq, 
yurituvchi 
, filiallarga, qaram 
jalik 
jamiyatlariga investitsiyalar hamda 
faoliyatdagi ulushlar bilan 
kelgusida soliq solinadigan vaqtinchalik farqlar 
muddati 
kechiktirilgan soliq majburiyati tan olinishi kerak. 
Aktivni tan olishda, tabiiyki, uning balans qiymati 
kelgusi 
davrlarda kelib tushadigan iqtisodiy naf 
qoplanadi. Aktivning balans 
qiymati uning soliq bazasidan oshiqcha 
, soliq solinadigan iqtisodiy nafning 
summasi soliq maqsadlarida chegirib tashlanishi mumkin 
summadan oshib 
ketadi. Ushbu farq kelgusida soliq solinadigan vaqtinchalik farq 
hisoblanadi, 
hamda uning natijasida kelgusi davrlarda foyda soliqlarini 
kelib 
chiqadigan majburiyat, muddati kechiktirilgan soliq majburiyati b
hisoblanadi. 
aktivning balans qiymatini qoplab olishi sari, kelgusida soliq 
solinadigan vaqtinchalik farq tiklanadi va 
soliq solinadigan 
foydasi paydo 
. Buning natijasida, iqtisodiy naf soliq 
chiqib ketishi ehtimoli vujudga keladi.
3-Misol. Tannarxi 150 teng 
aktivning balans qiymati 100. 
eskirish summasi soliq maqsadlarida 90 teng va soliq stavkasi 25%. 
Aktivning soliq bazasi 60 tashkil etadi (150 teng tannarxdan 90 teng 
eskirish ayiriladi). 100 teng 
balans qiymatini qoplash uchun, 
100 teng 
soliq solinadigan daromadni ishlab topishi kerak, 
lekin undan faqat 60 teng 
soliq qoidalari 
cha aniqlanadigan eskirish 
summasini chegirib tashlashi mumkin. Buning natijasida, 
, aktivning 
balans qiymatini qoplaganida, 10 teng 
foyda 
(40
25%). 100 teng balans qiymati bilan 60 teng soliq bazasi orasidagi 

---

176 
farq, 40 teng kelgusida soliq solinadigan vaqtinchalik farq 
xizmat qiladi. 
Shuning uchun, 
10 teng (40 
25%)muddati 
kechiktirilgan soliq majburiyatini tan oladi. Ushbu majburiyat 
tomonidan aktivning balans qiymati qoplanganida 
foyda soliqlarini ifoda 
qiladi. 
Vaqtinchalik farqlar quyidagi hollarda paydo 
: 
(a) 
biznes birlashuvida sotib olingan aktivlar va qabul qilingan majburiyatlar 
MHXS 
Biznes birlashuvlari ga muvofiq ularning haqqoniy qiymati 
tan 
olinganida, biroq bu ularga soliq qoidalari 
quyiladigan talablar nuqtai 
nazaridan hech qanday ekvivalent 
keltirib chiqarmaganida; 
(b) 
aktivlarning qayta baholanganida, biroq bunday baholash ushbu 
aktivlarga soliq qoidalari 
quyiladigan talablar nuqtai nazaridan hech qanday 
ekvivalent 
keltirib chiqarmaganida; 
(v) 
biznes birlashuvida gudvil paydo 
; 
(g) 
aktiv yoki majburiyat dastlabki tan olinganida ushbu aktiv yoki 
majburiyatning soliq bazasi uning 
qiymatidan farq qilganida, masalan, 
aktivlarga tegishli 
davlat grantlaridan naf 
; yoki 
(d) 
yurituvchi 
, filiallarga va qaram 
jamiyatlariga investitsiyalarning hamda 
faoliyatdagi ulushlarning balans 
qiymati bunday investitsiyalar yoki ulushlarning soliq bazasidan farq qilganida. 
Chegaralangan istisno holatlardan tashqari hollarda, biznes birdashuvida sotib 
olingan aktivlar va qabul qilingan majburiyatlar ularni sotib olish sanasidagi haqqoniy 
qiymatlari 
tan olinadi. Sotib olingan aktivlarning va qabul qilingan 
majburiyatlarning soliq bazalari biznes birlashuvi natijasida 
qolganida yoki 
boshqacha qilib 
vaqtinchalik farqlar paydo 
. Masalan, aktivning 
balans qiymati haqqoniy qiymatgacha oshganida, biroq uning soliq bazasi ushbu 
aktivning oldingi egasi uchun 
tannarxda qolganida, kelgusida soliq 
solinadigan vaqtinchalik farq paydo 
va u muddati kechiktirilgan soliq 
majburiyatini yuzaga keltiradi. Natijada hosil 
muddati kechiktirilgan soliq 
majburiyati gudvilga 
qiladi. 
MHXSlar ayrim aktivlarni haqqoniy qiymat 
hisobga olinishini talab 
etadi yoki ruxsat qiladi (masalan, MHXS Asosiy vositalar MHXS 
Nomoddiy 
aktivlar
MHXS 
Investitsion mulk va MHXS 9 Moliyaviy instrumentlar ga 
qarang). 
mamlakatlarda, aktivning haqqoniy qiymatigacha qayta baholanishi 
yoki boshqacha qilib qayta hisoblanishi joriy davr uchun soliq solinadigan foydaga 
(soliq zarariga) 
qiladi. Natijada, aktivning soliq bazasi 
va vaqtinchalik 
farq yuzaga kelmaydi. Boshqa mamlakatlarda, aktivning qayta baholanishi yoki 
boshqacha qilib qayta hisoblanishi ushbu qayta baholash yoki qayta hisoblash amalga 
oshirilgan davrda soliq solinadigan foydaga (soliq zarariga) 
qilmaydi, buning 
natijasida, aktivning soliq bazasi 
. Bunga qaramasdan, aktiv balans 
qiymatining kelajakda qoplanishi 
tomonidan soliq solinadigan 
iqtisodiy naf olinishiga olib keladi, hamda soliq maqsadlarida chegirib tashlanadigan 
summa ushbu iqtisodiy nafning summasidan farq qiladi. Qayta baholangan aktivning 
balans qiymati va uning soliq bazasi orasidagi farq vaqtinchalik farq 
, u muddati 
kechiktirilgan soliq majburiyati yoki aktivini yuzaga keltiradi. Bu quyidagi shartlar 

---

177 
mavjud 
ham 
:
(a) 
aktivni sotish niyati 
. Bunday hollarda, 
aktivning qayta baholangan balans qiymati ushbu aktivdan foydalanish orqali 
qoplanadi, bu esa kelgusi davrlarda chegirilishi mumkin 
eskirish summasidan 
oshadigan soliq solinadigan daromadni hosil qiladi; yoki 
(b) 
agar aktivning chiqib ketishidan olinadigan tushumlar unga 
aktivlarga sarmoya qilinsa, kapital qiymati oshishiga solinadigan soliqning muddati 
kechiktirilmaganida. Bunday hollarda, aktiv sotilgan paytda yoki unga 
aktivlardan foydalanilganida pirovardida soliq 
kerak 
. 
Biznes birlashuvida paydo 
ladigan gudvil, quyidagi (a) bandida keltirilgan 
summaning (b) bandida keltirilgan summadan oshgan qiymati sifatida baholanadi:
(a) 
quyidagilarning 
: 
- 
MHXS 3 ga muvofiq baholanadigan va odatda sotib olish sanasidagi 
haqqoniy qiymatini aniqlashni talab qiladigan, sotib olinayotgan aktivlar evaziga 
beriladigan tovon; 
- 
MHXS 3 ga muvofiq sotib olinadigan 
nazorat 
huquqini bermaydigan har qanday ulushning tan olinadigan qiymati; va 
- 
bosqichma-bosqich amalga oshirilgan biznes birlashuvida, sotib 
oluvchining sotib olinadigan 
kapitalidagi oldingi ulushining sotib 
olish sanasidagi haqqoniy qiymati. 
(b) 
MHXS 3 ga muvofiq baholanadigan sotib olingan aktivlar va qabul 
qilingan majburiyatlarning sotib olish sanasidagi sof qiymatlari. 
Aktiv yoki majburiyatning dastlabki tan olinishida vaqtinchalik farq paydo 
mumkin, masalan, aktiv tannarxining butun yoki ayrim qismi soliq 
maqsadlarida chegirilib tashlanmaydigan 
. Bunday vaqtinchalik farqni hisobga 
olish usuli aktiv yoki majburiyatning dastlabki tan olinishiga olib kelgan 
operatsiyaning tabiatiga 
:
(a) 
biznes birlashuvida, 
har qanday muddati kechiktirilgan 
soliq majburiyati yoki aktivni tan oladi va bu u tomonidan tan olinadigan gudvilning 
yoki qulay shartlarda sotib olishdan olinadigan foydaning summasiga 
qiladi; 
(b) 
agar operatsiya buxgalteriya hisobi 
foydaga yoki soliq 
solinadigan foydaga 
qilsa, 
har qanday muddati kechiktirilgan 
soliq majburiyati yoki aktivni tan oladi, hamda buning natijasida yuzaga keladigan 
muddati kechiktirilgan soliq xarajatini yoki daromadini foyda yoki zarar tarkibida tan 
oladi; 
(v) 
agar operatsiya biznes birlashuvi 
, buxgalteriya hisobi 
foydaga ham soliq solinadigan foydaga ham 
qilmasa, 
yuzaga keladigan muddati kechiktirilgan soliq majburiyatini yoki aktivni tan olgan 
edi hamda aktiv yoki majburiyatning balans qiymatiga xuddi shu summadagi 
tuzatish kiritgan 
lar edi. Bunday tuzatishlar moliyaviy hisobotlarning shaffofligini 
kamaytirishi mumkin. Shuning uchun, mazkur Standart, natijada yuzaga keladigan 
muddati kechiktirilgan soliq majburiyatini yoki aktivni dastlabki tan olish hamda 
keyinchalik tan olish maqsadida (quyida keltirilgan misolga qarang) 
tomonidan tan olinishiga 
. Bundan tashqari, 
tan 
olinmagan muddati kechiktirilgan majburiyat yoki aktivdagi keyinchalik, aktiv 

---

178 
eskirishi sari, kelib chiqadigan 
shlarni tan olmaydi. 
Muddati kechiktirilgan soliq aktivi hamma kelgusida chegiriladigan 
vaqtinchalik farqlar 
tan olinishi kerak, agar kelgusida chegiriladigan 
vaqtinchalik farqni chegirib tashlash uchun yetarli soliq solinadigan foyda 
ehtimoli mavjud 
. Bundan muddati kechiktirilgan aktiv majburiyatning yoki 
aktivning quyidagi kabi operatsiyada dastlabki tan olinishidan kelib chiqadigan 
holatlar mustasno:
(a) 
biznes birlashuvi emas; va 
(b) 
operatsiya paytida, buxgalteriya hisobi 
yicha foydaga ham soliq 
solinadigan foda (soliq zarariga) ham 
qilmaydi. 
Quyida muddati kechiktirilgan soliq aktivini keltirib chiqaradigan kelgusida 
chegiriladigan vaqtinchalik farqlarning misollari keltirilgan:
(a) 
nafaqalar 
xarajatlar buxgalteriya hisobi 
foydani 
hisoblashda xodimlar tomonidan xizmatlar 
(ular ishlayotgani) sari 
chegirilishi mumkin, biroq soliq solinadigan foydani aniqlashda ular yoki nafaqa 
amalga oshirilganida yoqi nafaqalar 
tomonidan 
chegiriladi. Vaqtinchalik farq majburiyatning balans qiymati 
bilan soliq bazasi 
paydo 
; majburiyatning soliq bazasi odatda nolga 
teng. Bunday kelgusida chegiriladigan vaqtinchalik farq, nafaqa 
armasiga 
badallar 
yoki nafaqalar 
tomonidan 
iqtisodiy naf soliq solinadigan foydadan chegiriladigan summa 
kelib tushishi bilan, muddati kechiktirilgan soliq aktivini keltirib chiqaradi; 
(b) 
tadqiqot xarajatlari ular paydo 
davrda buxgalteriya hisobi 
foydani hisoblashda xarajat sifatida tan olinadi, biroq keyinroq keladigan 
davrgacha soliq solinadigan foydani (soliq zararini) aniqlashda chegirilib tashlanishiga 
q
mumkin. Tadqiqot 
xarajatlarning soliq bazasi, 
soliq 
idoralari tomonidan kelgusi davrlarda chegirib tashlanishiga ruxsat beriladigan qiymat, 
bilan nolga teng balans qiymati 
farq kelgusida chegiriladigan 
vaqtinchalik farq 
, uning natijasida muddati kechiktirilgan soliq aktivi paydo 
; 
(v) 
chegaralangan istisnolarni hisobga olgan holda, 
biznes 
birlashuvida sotib olingan aktivlarni va qabul qilingan majburiyatlarni ularning sotib 
olish sanasidagi 
haqqoniy qiymati 
tan oladi. Qabul qilingan 
majburiyat sotib olish sanasida tan olinganida, lekin unga tegishli xarajatlar 
keyinchalik keladigan davrgacha soliq solinadigan foydani hisoblashda chegirib 
tashlanmaganida, kelgusida chegiriladigan vaqtinchalik farq paydo 
, va u 
muddati kechiktirilgan soliq aktivini yuzaga keltiradi. Muddati kechiktirilgan soliq 
aktivi, shuningdek, sotib olingan aktivlarning haqqoniy qiymati ularning soliq 
bazasidan kam 
kelib chiqadi. Ikkita holda ham, kelib chiqadigan muddati 
kechiktirilgan soliq aktivi gudvilga 
qiladi; va 
(g) 
ayrim aktivlar haqqoniy qiymati 
hisobga olinishi mumkin, yoki 
qayta baholanishi mumkin, biroq bu 
soliq qoidalari 
quyiladigan 
talablar nuqtai nazaridan hech qanday ekvivalent 
keltirib chiqarmasligi 
mumkin. Kelgusida chegiriladigan vatinchalik farq aktivning soliq bazasi uning balans 
qiymatidan oshib ketsa paydo 
. 

---

179 
Soliqlarni rejalashtirish imkoniyatlari bu soliq zararini kelgusi yoki oldingi 
davrlarga 
muhlati tugamasdan 
tomonidan soliq solinadigan 
daromadni muayyan davrda shakllantirish yoki 
uchun amalga oshirilishi 
mumkin 
choralardir. Masalan, 
mamlakatlarda soliq solinadigan foyda 
quyidagi 
bilan shakllantirilishi yoki 
mumkin:
(a) 
foizli daromad soliqqa tortilishining ikkita usulidan birini tanlash: olingan 
daromadni yoki olinadigan daromadni soliqqa tortish; 
(b) 
soliq solinadigan foydadan chegirib tashlanadigan ayrim summalarning 
chegirib tashlanishi muddatini kechiktirish; 
(v) 
qiymati oshgan, biroq bunday oshishni aks ettirish uchun soliq bazasi 
, aktivlarni sotish, va ehtimol, qaytadan ijaraga olish; va 
(g) 
soliq solinmaydigan daromadni keltiradigan aktivni (masalan, 
mamlakatlarla, davlat obligatsiyalarini) soliq solinadigan daromadni keltiradigan 
boshqa investitsiyani sotib olish maqsadida sotish. 
Muddati kechiktirilgan soliq aktivi foydalanilmagan soliq zararlari va 
foydalanilmagan soliq imtiyozlarini kelgusi davrlarga 
tan olinishi 
kerak, bunda u foydalanilmagan soliq zararlari va foydalanilmagan soliq 
imtiyozlaridan kelajakda foydalanish imkonini beradigan yetarlicha kelgusi soliq 
solinadigan foydaga ega 
ehtimoli mavjud 
darajada tan olinishi kerak. 
Joriy va oldingi davrlar uchun joriy soliq majburiyatlari (aktivlari) soliq 
idoralariga hisobot davri oxirigacha kuchga kirgan yoki aslida kuchga kirgan soliq 
stavkalari (va soliq qonunchiligi) 
(soliq idoralaridan qaytarilishi) 
kutilayotgan summada baholanishi kerak. 
Muddati kechiktirilgan soliq aktivlari va majburiyatlari aktiv qoplanadigan yoki 
majburiyat 
davrda 
kutilayotgan soliq stavkalari bo
, 
hisobot davri oxirigacha kuchga kirgan yoki aslida kuchga kirgan soliq stavkalari (va 
soliq qonunchiligi) asosida baholanishi kerak. 
Joriy va muddati kechiktirilgan soliq aktivlari va majburiyatlari odatda amaldagi 
soliq stavkalari (va soliq qonunchiligi) 
baholanadi. Biroq, 
mamalkatlarda, xukumat tomonidan soliq stavkalarining (va soliq qonunchiligining) 
qilinishi aslida ular kuchga kirganligini bilan bir xil 
ega 
, ular bir 
necha oydan keyin kuchga kirsa ham. Bunday vaziyatda, soliq aktivlari va 
majburiyatlari 
qilingan soliq stavkasi (va soliq qonunchiligi) 
baholanadi. 
Muddati kechiktirilgan soliq aktivlari va majburiyatlari diskontlanmasligi kerak. 
Operatsiya yoki boshqa hodisaning joriy yoki muddati kechiktirilgan soliq 
oqibatlarni hisobga olish ushbu operatsiya yoki boshqa hodisaning 
hisobga 
olinishiga bilan mos 
.
Joriy va muddati kechiktirilgan soliq daromad va xarajat sifatida tan olinishi 
kerak va davr foydasi yoki zarari tarkibida hisobga olinishi kerak, agar bu soliq 
quyidagilar natijasida yuzaga kelgan 
:
(a) 
aynan shu yoki boshqa davrda foyda yoki zararda emas, balki boshqa 
umumlashgan daromadda yoki 
-
kapitalning 
tan olinadigan 
operatsiya yoki boshqa hodisa; yoki
(b) 
biznes birlashuvi (BHXS 
Jamlangan moliyaviy hisobotlar ga 

---

180 
muvofiq haqqoniy qiymatidagi 
foyda yoki zararda hisobga olinishi talab 
etiladigan 
investitsion 
tomonidan sotib 
olinishi holatlaridan tashqari). 
Joriy va muddati kechiktirilgan soliq foyda yoki zarar tarkibida tan olinmasligi 
kerak, agar bu soliq aynan shu yoki boshqa davrda foyda yoki zarar tarkibida tan 
olinmagan moddalarga tegishli 
. Shuning uchun, aynan shu yoki boshqa davrda 
tan olingan moddalarga tegishli 
joriy va muddati kechiktirilgan soliq: 
(a) 
ushbu moddalar boshqa umumlashgan daromadda hisobga olingan 
, 
soliq ham boshqa umumlashgan daromadda tan olinishi kerak. 
(b) 
ushbu moddalar 
-
kapitalda hisobga olingan 
, soliq 
ham kapitalda 
-
tan olinishi kerak.