Mavzu: Dunyo xalqlari madaniyatidagi umumiylik va farqlar

MAVZU: Dunyo xalqlari madaniyatidagi umumiylik va farqlar

Reja:

1. Madaniyat va sivilizatsiya tushunchalari, ular o'rtasidagi umumiylikva farqlar. Antik madaniyat va qadimiy madaniyat, ular o'rtasidagi

farqlar. Arxaik davrdagi insonning fikrlash tarzi.

2. Dunyoqarash va tafakkurning shakllanishiga tabiatdagi hodisalar,

tabiiy o'zgarishlar ta'sir ko'rsatishi, dunyoqarash, tafakkur bilan tabiat

doimo bir - biriga ta'sir o'tkazib borishi. 

Madaniyat tasodifan paydo bo'lgan emas, balki u turli bilimlar majmuidan, ishonch-e'tiqodlardan, san'atning barcha ko'rinishlaridan, jamiyatdagi axloqiy tamoyillar, qonun - qoidalardan, urf - odatlardan tashkil topadi. Shuningdek, inson jamiyat a'zosi sifatida o'zlashtirib olgan adolat, burch, mas'uliyat, tenglik, ozodlik, Vatan tuyg'ulari ham madaniyatning paydo bo'lib shakllanishiga ta'sir qilgan. Bir so'z bilan aytganda, madaniyat - insoniyatning butun faoliyatidagi to'g'ri yo'l va natijadir.

Madaniy turmush ancha ilg'or sharoitiga yetishgan bosqich ko'pincha “tsivilizatsiya“ degan nom bilan ham yuritiladi. Ammo madaniyat va sivilizatsiya aynan bir–biriga teng tushuncha emas. Madaniyat sinfiy jamiyatgacha bo'lgan davrda ham mavjud edi. Sivilizatsiya – insonlarning yovvoyi, ibtidoiy hayotdan qabila, millat, xalq bo'lib birlashuvi asosida yuzaga keldi. Keyinchalik har ikkalasi bir-birini to'ldirib bordi.Sivilizatsiya ko'proq moddiy madaniyatga, mehnat qurollari va ishlab chiqarish unumdorligi, jamiyat va davlatni boshqaruvchi qonunlar rivojiga nisbatan qo'llanadi: Yevropa sivilizatsiyasi, antik sivilizatsiya, xristian sivilizatsiyasi, musulmon sivilizatsiyasi, Sharq sivilizatsiyasi va h.

Mayya madaniyati

Pasxi orolidagi sivilizatsiya

Madaniyat va sivilizatsiya - o'tmish mahsuli, ayni paytda kelajak uchun, jamiyat taraqqiyoti uchun xizmat qiladi. Madaniyat insoniyatning moddiy, aqliy, siyosiy, badiiy faoliyati sifatida yuzaga keldi. Inson yovvoyi hayotdan sivilizatsiyalashgan hayotga o'tganda, madaniyat taraqqiy eta bordi. Ibtidoiy madaniyat davrini ba'zi olimlar jamiyat davri deb ham ataydilar.