Standartlari

8- misol. 
Kompaniya balans qiymati 30000 sh.b., 
amortizatsiya 80000 sh.b., 
qayta baholash zaxirasi 15000 sh.b.
eski uskunani 40000 sh.b. ga sotmoqda.
Sotish provodkalari: 
Dt 
amortizatsiya uskuna 80000 
Dt Pul 
40000 
Kt Asosiy vosita 110000 
Kt Asosiy vositalarning chiqib ketishi 10000 
Dt Asosiy vositalarning chiqib ketishi 10000 
Kt Asosiy vositalarning chiqib ketishidan foyda 10000 
Dt Asosiy vositani qayta baholash 
zaxira 15000 
Kt Taqsimlanmagan foyda 15000 

---

91 
Asosiy vositaning chiqib ketishida uning 
olinadigan tovon dastlab 
uning haqqoniy qiymatida tan olinadi. Agarda asosiy vosita uchun 
kechiktirilsa, olingan tovon dastlab pul 
narx ekvivalentida tan olinadi. 
Tovonning nominal qiymati bilan pul 
narx ekvivalenti 
farq 
MHXS 18 ga muvofiq foizli daromad sifatida tan olinadi va bu esa debitorlik qarz 
effektiv daromadlilikni aks ettiradi.
Moliyaviy hisobotlarda asosiy vositalarning har bir turkumi 
quyidagi 
ochib berilishi kerak:
(a) yalpi balans qiymatiani aniqlash uchun 
baholash asoslari; 
(b) eskirishni hisoblash uchun foydalanilgan usullar; 
(v) foydali xizmat muddatlari va eskirishni hisoblashning foydalanilgan 
; 
(g) davr boshiga va oxiriga 
n yalpi balans qiymati va 
eskirish summasi (qadrsizlanish 
zararlar bilan umumlashtirilgan); 
va 
(d) davr boshiga va oxiriga 
balans qiymatining quyidagilarni 
solishtirmasi: 
- asosiy vositalarning kirimi; 
- MHXS 5ga muvofiq sotishga 
sifatida tasniflangan yoki 
sotishga 
sifatida tasniflangan hisobdan chiqarish guruhiga kiritilgan 
aktivlar va boshqa hisobdan chiqarishlar; 
- biznes birlashuvi orqali sotib olingan asosiy vositalar; 
- BHXS 36 ga muvofiq boshqa umumlashgan daromadda tan olingan yoki 
tiklangan qadrsizlanish 
zararlar natijasida yuzaga kelgan 
yoki 
kamayishlar; 
- BHXS 36 ga muvofiq foyda yoki zararlarda tan olingan qadrsizlanish 
zararlar; 
- BHXS 36 ga muvofiq foyda yoki zararlarda tiklangan qadrsizlanish 
zararlari; 
- eskirish; 
- tadbirkorlik 
moliyaviy hisobotlarini funktsional valyutadan 
undan farq qiladigan taqdimot valyutasiga 
va xorijiy 
taqdimot 
valyutasiga 
natijasida yuzaga kelgan sof kurs farqlari; va 
- boshqa 
. 
Moliyaviy hisobotlarda quyidagi 
ham ochib berilishi kerak:
(a) asosiy vositalarga egalik huquqining cheklovlari mavjudligi va summalari, 
va majburiyatlar 
garovga berilgan asosiy vositalar; 
(b) asosiy vosita 
qurilishi davomida uning balans qiymatida tan olingan 
xarajatlar summasi; 
(v) asosiy vositalarni sotib olish 
kelishilgan majburit summasi; va 
(g) umumlashgan daromad 
hisobotda alohida ochib berilmasa, 
qadrsizlangan, 
yoki arzonroq berib yuborilgan asosiy vositalar uchun 
uchinchi tomonlardan olingan va foyda yoki zarar tarkibida aks ettirilgan qoplash 
summasi.

---

92 
Agar asosiy vositalar 
qayta baholangan qiymati b
aks ettirilsa, 
MHXS 13ga muvofiq ochib berilishi talab etilgan 
ravishda quyidagilar ochib berilishi kerak:
(a) qayta baholash 
sana; 
(b) mustaqil baholovchi ishtirok etgani; 
(v) qayta baholangan asosiy vositalarning har bir turkumi 
uning 
tarkibidagi aktivlar tannarx 
hisobga olish modeli 
hisobga 
olinganida ularning tan olingan 
balans qiymatlari; va 
(g) 
qiymatiga nisbatan qayta baholash qiymatining oshgan 
summasi, bu summani aks ettiradigan schyotda davr mobaynidagi 
holda hamda qoldiqni aktsiyadorlarga taqsimlashdagi har qanday 
cheklovlarni aks ettirgan holda.