Spss дастури асосида маълумотларни қайта ишлашнинг ўзига хос психологик хусусиятлари

Ўзгарувчининг типи. Навбатдаги созланиши керак бўлган параметр – ўзгарувчининг типини белгилаш. Ўзгарувчининг типини белгилаш учун Тип устунига ўтиш лозим (масалан Tab тугмачасини босиш йўли билан). Натижада курсор «Числовая» ѐзувига эга катакка ўтади. Бу катак фаоллашганда унинг ўнг томонида кўп нуқтали тугмача пайдо бўлади (Расм 16).

Расм 16. Ўзгарувчининг типини белгилаш. Бошланғич ҳолат.
Бу тугмачани босиш натижасида қуйидаги ойна очилади (Расм 17).

Расм 17. Ўзгарувчиларнинг типини белгилаш ойнаси.

Расмдан кўриниб турибдики (Расм 17) ўзгарувчининг ҳозирги типи сон («Числовая») кўринишига эга. SPSS дастурида кўпчилик ҳолларда сонли типлар билан ишлашга тўғри келади. Ўзгарувчининг қийматлари ҳарфлар ѐки ҳарф бирикмаларидан иборат бўлган ҳолларда матнли тип (Текстовая) бўлади.
Матнли маълумот сифатида ҳарфлар, символлар, ҳатто сонларни киритиш мумкин. Матнли маълумотлар математик таҳлил қилинмайди, ҳатто матн сифатида киритилган сонлар ҳам SPSS дастури томонидан оддий сўз каби қаралади. Шу сабабли матн сифатида фақат текширилувчиларнинг исми-шарифлари каби маълумотлар киритилиши тавсия қилинади.
Бундан ташқари маълумотлар бошқа дастурлардан, масалан Excelдан олинганда ҳарф мавжуд маълумотлар кўчмайди, чунки, юқорида кўрганимиздек SPSS дастурида маълумотларни автоматик тарзда сон деб қаралади. Бу ҳолда олдин SPSS дастурида керакли ўзгарувчиларнинг хоссалари (текширилувчиларнинг исми, фаолият тури ва ҳ.к.) матн қилиб белгилаб олинади ва маълумот киритилгандан кейин, зарурат бўлса сонлига ўзгартирилади.
Ушбу ойнадаги бошқа типлар ҳам уларнинг кераклилик даражасидан келиб чиққан ҳолда белгиланади.