Sportda matematika

4. Tirsak arteriyasi
–
tirsak chuqurchasida joylashgan elka arteriyasining davomi bo‘lib, bilak 
suyaklarining tirsak tomoni bo‘ylab bilak suyagi bilan kaft ustki suyaklari o‘rtasida joylagan 
bo‘gimga yo‘naladi xamda panjani bukuvchi tirsak muskuli bilan tarmoqni bukuvchi yuza 
muskulning o‘rtasida joylashgan egatga yotadi. Tirsak arteriyasi kaft yuza yoyini xosil qiladi. Bu 
yoylaridan kaft suyaklariga va barmoqlarga arteriyalar boradi. Ko‘lning xar bir barmogi to‘rtta 
arteriya bilan, orqadagi mayda ikkita arteriya va kaft tomondagi yirikroq ikkita arteriya orqali qon 
bilan ta’minlanadi. 
Pastga tushuvchi aorta ko‘krakning IV umurtqasi satxidan boshlanib, umurtqa pogonasi bo‘ylab 
ko‘krak va qorin bo‘shliklaridan o‘tadi va IV bel umurtkasiga etadi. 
Pastga tushuvchi aorta ko‘krak aortasi va qorin aortasiga bo‘linadi.
I. Ko‘krak aortasi
– umurtka pogonasining chap tomonida, ko‘krak oraligining orqa qismidan 
boshlanib, aortaning chap tomonida qizilo‘ngach o‘tadi, so‘ngra o‘ng tomonga burilib ko‘krakning 
pastki umurtqalari tanasi oldidan o‘tadi. Ko‘krak aortasining oldida yurak joylashadi.
Ko‘krak aortasining ichki yoki visseral va devor oldi yoki parietal tarmoqlari chiqadi.
Ko‘krak aortasining ichki tarmoklari 
a) chap va o‘g bronx arteriyalari kirib bronx devorlari xamda o`pkalarning togay asosini qon bilan 
ta’minlaydi. 

---

342 
b) qizilo‘ngachning arteriya tarmoqlari qizilo‘ngachning qon bilan ta’minlaydi.
v) yurak oldi xaltachasining tarmoqlari perikarddan qon bilan ta’minlaydi.
g) ko‘krak oraligi tarmoqlari – bu ko‘krak oralikda joylashgan limfa tugunlarga, yirik tomirlar 
dveoriga va nervga borib qon bilan ta’minlaydi.
2. Ko‘krak aortasining devor oldi tarmoklari 
a) qovurgalar orasidagi arteriyalarni oldingi tarmoklari 10 juft bo‘lib, qovurgalararo oraliklarda 
joylashgan muskullarni, sut bezini, diafragmani va ko‘krak soxasi terisini qon bilan ta’minlaydi. 
b) orqa tarmoqlari esa orqaning ichki muskullarini va terisini qon bilan ta’minlaydi.