Sotsial geografiya jumaxanov Sh., Toshpo’latov A

53-rasm.
Tavrotdan ko’chirma nusxa

---

SOTSIAL VA MADANIY GEOGRAFIYA
 Darslik
 
 
138 
matallari (Nevi’im) va (Torah) nomli kitoblardan iborat. Unda «Xudo yarlaqagan» 
Isroil xalqining tarixi haqida hikoyalar beriladi. 
«Ibtido» mil. avv. 1400-yillarda Xudoning buyrug’iga ko’ra, Muso 
payg’ambar tomonidan yozib olingan. Unda Xudo olamni qay yo’sinda yaratgani, 
odamzotning gunohga botgani, buning natijasida olamga azob va o’lim kelishi 
haqida xabar beriladi. Shuningdek, unda dunyodagi xalqlarning vujudga kelishi va 
jahonga tarqalishi tarixi bayon qilingan. Odam Ato va Momo Havo, Hobil va 
Qobil, Nuh, Lut, Ibrohim, Ishoq, Ismoil, Ya’qub, Yusuf, Fir’avn va boshqa 
shaxslar, To’fon, Bobil minorasi va tillar chatishuvi, Sadom va Hamoraning xarob 
bo’lishi singari eng qadimiy hodisalar ham 
Ibtidodan 
o’rin olgan. 
«Chiqish» kitobida Muso payg’ambarning tug’ilishi, hayoti, Misr Fir’avni 
tomonidan qattiq zulmga tortilgan yahudiylarni Yahve amri bilan xalos qilgani, 
unga Tur tog’ida Yahve tomonidan o’nta “vasiyat” (zapoved)ning berilishi 
haqidagi rivoyatlar keladi. Bundan tashqari yahudiylikning ibodatlari, rasm-
rusmlariga taalluqli ko’rsatmalar berilgan. 
«Levit» kitobi turli tuman urf-odat va diniy marosimlarga oid ko’rsatmalarni 
o’z ichiga olgan. Unda, asosan, qurbonlik haqida so’z yuritilib, Xudo yo’liga 
qanday hayvonni qurbonlik qilish yoxud, qay tarzda amalga oshirish lozimligi 
bayon qilingan. Shuningdek, yahudiy xalqiga hayvon va parrandalardan 
qaysilarining go’shtini yeyish mumkin va qaysilarini 
yeyish ta’qiqlangani hamda boshqa turli hayotiy 
masalalar yuzasidan ko’rsatmalar berilgan. 
KONFUTSIYLIK 
Xitoyda tarqalgan falsafiy-
axloqiy qarashlar majmui. Bu qarash mil. Avv. VI 
asrda vujudga kelgan. Konfutsiy komil inson (
szyun
-
szi
) haqidagi g’oyani yaratgan faylasufdir (54-rasm). 
Szyun-szi, ya’ni yuksak ma’naviyatli inson ikki 
asosiy xususiyatga ega bo’lishi kerak edi: insoniylik 
va mas’uliyat (ajdodlar oldidagi qarz)ni his qilish. Komil inson, eng avvalo,