Солиқ академияси



Download 0,53 Mb.
bet64/83
Sana21.02.2022
Hajmi0,53 Mb.
#16
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   83
Бошцарув функцияси индивид хатти-каракатининг намуна модел- ларида ифодаланган инсонлараро мулокот, узаро муносабатлардаги тажрибаларни умумлаштирувчи хулк дастурини уз ичига олади. Ахлок факатгина йул-йурик, курсатма бериб колмай, балки шахсни маълум хатти-каракатга ундайди, айрим колларда катъий буйрук беради. Бу уринда курсатмалар катъийдан енгил курсатмаларгача, муайян аникдан бирмунча умумийгача, прогрессивдан регрессивгача булиши мумкин. Ахлоцнинг бошцарув функцияси ахлокий талаблар, курсатмалар мажмуини, хулк намуналарини ишлаб чикади ва хатти-каракатларда уларга риоя килиш талабини илгари суради.
Ахлоцнинг билиш функцияси ижтимоий онгнинг бошка кар кандай шакллари сингари, ижтимоий борликни акс эттиради. Ана шу акс эттириш жараёнида кишилар ижтимоий борликни, ахлокий кодиса- ларни билиб борадилар.
Ахлоцнинг бацолаш функцияси. Баколаш ахлокнинг бевосита
W С/ Т 7 W
таъсирчанлигини амалга ошириш йулидир. У одам ижтимоий макса- дининг тугрилигини тасдиклайди ёки рад этади, унинг узини ураб турган вокеликдан, жамиятдаги колатдан коникиши ёки норо- зилигини ифодалайди. Баколаш булмаса, умуман, ахлокнинг кам бу- лиши мумкин эмас.
Ахлокий баколаш камиша яхшилик ва ёмонлик негизига ку- рилади.
Ахлоцнинг тарбиявий функцияси. Ахлок узининг нормалари ёрдамида кишиларнинг хатти-каракатларига таъсир килади. Уларда жамият манфаатларига мос хатти-каракатларни шакллантиришда ёр- дам беради. Шу тарика узининг тарбиявий функциясини амалга оширади. Тарбия кишининг маънавий киёфаси, унинг иродаси, узини узи англаши, характерининг шаклланишида катта акамиятга эга. Киши кабул килган тарбия талаблари унинг маънавий киёфасида характер белгилари ва ахлокий сифатларини вужудга келтиради.
Ахлок - узгарувчан мураккаб ижтимоий кодиса. Ахлокнинг мо- кияти ва табиатини тушуниш учун унинг таркибий тузилишини кам билиш лозим. Ахлок ахлокий онг, ахлокий фаолият ва ахлокий муносабатлардан иборат.
Ахлокий онг ахлокий талабларни, адолат какидаги тасаввурларни шакллантирадиган карашлар, гоялар, назариялардир. Ахлокий онг - мавжуд ижтимоий борликнинг инъикоси. Ахлокий онгда умуман, ижтимоий борлик эмас, балки кишиларнинг жамиятдаги хулки, ривожланиши уз ифодасини топади.
Инсоннинг барча хатти-каракатлари онг оркали бажарилади, аммо инсон онги хулкнинг бир канча вариантларидан факат жамият алокида манфаатдор булганларини юзага чикаради. Ахлокий онгнинг ижтимоий акамияти кам шундадир. Ахлокий онгда вокелик конунлар сифатида эмас, балки бирор-бир турдаги хатти-каракатларга куйиладиган ижтимоий тартиб талаблари акс этган маълум максадлар, хулк-атвор нормалари шаклида акс эттирилади.
Ахлоций фаолият ахлокий онг кодисалари (орзу-ниятлар, дунёкараш, ахлокий кадр-киммат, идеаллар)да намоён буладиган, амалга ошадиган хулкни, сон-саноксиз хатти-каракатлар, алока муно- сабатларини ахлокий максадларга онгли буйсундиришдир. Ахлокий фаолият - унинг амалда намоён булиши. Унда шахснинг факат жамиятга муносабати эмас, балки жамиятнинг шахсга, шунингдек шахснинг табиатга ва узига муносабати кам акс этади.
Ахлокий фаолият деганда, шахснинг кишиларга булган муайян муносабатида ифодаланадиган хатти-каракатлари ва хулк-атвори назарда кузда тутилади. Бунда, албатта, шахс ижтимоий манфаатларни биринчи уринга куйиши, жамиятга онгли муносабатда булиши, хул- кида албатта ахлокий мотив мавжудлиги, ва никоят, ахлокий хатти- каракат заминида маълум даражада эркинлик, кеч булмаса, хатти- каракатни танлаш эркинлиги булиши лозим.

Download 0,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   83




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish