Ньютон усули.
нуқта функцияга минимум берувчи нуқта бўлиши учун шу нуқтада берилган функциянинг градиенти нолга тенг бўлиши керак, яъни . Шундай қилиб, функцияга минимум берувчи нуқта мавжуд бўлса, у нуқта тенглмалар ичидан топилар экан.Фараз қилайлик, нуқта тенгламанинг тақрибий ечими бўлсин. функцияни нуқта атрофида Тейлор қаторига ёямиз:
(1)
Бу ёйилмада 1-иккита қушилувчи билан чегараланиб, қуйидаги тенгламани ҳосил қиламиз
Бундан қуйидаги муносабатни ҳосил қиламиз:
(2)
Ньютон усули (2) дан фойдаланиб, қуйидаги рекуррент формула орқали
(3)
кетма-кетликларни аниқлашдан иборатдир: бўлгани учун бўлиб, (3) формула қуйидаги кўринишда ёзилади:
(4)
Агар дастлабки танланган нуқта функцияга минимум берувчи нуқта га етарлича яқин бўлса, (4) формула билан аниқланадиган кетма-кетлик га яқинлашувчи бўлади ва қўйилган хато га нисбатан 2-тартибли чексиз кичик миқдор бўлади. Ҳақиқатан ҳам (1) дан қуйидагига эга бўламиз:
Бу ерда ва деб қуйидагини ҳосил қиламиз:
(5)
(5) дан (3) ни айириб, қуйидагига эга бўламиз:
(6)
Энди (6) дан ни ҳосил қиламиз. Бу ерда деб белгиласак, қуйидаги тенгсиликлар келиб чиқади:
ёки ,
Бу эса к- қадамдаги хато (к-1) - қадамдаги хатога нисбатан 2-тартибли кичик миқдор эканлигини билдиради. Демак, Ньютон усулининг аниқ ечимга яқинлашиш тезлиги 2-тартибли экан. Ньюьон усули бўйича ҳисоблаш олдиндан берилган сон учун
тенгсизлик бажарилгунчга қадар давом эттирилади.
Чизиқсиз тенгламалар системасини ечиш учун Ньютон усули
Фараз қилайлик, чизиқсиз тенгламалар системаси нинг к – қадамдаги тақрибий ечими бўлиб, - қадамдаги тақрибий ечими ни Ньютон усулида топиш талаб қилинган бўлсин.
Бу масалани ечиш учун ёки белгилашларни киритамиз ва функцияларни даражалари бўйича Тейлор қаторига ёйиб, 1-ҳосила қатнашган ҳадлари билан чегаралансак,
тенгламалар системасини ҳосил қиламиз. Бу тенгламалар системасини қуйидаги ёзиш мумкин:
ва уни матрица кўринишда ёзсак,
(7)
=- (8)
Энди деб белгиласак, (7) дан - қадамдаги тақрибий ечимни топиш учун қуйидаги формулага эга бўламиз:
(81)
(81) ифода чизиқсиз тенгламалар системасининг тақрибий ечимини топиш учун Ньютон формуласи дейилади. Ньютон усулининг кейинги модификацияси қуйидагичадир: (81) даги функцияларнинг ҳосилаларидан тузилган матрицанинг элементлари фақат дастлабки тақрибий ечим бўлган нуқта ҳисобланади. Бу эса (81) билан тақрибий ечимларни ҳисоблашда сарфланадиган арифметик ҳисоблашлар сонини анча камайтиришга имкон беради.
Do'stlaringiz bilan baham: |