Siyosatshunoslik

NAMANGAN 
DAVLA 
UNIVERSSTETi

---

siyosiy xulq-atvor, siyosiy tizimlar va hokazolar hisobiga kenga- 
yib bordi. Natijada, dunyoda siyosatshunoslikni siyosat haqidagi 
umumiy, yagona, ayni paytda ko‘p tarkibli fan sifatida qabul 
qilish, uni siyosat va uning shaxs hamda jamiyat bilan o‘zaro 
ta’siri to ‘g‘risidagi yagona, integral fan deb e’tirof etish keng 
tarqalmoqda1. Ayrim olimlaming fikricha2, bu fanga bundan-da 
aniq umumiy ta’rif berish mumkin emas. Bu, awalo, «siyosat» 
atamasining ko‘p ma’noliligi, uni tavsiflashning xilma-xil usullari 
mavjudligi, siyosatshunoslik predmeti haqidagi tasawurlarning 
munozaraliligi bilan izohlanadi. Shulaming barchasini hisobga 
olib, ayrim mualliflar mazkur fanga umum e’tirof etuvchi ta ’rif 
izlashdan voz kechish kerak, deb hisoblaydilar.
Siyosatshunoslikning fan sifatidagi o‘ziga xos jihati shunda- 
ki, u barcha ijtimoiy jarayonlami siyosiy hokimiyatga nisbatan 
o‘rganadi. Shuning uchun ham aynan «siyosiy hokimiyat» ka- 
tegoriyasi siyosat fenomenining mohiyat va mazmunini to ‘liq 
ochib beradi. Qayerdaki hokimiyat uchun kurash mavjud ekan, 
u yerda siyosat bo‘ladi. Hokimiyatsiz siyosatning yoki siyosatning 
hokimiyatsiz mavjud bo'lishi mumkin emas, chunki siyosat 
hokimiyat orqali amalga oshiriladi. Shuni ta ’kidlash joizki, 
siyosatshunoslik siyosiy institutlarni jamiyat, fuqarolar bilan 
o‘zaro aloqadorlikda deb biladi. Chunki siyosiy institutlar kishilar 
ijtimoiy hayotining tashkiliy shakli, fuqarolar esa siyosiy insti- 
tutlaming ijtimoiy manbayidir.
Shuning uchun siyosatshunoslikni siyosiy hokimiyatni kim, 
qaysi siyosiy yoki ijtimoiy guruhlar tomonidan qanday maqsad- 
lar, manfaatlar va prinsiplar asosida amalga oshirishi qiziqtiradi.
Siyosatshunoslik fani siyosiy hokimiyat, uni amalga oshi- 
rishda o ‘matilgan siyosiy rejim faoliyati doirasi, shuningdek, 
muayyan guruhlar mavqeyi va munosabati, hokimiyat qamrovi, 
uni boshqarish usullarini aniqlab beradi.
Xullas, yaxlit ijtimoiy hodisa sifatida siyosatning mohiyatini 
yoritish siyosatshunoslikning predmetidir.